گودال سخن پردازی و واقعیت خدمات صحی در افغانستان

داکتران بی مرز می گوید درحالی که در ده سال گذشته در نتیجه سرمایه گذاری بین المللی برخی پیشرفت هایی به وجود آمده اند، دسترسی به مراقبت های صحی در افغانستان بسیار محدود باقی مانده است و به شکل خراب وناقصی با با نیازهای منازعه جاری انطباق دارد. این امر قسماً ناشی از آن است که تصمیم در مورد کمک های بشری به جای تاکید روی نیازهای مردم افغانستان بیشتر به اقتضاءِ اهداف سیاسی و نظامی گرفته می شود.

این گروه می گوید:«در حالی که سربازان بار وبنه شان را جمع می کنند، داکتران بی مرز شاهد شدت گرفتن جنگ در بسیاری نقاط کشور و ناکامی در فراهم ساختن نیازمندی های فزاینده طبی و بشری مردم است. پول دهندگان بین المللی، تهیه کنندگان کمک ها و مقامات افغانستان باید به طور عاجل به کمبود های جدی در بخش فراهم ساختن مراقبت های صحی توجه کند».

در گزارش این سازمان که به دست خبرگزاری اسوشیتید پرس رسیده است گفته می شود که تلاش ها برای شکل دادن و تعریف میراث مداخله بین المللی در افغانستان به یک ارزیابی بسیار دل پسند از پیشرفت ها منجر شده و بر دستاورد ها تاکید می کند، درحالی که عدم توجه به نیازمندی های بشری را نادیده می گیرد.

گزارش می گوید:« قابل توجه است که چقدر برداشت مردم عادی از سخن پردازی های رایج در مورد پیشرفت ها تفاوت دارد. هرگونه تلاش برای تدوین یک داستان سهل انگارانه در مورد موفقیت های سیاسی و نظامی در افغانستان، خطر آن را در بر دارد که واقعیت منازعه جاری و رنج های صدها هزار انسانی پرده پوشی شود که دسترسی به کمک های طبی مناسب ندارند».

گروه داکتران بی مرز آن قدر محتاط بوده است که بگوید سرمایه گذاری بیش از ده سال در افغانستان یک مقدار علایم پیشرفت به وجود آورده است. اما پول دهندگان بین المللی درحالی کمک های شان را قطع می کنند که شمار تلفات ناشی از خشونت ها درحال افزایش است و میزان مرگ و میر مادران و نوزدان در سطح جهانی در نهایت بلندی قرار دارد. تلفات ملکی ها در سال 2013 مطابق به گزارش اخیر ملل متحد به 14 درصد افزایش یافته است.

کریستوفر ستوکس مدیر عمومی داکتران بی مرز گفته است که گروه اش می خواهد « یک ارزیابی واقعیت را ارائه کند».

به گفته او :« درحالی که منازعه به مناطقی انتشار می یابد که زمانی با ثبات بودند وعلایمی که جنگ در بسیاری جاها شدت می یابد، نمی توان وضع بشری در افغانستان را نادیده گرفت».

با توجه به این که با خروج نیروهای بین المللی انتظار می رود که علاقه مندی به افغانستان کاهش یابد، گروه داکتران بی مرز می گوید مهم است تا گام های برای به دست آوردن نتایج ملموس پیش از آن زمانی برداشته شود که توجه جهان از افغانستان بر گردد.

« اکنون زمان آن است تا واقعیت اوضاع شان را به منظور نجات جان و کاهش رنج های شان برملا ساخت».

به دلیل نا امنی ای که در بسیاری نقاط این کشور وجود دارد، نمی توان آمار قابل اعتمادی به دست آورد.

گروه داکتران بی مرز در یک تلاش به منظور نزدیک ساختن سخن پردازی ها با زندگی واقعی و تداوی افغان ها، مراقبت از 800 مریض را در چهار شفاخانه افغانستان برای شش ماه مورد پژوهش قرار داده است.

یافته های این پژوهش نشان می دهند که اکثریت کسانی که مورد سوال قرار گرفته اند در تلاش دست یافتن به مراقبت های صحی اند، و قریب 20 درصد آن ها می گویند که اعضای خانواده و یا دوستان نزدیک شان را در سال گذشته بنا برعدم دسترسی به مراقبت های صحی از دست داده اند.

نزدیک به نصف کسانی که مورد پژوهش قرار گرفته اند، یعنی 49 در صد آنها گفته اند که بزرگترین مانع مرتبط با منازعه مسلحانه قیمت های بلند در پهلوی تسهیلات صحی قابل اعتماد چالش بزرگی را به وجود می آورده اند.

مریضان از کلینک هایی سخن به میان می آورند که دوا و برق نداشته اند و آن ها لوازم شخصی شان را می فروخته اند تا قیمت تداوی را بپردازند. به گفته داکتران بی مرز عده دیگری گفته اند که ایشان از اقارب بیمار و یا زخمی شان تمام شب شخصاً وارسی می کرده اند به امید آنکه تا صبح زنده بمانند، شاید اگر آن ها معالجه می شدند محفوظ تر می بودند.

