افغانستان ميدان رقابت اسلام آباد و دهلي نو

مسئله جالب توجه اين است که هدف عاملان حملات انتحاري اغلب تاسيسات کشور هند است. تنها در يک و نيم سال اخير سفارت هند متحمل دو حمله تروريستي بود. آيا افغانستان به بديلي براي ميدان جنگ بين پاکستان و هند، اين دو رقيب سرسخت تبديل شده است؟ حامد علمي، يک سخنگوي رييس جمهورافغانستان به جملات ديپلماتيک پناه مي برد:

«تروريستها در هر جايي که خواسته باشند، ... استفاده مي کنند. اين منظور اين نيست که... »

آنچه که آقاي علمي از بيان آن خود داري مي کند، بين کارشناسان رازي سرگشاده است: اينکه بين اسلام آباد و دهلي نو در افغانستان رقابت جريان دارد. هند در حال حاضر از بزرگترين کشورهاي کمک کننده به افغانستان است. اين کشور بين سالهاي 2001 تا 2009 ميلادي بيش از يک ميليارد دالر به افغانستان کمک کرده است. اين کشور از بازگشت طالبان اسلام گراي افراطي به قدرت که امروزه هم ظاهراً توسط بخشي از دولت پاکستان حمايت مي شوند، هراس دارد. اسلام آباد در مقابل از تاثير رو به افزايش هند در کشور همسايه خود بي پرده و به شدت انتقاد مي کند. آقاي كنراد شِتر، کارشناس افغانستان از مرکز پژوهشهاي انکشافي در شهر بُن، تازه ترين حمله تروريستي در کابل را به مذاکرات هندوستان و پاکستان مرتبط مي داند. او در اين باره چنين مي گويد:

«افغانستان ديرزماني است که به بخشي از مناقشه هند و پاکستان تبديل شده است. از طرفي پاکستان هند را متهم به پشتيباني و کمک به جنبش مردم بلوچ از طريق افغانستان مي کند، از طرف ديگر پاکستاني ها در حال حاضر با در نظر داشت مناقشه کشمير، مي خواهند به اين وسيله به کشميردست يابند. با توجه به مذاکرات اخير بين هند و پاکستان، به خصوص در پاکستان قدرتهايي وجود دارند که خواهان اقدام عليه اين مذاکرات هستند و به اين دليل سعي مي کنند ميدان جنگ را به افغانستان کشانده و گسترش دهند.»

کنرادشتر مي داند که پاکستان که تا کنون سه بار عليه همسايه خود هند به جنگ دست زده است، بنابراين به شدت از ازدست دادن کابل به «دهلي» مي ترسد. اومي گويد:

«پاکستان از پنجاه سال به اين طرف از اين مي ترسد که از دو طرف تحت فشار قرار بگيرد. از يک طرف مناقشه کشمير است، زيرا تاکنون روشن نشده است که آيا کشمير جزء از پاکستان است يا ازهند . از طرف ديگر براي مشکل پشتونستان، يعني مرز ديگرش با افغانستان، هنوز راه حل نهايي پيدا نشده است. به اين دليل پاکستان هراس دارد که اين دو مناقشه زماني شدت بگيرد و پاکستان بين دو دشمن افغانستان و هند قرار بگيرد.»

در حال حاضر نه تنها کارشناسان افغانستان، بلکه بسياري ديگر از خود مي پرسند که آيا امريکا و ناتو در اين وضعيت غير شفاف مي توانند شرايط صلح را در اين کشور فراهم کنند؟ کنراد شتر در اين باره مي گويد:

«به عقيده من اقدام اوباما در شناخت افغانستان و پاکستان به عنوان ترکيبي پر مناقشه عاقلانه بود. يافتن راه حل هايي براي اين مناقشات اساسي و قديمي پشتونستان و کشمير که براي همه جوانب قابل قبول باشد، قطعا در مرکز توجه است.»

کنراد شتر البته اضافه مي کند که جامعه جهاني در حاضر از اين طرز فکر بسيار دوراست و به مدت زيادي احتياج دارد تا لزوم رسيدگي به اختلافات بسيار منطقه آسياي جنوبي را دريابد.

رتبیل آهنگ/ انتظاری

ویراستار: یاسر