1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

از "نوزادان" چه میتوان آموخت؟

۱۳۸۹ شهریور ۹, سه‌شنبه

سینما در ایجاد تفاهم میان انسانها چه نقشی دارد؟ پاسخ بسیاری ما مشابه خواهد بود: نقش موثری میتواند داشته باشد.

https://p.dw.com/p/P0s0
در مستند "نوزادان" زبان هیچ نقشی ندارد
در مستند "نوزادان" زبان هیچ نقشی نداردعکس: picture-alliance/dpa

فلم "نوزادان" در هر حال چنین نقشی دارد. این فلم مستند فرانسوی محصول سال 2010 میلادی و از ساختههای توماس بالمس، کارگردان فرانسوی است. توماس بالمس متولد 1969 در پاریس و درسخوانده سینماتوگرافی درهمان شهر میباشد. پس از ختم درس برای کانالهای گوناگون به حیث تهیه کننده و فلمبردار کار کرد، تا این که در سال 1992 خود شرکت تولید فلم "تی بی سی" را اساسگذاری کرد.

فلمبرداری "نوزادان" حدود دو سال را در بر گرفت. تهیه کننده فلم در سال 2005 برای توماس بالمس تیلفون میکند و میگوید ده سال میشود که قصد ساختن فلم موزیکال در مورد کودکان را دارد. کارگردان پس از گفتنها و شنیدنهای بسیار حس میکند که نظرات هر دو به هم نزدیک شده و در آخر همان سال کار فلمبرداری را شروع میکند.

طوری که بالمس خود میگوید، هر دو هفته از کشوری به کشور دیگر میرفته و چنان که زن او حساب کرده بود، حدود 500 روز را خودش شخصا در صحنههای فلمبرداری حاضر بوده است.

چگونه میتوان چهار نوزاد از چهار گوشه جهان را در یک وقت با هم یکجا کرد؟

بر روی پرده سینما!

توماس بالمس و همکارانش، چهار نوزاد از نامبیا، منگولیا، جاپان و امریکا را از هنگام تولد تا وقتی که شروع به راه رفتن میکنند، با کمره همراهی کرده اند. نتیجه آن فلمی شده است، دیدنی و تامل برانگیز.

بیننده شاهد تولد چهار نوزاد و بالندگی آنها در چهار فرهنگ مختلف میباشد. فرهنگهایی که در سرزمینهای دور از هم شکل گرفته اند و ظاهرا باید کمتر شباهتی با همدیگر داشته باشند.

نوزاد نامبیایی فرزند نهم یک خانواده است. مصارف ولادت او را تهیه کننده فلم میپردازد. زن نامبیایی خوش است که حداقل نهمین فرزند خود را میتواند در شفاخانه به دنیا آورد، چیزی که در زندگیاش برای نخستین بار اتفاق افتاده است.

دیدن نوزاد نامبیایی نشان میدهد که انسان چه اندازه میتواند با طبیعت نزدیک باشد. البته این هارمونی با طبیعت را در زندگی نوزاد منگولیایی هم میتوان دید. خانواده منگولیایی مالدار است. با اینکه در دشت و دمن خرگاه برافراشته اند، اما پهلوی آن دیش آنتن نیز نصب کرده اند. پدر خانواده پس از دیدن فلم گفته بود: برای کودک جاپانی متاسفم، زیرا هوای آزاد چندان برایش نمیرسد!

نوزاد جاپانی قرار است در یک آپارتمان در توکیو ببالد و بزرگ شود. نوع تربیت او با نوع تربیت نوزاد امریکایی شباهت دارد. هر دو فرزند شهر هستند و از امکانات شهرهای مدرن و ثروتمند بهره میبرند.

زبان در مستند "نوزادان" هیچ نقشی ندارد. در چند مورد خاص که آواز صحبت بزرگترها ثبت شده، از ترجمه یا زیرنویس اثری نیست. احتمالا کارگردان که خودش پدر سه کودک است، برای حفظ بیطرفی در نشان دادن روشهای مختلف تربیت، زبان را شامل فلم نکرده است. در عوض آن موسیقی زیبای فلم در بسیار جاها، نقش زبان را ایفا میکند. با وجود بیزبانی در فلم، همدلی در آن بسیار است. تصویرها اکثرا به خوبی از قدرت بیان برخوردار میباشند و در ایجاد خوشی و خنده، هیچ کوتاهی نمیکنند.

توماس بالمس کارگردان فلم سخاوتمندانه میگوید: "از هفت ماهه تا هفتاد ساله میتوانند بیننده این فلم باشند... به نظر من فلم در مورد این است که به دنیا آمدن در عصر حاضر به چه معنا میباشد".

وقتی فلم تکمیل شد آن را برای نوزادان که دیگر کمی بیشتر از چهار سال داشتند نمایش دادند. کودک منگولیایی گپ جالبی گفته بود: "فلم زیبایی است. درباره آسمان، باد و در این مورد که چگونه برادرم مرا همیشه میزد!".

دیدن "نوزادان" انسان را به فکر وامیدارد. برای بار هزار و یکم برایش یادآوری میکند که فرهنگها، مختلف است. عادتها مختلف است. تربیت در گوشههای مختلف جهان، همانند نیست. خوب هم است که همانند نیست. ولی آنچه حاصل این تربیت است، یعنی انسانها، در همه جاها همانند هستند. انسان انسان است، از هرکجایی که باشد. چشم تنگ یکی، بینی بزرگ دیگر و رنگ جلد آن دیگر، فقط ظاهر گوناگون یک باطن همرنگ است.

باری دوستی میگفت، اگر صلاحیت داشته باشد، فلم "فهرست شیندلر" ساخته استیون سپیلبرگ را شامل نصاب درسی مکتبهای آلمان میکند که هر آلمانی آن را ببیند تا هیچگاهی دیگر اندیشههایی که باعث جنگ جهانی دوم شد، مجال پرورش نیابند.

من میگویم، فلم "نوزادان" را در همه مکتبهای جهان نشان بدهید، تا همه ببینیم که چقدر انسانها شبیه هم هستند؛ که چقدر ما تفاوتهای کوچک را بزرگ میکنیم و شباهتهای بزرگ را کوچک.

یما ناشر یکمنش

ویراستار: عارف فرهمند