«طرح وضع محدودیت بر رسانه های افغانستان»

مسوولان موسسه «نی، حمایت کننده رسانه های آزاد» روز پنج شنبه (20 میزان 1391/ 11 اکتوبر 2012) گفتند وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان اخیرا طرحی به نام «طرح معیارهای حداقل» را برای تایید به شورای وزیران فرستاده است.

مجیب خلوتگر، رییس موسسه نی در یک کنفرانس خبری در کابل گفت: «باور ما این است که هر نوع دخل و تصرف باید بر مبنای قانون اساسی و قانون رسانه های افغانستان باشد. ما باور داریم که یگانه معیار برای ما قانون نافذ رسانه های افغانستان است».  

این طرح وزارت اطلاعات و فرهنگ براساس حکم شماره 45 رییس جمهور کرزی ترتیب شده است. حامد کرزی در این حکم اش از وزارت اطلاعات و فرهنگ خواسته بود که از نشرات خلاف منافع ملی جلوگیری کند.

براساس اظهارات آقای خلوتگر، طرح جدید وزارت اطلاعات بدون مشوره با نهادهای خبرنگاری به شورای وزیران فرستاده شده تا مورد تایید این شورا قرار گیرد. دویچه وله تلاش کرد تا واکنش وزارت اطلاعات و فرهنگ را نیز در این مورد بگیرد، اما موفق به تماس با مسوولان این وزارت نشد.

موارد ممنوعه

در موارد ممنوعه این طرح آمده است مطالبی که تبعیض و ایجاد بی نظمی ها و اخلال نظم عامه را تشویق کنند و رشد فزیکی، روانی و اخلاقی اطفال زیر سن را صدمه بزنند ممنوع است.

در این طرح همچنان آمده است که نشر مسایل و مطالبی که وحدت و حاکمیت ملی را صدمه بزنند نیز ممنوع می باشند. همچنین از رسانه ها خواسته شده تا پخش تصاویر و صحنه های خشونت بار به پایین ترین سطح آن نمایش داده شوند.

در این طرح تاکید شده که رسانه های همگانی در مسایل منافع ملی، امنیت ملی و تمامیت ارضی حساسیت جدی داشته باشند و در نشرات خود این معیارها را در نظر بگیرند.

آقای خلوتگر گفت: «به جای این که وزارت اطلاعات و فرهنگ طرحی برای معیاری سازی رسانه ها ارایه کند، بهتر است قانون نافذ رسانه ها را عملی کند. وقتی وزارت اطلاعات و فرهنگ طرحی روان می کند، در ذات خود قانون رسانه ها را زیر سوال می برد».  

به باور مسوولان نی این طرح مسایل محدود کننده نیز دارد چنانچه در آن آمده است که سرویس های خبری رادیوها و تلویزیون ها باید به آسانی و درستی قابل فهم باشد. مسوولان نی می گویند این ماده می تواند به جنجال «مصطلحات ملی» دامن بزند.

محدودیت‌ها

در این طرح آمده است که رادیوها و تلویزیون های خصوصی به نشر برنامه های مرتبط به هنر و موسیقی مردم افغانستان توجه کنند. این طرح به روزنامه دولتی هیواد دستور داده تا 80 درصد به زبان پشتو و 20 درصد به زبان دری نشرات داشته باشد. به روزنامه دولتی انیس نیز توصیه شده تا 80 درصد مطالبش به زبان دری و 20 درصد دیگر به زبان پشتو باشد.

اما خبرنگاران از این طرح نگران اند. شکیلا ابراهیم خیل، یک تن از خبرنگاران می گوید طرح کنونی دست آوردهای یازده ساله آزادی بیان را زیر سوال می برد: «با وجودی که فریاد می زنند که رسانه ها و آزادی بیان بزرگترین دست آورد یازده سال اخیر است، پس کاری نکنند که این دست آورد را با شکست رو به رو کنند. همچو طرح هایی که در تضاد با قانون رسانه هاست، ما خواهان تصویب و عملی شدن آن نیستیم».  

گزارشگر: حسین سیرت، کابل

ویراستار: عارف فرهمند