تصویر: چالش ها و پیشرفت های هنر سینما در افغانستان
سرنوشت سینمای افغانستان ایشته خا شد؟ این سوالی است که سینماگران در ولایت هرات همواره در ذهن شان دارند. "ایشته خا شد" نام برنامه ای کمدی انتقادی از هنرمندان هرات است؛ هنرمندانی که حالا سریال جدیدی را ثبت می کنند.
علیرغم تمامی چالش ها و محدودیت های موجود در عرصه هنر سینما در افغانستان، این هنر در جریان دو سال اخیر در ولایت هرات رشد بسزایی داشته و توانسته از حجم استفاده از فیلم ها و سریال های خارجی در رسانه های افغانستان بکاهد.
ساختن فیلم ها و سریال های مختلف آموزشی طی سال های اخیر توسط هنرمندان ولایت هرات بازتاب خوبی داشته و مورد استقبال مردم قرار گرفته است. تولید سریال های "فیسبوک دات کام" و "زبان زرگری" از جمله دست آوردهای بزرگ هنرمندان ولایت هرات است که در سطح بین المللی بازتاب خوبی داشته است.
"ایشته خا شد" نیز برنامه ای کمدی انتقادی است که همین هنرمندان برای نشان دادن آسیب های اجتماعی و فرهنگ سازی می سازند. این برنامه بینندگان زیادی دارد و تماشایش مثل دو سریال قبلی از مرزهای افغانستان نیز گذشته است. این گروه از هنرمندان هراتی حالا سریال دیگری به نام "کلک ششم" را می سازند که به زودی نشر خواهد شد.
عبدالرشید عظیمی فیلم ساز و کارگردان سریال های متذکره در هرات می گوید محتوای سریال زبان زرگری پیامدهای مهاجرت های غیرقانونی به کشورهای اروپایی و همچنان سریال فیسبوک دات کام را موضوع کلاه برداری از طریق صفحات اجتماعی به خصوص فیسبوک انعکاس می دهد.
وی افزود دست آوردهای هنری شان به حدی مورد استقبال قرار گرفته که از رفتن صدها فامیلی که قصد مهاجرت به کشورهای اروپایی داشتند، جلوگیری شده و مردم با طریقه درست استفاده کردن از فیسبوک و سایر شبکه های اجتماعی در اینترنت آگاه ساخته شده اند.
این در حالیست که آقای عظیمی از عدم حمایت دولت، کمبود امکانات معیاری، نبود مکان مناسب برای اجرای برنامه های هنری و همچنان جلوگیری از نشر سریال های خارجی که ۷۵ درصد نشرات تلویزیون های افغانستان را به خود اختصاص داده، انتقاد می کند.
بنا به اظهارات وی بی توجهی دولت و نهادهای مسول به حدی آزار دهنده بوده که او چندی قبل در مقابل اداره اطلاعات و فرهنگ هرات کاپی دست آوردهای هنری اش را به آتش کشید، اقدامی که هیچ تاثیری بر توجه مسئولان دولتی به وضع سینمای کشور نداشته است.
با این حال سه تن از بازیگران سریال های زبان زرگری و فیسبوک دات کام در ولایت هرات می گویند "با این که هنر سینما در جریان سال های اخیر رشد بسزایی داشته، اما دیدگاه مردم در جامعه نسبت به هنر و هنرمند به خصوص زنان خوشبینانه نیست. امتیاز هنرمند کم و دولت نیز هیچ توجه ای به این موضوع ندارد".
مسئولان اداره اطلاعات وفرهنگ ولایت هرات می پذیرند که تا به حال توجه جدی به وضعیت هنر سینما در کشور نشده است. جاوید زرغام آمر هنر ریاست اطلاعات و فرهنگ ولایت هرات می گوید: «تا به حال چندین بار از مسئولان در مرکز کشور خواستار ایجاد دیپارتمنت تئاتر و سینما در دانشگاه این ولایت شده ایم، اما تا به حال به این خواسته رسیدگی نشده است».
وی افزود فراهم شدن سهولت در عرصه صدور جواز برای فیلم سازان و همچنان تدویر دوره های آموزشی برای هنرمندان از جمله دیگر اقدامات اداره اطلاعات و فرهنگ ولایت هرات می باشد که در این عرصه انجام شده است. گفته می شود بخشی از بودجه سینمای افغانستان را نهادهای غیردولتی خارجی و داخلی تأمین می کنند که این بودجه به هیچ عنوان جوابگوی هزینه های معیشت سینماگران نیست.
علیرغم تمام پیشرفتهایی که از زمان سقوط حکومت طالبان به بعد در صنعت سینمای افغانستان به وجود آمد، ولی سینمای این کشور همچنان از مشکلات اساسی رنج میبرد. از عدم توجه دولت افغانستان به صنعت فیلمسازی گرفته تا کمبود تجهیزات و سالن نمایش در این کشور و همچنین وجود برخی دیدگاههای تندرو ضد سینمایی که وجود دارد.