برای رسیدن به شفاخانه ای باید از راه های خطرناکی گذشت، ازماین های زمینی ، پوسته های بازرسی خطرناک، انواع آزار و اذیت و آتش متقاطع عبور کرد. 40 درصد کسانی که مورد پژوهش قرار گرفته اند به داکتران بی مرز گفته اند که آن ها با چنین موانعی رو به رو بوده اند. اما جنگ مسئول نصف موانع جهت رسیدن به تاسیسات صحی می باشد. طبق این گزارش بسیاری کلینیک ها فاقد تجهیزات مناسب و یا فاقد پرسونل زنانه کافی برای معالجه و وارسی از مریضان اناث بوده اند.

شفاخانه احمد شاه بابا در شرق کابل قرار دارد. نماینده اسوشیتید پرس که اخیراً در یکی از بعد از ظهر ها از آن بازدید نموده است، در اتاق عاجل با فاطمه 35 ساله ملاقات نموده است که خواهر زاده 3 ساله اش را با تب بلند و خُرخُر شش هایش به شفاخانه آورده است.

فاطمه گفت است که او نخست به یک کلینک شخصی مراجعه کرده و برای این کار پول خرج کرده است. بس مینه دخترک مریض پنومونی یا سینه وبغل تشخیص شده است. این کلینیک تنها برای این طفل "پاراستامول" داده است. خانواده او که در بیرون پایتخت زندگی می کنند، برای رساندن بس مینه به شفاخانه ای که داکتران بی مرز خدمات صحی مجانی عرضه می کنند، تاکسی گرفته اند.

نری، خانم دیگری است که بر بستری نشسته است که پسر بیمار اش خوابیده است و تیوب آکسیجن دارد. او یک ساعت راه پیموده است تا یک وسیله حمل نقل عمومی پیدا کند تا بهارگل را که سرفه خطرناکی داشته است، دوباره به شفاخانه بیاورد.

داکتران گفته اند که آن ها در نزد این مریض دو ماهه پنومونی یا سینه بغل، عفونت و علایم احتمالی برای یک بیماری ولادی قلبی را پیدا کرده اند. این خانم می گوید:« کلینیک دیگری وجود ندارد، ما درجایی مانند دشت زندگی می کنیم. ما پول نداریم، موتر نداریم ... بنابراین نا امید می شویم».

بینو دو گریسه، مدیر بخش افغانستان داکتران بی مرز گفت که یک سلسله تاسیسات صحی اند که فقط در روی کاغذ وجود دارند، اما درعمل کاری نمی کنند.

به چنین مواردی در گزارش اخیر دفتر بازرس کل ویژه امور بازسازی افغانستان اشارت شده است. ازجمله شفاخانه سالنگ است که 600 هزار دالر تمام شده است؛ بدون آب پاک، برق، اثاثه و تجهیزات می باشد.

داکتران بی مرز گفته است که حمله بر وسایط نقلیه و پرسونل طبی نیز مشکل آفرین است. با انتخابات ریاست جمهوری افغانستان که قرار است در 5 اپریل برگزارشود، و طالبان می خواهند این انتخابات را اخلال کنند، حکومت در نظر دارد شماری از تاسیسات طبی را به مراکز رای دهی تبدیل کند. این امر تاسیسات طبی را در معرض خطرات بزرگتر قرار می دهد. چنین اقدامی این برداشت را خدشه دار می سازد که مراکز طبی محیط های بی طرفی می باشند و با چنین کار هایی جان کارمندان صحی و مریضان به خطر می افتد.

دو گریسه گفت که وضع عمومی دسترسی به خدمات طبی شاید از این هم بدتر باشد. نبود امنیت موجب آن می شود که سازمان مربوطه اش فقط با مریضانی گپ بزند که در درون چهار شفاخانه اش می باشد. بنابراین ساحه این پژوهش آن ها محدود می گردد.

دو گریسه گفت:« ما واقعاً از این نگران هستیم که بسیاری مردم نمی توانند به تاسیسات طبی ما دسترسی یابند». او افزود « هرگاه این امر در مورد کسانی واقعیت داشته باشد که به شفاخانه ما می آیند، برای کسانی که نمی آیند چه اتفاق می افتد؟».

در ماه گذشته کانگرس ایالات متحده امریکا بودجه کمک انکشافی به افغانستان را نصف کرد و برای سال مالی 2014 به 1.2 ملیارد دالر رساند. دو گریسه گفت : اقداماتی مانند این مایه تشویش سازمان های کمکی می شود.

او گفت: کشورهای پول دهند نیاز به آن دارند که به پیامدهای تغییر مرکز توجه شان از افغانستان ملتفت گردند.

او گفت:« مردم بی موجب می میرند. ترس آن وجود دارد که دست آوردهایی که تاکنون وجود داشته اند به دلیل بی علاقگی از دست بروند».

وقتی که در مورد این گزارش داکتران بی مرز از اداره کمک های انکشافی بین المللی ایالات متحده امریکا پرسش به عمل آمد، آن ها گفتند که در ده سال پیشرفت « نهایت زیاد» در ساحه صحی به وجود آمده است که این پیشرفت مشمول 20 سال افزایش در توقع حیاتی مردم افغانستان نیز می باشد.

دریک اعلامیه گفته می شود:« اداره کمک های انکشافی بین المللی ایالات متحده امریکا متعهد به کار کردن با شرکا و با مردم و حکومت افغانستان جهت کمک به تضمین این امر است که دستاورد ها از بین نروند».