سی و پنج سال پس از تجاوز نظامی شوروی به افغانستان

احمد شاه (نام مستعار)، از افغان هایی است که در روز ششم جدی در کابل بود. او می گوید در آن روز تانک های روسی از کوتل خیرخانه وارد شهر کابل شدند و سپس از راه کوته سنگی به قصر دارالامان رفتند: «آن ها از راه خیرخانه آمدند ما در همین کوته سنگی بودیم که آن ها از این جا گذشت و از راه دشت برچی راستا به قصر دارالامان رفتند. آن ها قصر دارالامان را محاصره کردند و حفیظ الله امین را که مسموم شده بود، با برادر زاده اش از بین بردند».

دوست و دشمن

برخی از پیرمردانی که هنگام تجاوز شوروی در کابل بودند، می گویند با ورود نیروهای روس، مردم از نظر آن ها یا دوست بودند یا دشمن. امیر محمد 73 ساله باشنده دیگر کابل می گوید سربازان روسی پس از ورود به کابل، رهگذران را تلاشی می کردند و قیوداتی را بر مردم وضع کردند: «وقتی از پیش شان تیر می شدی، ایستاد می کردند و می گفتند دوست هستی یا دشمن؟ می گفتیم دوست، کسی گفته نمی توانست که دشمن». امیر محمد می گوید شوروی ها افرادی که دشمن تشخیص می دادند، بازداشت می کردند و دیگر کسی نمی دانست که سرنوشت آن ها به کجا می رسد.

کشتار، ویرانی و آوارگی

باشندگان کابل می گویند تقریبا تمام افغان ها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم از تجاوز شوروی صدمه دیدند. عبدالوحید که باشنده اصلی استالیف در شمال کابل است، می گوید در نتیجه حملات هوایی و زمینی نیروهای شوروی پدرش کشته شد و همه دار و ندارش از بین رفت: «روس ها می آمدند و "اشرار" گفته توپ می زدند. از پایین توپ می زدند و از بالا طیاره بمباران می کرد. مردم زیاد تلفات می داند، پس از آن همه آواره شد و به کابل آمدند». این شهروند افغانستان می گوید پس از حملات پیهم شوروی ها به قریه ای که او در آن زندگی می کرد، همه خانه ها به ویرانه تبدیل شدند و باشندگان منطقه یا راه فرار را در پیش گرفتند یا هم جان خود را از دست دادند.

مهاجرت بی‌سابقه

حامد علمی، خبرنگار و از سخنگویان پیشین ریاست جمهوری افغانستان در مراسمی که روز شنبه شش جدی در کابل به منظور تقبیح حمله نظامی شوروی سابق به افغانستان برگزار شد، گفت این حمله سبب شد تا افغانستان بیش از 200 میلیارد دالر خساره مند شود.

علمی گفت از هر صد نفر 9 نفر در نتیجه جنگ شوروی در افغانستان کشته شدند و 11 درصد جمعیت این کشور معیوب شدند یا زخم برداشتند. او گفت از هر صد نفر 32 تا 35 نفر به کشورهای دیگر مهاجرت کردند. آقای علمی گفت آوارگی مردم افغانستان در نتیجه جنگ شوروی به حدی گسترده است که پس از جنگ جهانی دوم مردم هیچ کشوری به این اندازه آواره نشدند: «بزرگترین رقم درصدی مهاجرین از جنگ جهانی دوم تا به امروز است. با آن که جنگ سوریه جریان دارد نظر به فیصدی بزرگترین رقم آوارگان در جهان را تشکیل می دهد».

با آن که مردم عادی افغانستان و آگاهان تاریخ، ششم جدی یا ورود نیروهای شوروی سابق به افغانستان را آغاز بدبختی، ویرانی و کشتار هزاران افغان می دانند اما طرفداران "حزب دموکراتیک خلق افغانستان" به این باورند که عملکردهای این حزب درست بوده است. احمد شاه که در گذشته عضو این حزب بوده می گوید سران حزب از جمله حفیظ الله امین شخص وطن دوست بودند. این در حالی است که حفیظ الله امین به کشتار هزاران افغان متهم است و مخالفان او می گویند بیشترین کشتار و اعدام در دوره او صورت گرفت.

ششم جدی و آغاز بدبختی‌ها در افغانستان

آگاهان مسایل تاریخ می گویند جنگ شوروی در افغانستان بیشتر مردم را قربانی کرد و همه زیر ساخت ها را نابود نمود.

عبدالستار شریف زاده، آگاه مسایل تاریخی می گوید "خلقی ها" و "پرچمی ها" بیشترین کشتار را در افغانستان انجام دادند و از کشته ها پشته ها ساختند: «اولین قبر دسته جمعی در تاریخ افغانستان در دوره امیر عبدالرحمان خان شد و زیادتر از آن در دوره خلق و پرچم شد؛ افراد را بردند و حتا مرده های شان را به خانواده هایشان ندادند. تعداد زیادی را کشتند».

آقای شریف زاده می گوید شوروی ها و رژیم های طرفدار آن ها در افغانستان به دلیل حرکت ضد مردمی، با شکست مواجه شدند؛ ولی با خروج آن ها، افغانستان به ویرانه تبدیل شد. این آگاه مسایل تاریخ می گوید حمله نظامی شوروی در ششم جدی، آغاز همه بدبختی در افغانستان بود و همین تجاوز سبب شد که تا امروز مردم این کشور در آتش جنگ بسوزند.