انتقادهای جدی از مداخله حکومت در امور انتخاباتی
۱۳۹۷ اردیبهشت ۲۳, یکشنبه
رییس جمهور غنی هفته گذشته به کمیسیون انتخابات دستور داد تا پس از این بر کاپی‌های تذکره یا شناسنامه‌ها استیکر نصب کند. این استیکر به رای دهندگان اجازه می‌دهد تا در انتخابات شرکت کنند و رای دهند. این تصمیم پس از آن گرفته شد که کمیسیون انتخابات از حضور بسیار کمرنگ مردم در مراکز ثبت نام خبر داد.
نهادهای انتخاباتی از این تصمیم انتقاد کرده و گفته‌اند که ثبت نام با کاپی‌ها تذکره زمینه تقلب گسترده در انتخابات پارلمانی را فراهم می‌کند. در تازه ترین مورد بنیاد انتخابات شفاف افغانستان از این تصمیم انتقاد کرد.
"برای اشتراک گسترده مردم مانع ایجاد نکنیم"
نعیم ایوب زاده رئیس بنیاد انتخابات شفاف روز یک شنبه در یک کنفرانس خبری گفت: «وقتی یک شخص از کاپی تذکره خود استفاده می‌کند، می‌تواند در چهار محل ثبت نام کند. یافته‌های ما از بخش تخنیکی کمیسیون انتخابات این است که فلتر یا میکانیزمی هنوز ایجاد نشده که بتواند از این مسایل جلوگیری کند.»
حکومت به این نظر است که چون نصب استیکر بر تذکره‌های اصلی برای مردم خطرناک است و طالبان و گروه‌های مخالف مسلح دولت می‌تواند به این بهانه مردم را آزار و اذیت کنند بنابراین تصمیم گرفته است تا برای رفع این خطر، رای دهندگان با کاپی تذکره ثبت نام کنند.
حضور کمرنگ مردم در مراکز ثبت نام سبب شده تا حکومت این تصمیم را اتخاذ کند. اما نهادهای انتخاباتی می‌گویند که مشکل اصلی تذکره اصلی و یا کاپی نیست بلکه عوامل دیگری وجود دارد که سبب شده مردم از ثبت نام در مراکز انتخاباتی خودداری کنند.
بی‌اعتمادی نسبت به شفاف بودن انتخابات، بی‌باوری به موثریت کار نمایندگان پارلمان و ناامنی مواردی است که به باور نهادهای انتخاباتی سبب شده است تا مردم از ثبت نام خودداری کنند. آقای ایوب زاده گفت در صورتی که نصب استیکر در تذکره‌ها خطرناک است مردم در روز انتخابات چگونه به پای صندوق‌های رای حاضر شوند: «اگر واقعا این یک مشکل است پس در روز انتخابات مردم چه خواهند کرد. در روز انتخابات شهروندان مجبورند رای بدهند پس اگر وضعیت به این حد خراب است برگزاری انتخابات اشتباه است و اگر وضعیت خراب نیست چرا برای اشتراک گسترده مردم مانع ایجاد می‌کنیم.»
"انتخابات پر از تقلب و چالش خواهد بود"
باوجودی که استقلالیت کمیسیون انتخابات در قوانین افغانستان تضمین شده اما آگاهان می‌گویند که حکومت با تصمیم جدید و وارد کردن فشار بر کمیسیون آشکارا در امور انتخابات مداخله کرده است.
تحلیلگران می‌گویند که رییس جمهور غنی در جلسه ای به کمیشنران کمیسیون انتخابات دستور داده است تا پس از این بجای نسخه‌های اصلی تذکره، بر کاپی تذکره‌ها استیکر نصب کنند. این تصمیم هرچند با مخالفت برخی از کمیشنران مواجه شده ولی رییس جمهور غنی به این تعداد از کمیشنران گفته است در صورتی که حاضر به عملی کردن این تصمیم نیستند، از وظایف شان استعفا دهند.
داکتر محمد هاشم دانش تحلیلگر مسایل سیاسی به دویچه وله گفت: «انتخابات آینده یک انتخابات پر از تقلب و چالش خواهد بود. علت این که مردم علاقه ندارند و ثبت نام نمی‌کنند، دلیلش مداخله صریح حکومت است. مردم به این باورند که آنها با رای خود نمایندگان پارلمان را انتخاب نمی‌کنند بلکه نمایندگان از طرف دارالانشای کمیسیون انتخابات تعیین خواهند شد.»
اقدام اخیر حکومت با انتقادات جدی روبرو شده است. تحلیلگران می‌گویند این گونه مداخله باور مردم به انتخابات را بیش از این صدمه خواهد زد.
آقای دانش به این باور است که برگزاری انتخابات با کاپی تذکره سبب تقلب وسیع خواهد شد و در انتخابات آینده کسانی به پارلمان راه خواهند یافت که حکومت خواسته باشد: «طرحی که باید به کمیسیون داده شود و کمیسیون از خود استقلال داشته باشد، این طور نیست. در جلسه ای که در ارگ تشکیل شد چندین کمیشنر مخالفت کرد. این تصمیم بجای این که از طرف کمیسیون اعلان شود، از طرف شاه حسین مرتضوی معاون سخنگوی ارگ اعلان می‌شود.»
در حالی که هنوز بحث‌های جدی برسر نحوه ثبت نام رای دهندگان وجود دارد، نهادهای انتخاباتی با انتقاد از کمیسیون انتخابات گفته‌اند که این کمیسیون هنوز رییس دارالانشا ندارد و این می‌تواند کارهای عملی کمیسیون را با کندی بیشتر مواجه کند.
حسین همراز - کابل