همکاری امریکا و پاکستان برای صلح در افغانستان

مناسبات نزدیک تر بین افغانستان، پاکستان و ایالات متحده امریکا، شرط کلیدی برای درهم شکستن قبضه طالبان و القاعده در مرز افغانستان و پاکستان، به ویژه در هنگامی است که بخش اعظم نیروهای خارجی در پایان ماه جاری افغانستان را ترک می گویند.

این سه کشور هنوزهم بر یکدیگر مشتبه اند، اما در هفته گذشته همکاری ها یک سلسله موفقیت ها را به بار آورده است.

یک قوماندان ارشد پیشین طالبان که سال گذشته توسط نیروهای امریکایی در افغانستان بازداشت شده بود، دو باره در پاکستان متوطن شده است. گفته می شود که دو رهبر القاعده در پاکستان کشته شده اند.

درعین زمان طالبان پاکستان گفته اند که ایالات متحده امریکا حملات بر مخفیگاه های آن ها در افغانستان را با هواپیماهای بی سرنشینی افزایش داده است که راکت شلیک می کنند. این حملات را ایالات متحده امریکا در پاکستان قطع کرده است.

افغانستان و پاکستان همدیگر را متهم به پناه دادن به شورشیان و استفاده از آن ها به مثابه نیروی نیابتی می کنند. طالبان پاکستانی و افغان، متحد همدیگر اند، اما در تلاش ها برای سرنگونی حکومت پاکستان و ایجاد یک دولت اسلامی مواضع جداگانه ای دارند.

یک مقام پاکستانی که از مذاکرات محرمانه پاکستان و واشنگتن اطلاع دارد، می گوید که پاکستان در ماه گذشته با دیدار جنرال راحیل شریف لوی درستیز آن کشور از ایالات متحده امریکا، در یک تغییر لحن می گوید که هرگاه ایالات متحده امریکا به شکست طالبان پاکستانی کمک کند، پاکستان می خواهد طالبان افغان را به مذاکرات بکشاند.

این مقام به خبرگزاری رویترز گفته است: «در حال حاضر ایالات متحده امریکا بر مبنای این وعده پاکستان عمل می کند که هرگاه دشمنان اردوی پاکستان از بین برده شوند، پاکستان به آشتی طالبان افغانستان کمک می کند».

«شدت حملات علیه القاعده به معنای نزدیک شدن تاکتیک های ایالات متحده امریکا و پاکستان است. اما این یک حرکت تاکتیکی است، نه یک تغییرعمیق ستراتژیکی... سقف اعتماد کلی هنوز پایین است».

«یک انگیزه دیگر آنست که کانگرس ایالات متحده امریکا قرار است در این هفته در مورد یک میلیارد دالر امریکایی کمک به اردوی پاکستان برای سال 2015 رای گیری کند».

با اینهم 300 میلیون دالر آن مشروط به شواهدی است که پاکستان به شبکه حقانی ضربت بزند. شبکه حقانی حملات مرگباری را در افغانستان انجام می دهد و فکر می شود روابط نزدیکی با استخبارات پاکستان داشته باشد.

نتایج گفت وگوها عملی می شوند؟

افغانستان و پاکستان از مدت های طولانی به اینسو روابط دشواری داشته اند. مقام های پاکستانی قبول می کنند که به جنگجویان ضد افغانستان در گذشته پناه داده اند و از آن ترس دارند که مبادا افغانستان به منظور انتقامجویی عین کار را انجام دهد.

اما افغانستان می گوید، پس از آنکه اشرف غنی در ماه سپتمبر کارش را شروع کرد، دروان جدیدی آغاز شده است.

در هفته گذشته اشرف غنی و نواز شریف نخست وزیر پاکستان در کنفرانس لندن نشست گرمی داشتند.

جانیتان کارپنتر، معاون نماینده ویژه ایالات متحده امریکا برای افغانستان و پاکستان گفته است که «تجدید گفت و گو ها بین افغانستان و پاکستان، شاید مهمترین انکشاف منطقه یی باشد».

در ماه گذشته از اشرف غنی ضمن دیدار رسمی اش از پاکستان یک استقبال گرم به عمل آمد. همچنان برخی موافقتنامه های فوری اقتصادی امضا شد و قول داده شد که از پروسه صلح در افغانستان حمایت می شود.

جانان موسی زی، سفیر افغانستان در اسلام آباد گفته است که «ما ضرورت به آن داریم که این نزدیکی بیسابقه افکار در عمل به اجرا در آورده شود».

به نظر می رسد که افغانستان اکنون منتظر است تا ببیند که ایالات متحده امریکا و پاکستان چه چیزی عرضه می کنند. تا هنوز غنی ستراتژی رسمی اش را در مورد مذاکره با طالبان اعلام نکرده است.

افغانستان گفته است که ایالات متحده امریکا در مورد انتقال لطیف محسود رهبر قبلی و شماره دوم طالبان پاکستانی، با این کشور مشورت نکرده است. اما یک عضو شورای عالی صلح افغانستان که وظیفه مذاکره با طالبان را دارد، گفته است که این کار می تواند مثبت باشد.

او به رویترز گفته است: «شورای عالی صلح امیدوار است که این تسلیمدهی به پاکستان کمک کند تا وعده هایش را در مورد حمایت از پروسه صلح عملی سازد».

تا آن زمان، یک سلسله بی اعتمادی های دراز مدت باقی خواهند ماند و برای ایالات متحده امریکا مسئله کلیدی اینست که آیا ادارات امنیتی پاکستان که همواره در مورد نفوذ هندوستان در افغانستان بسیار مراقب و محتاط است، "سرمایه" پیکارجویان افغان اش را مهار خواهد نمود.

یک مقام پاکستانی گفت: «در اساس این مسئله باقی می ماند که آیا پاکستان می تواند به سرکوب طالبان افغان و شبکه حقانی کمک کند. تا حالا، امریکایی ها معتقد نیستند که نشانه ای از وقوع چنین چیزی وجود داشته باشد».