دشواری کمک به پناهجویان در روسیه

لیدا سید به حیث معلم آلمانی و ریاضی در یک مکتب دخترانه کار می کرد. با آنکه طالبان درس خواندان دختران را همچون «گناه و ننگ» محکوم می کردند، لیدا به کارش ادامه داد. یک روز شوهرش توسط افراد ناشناسی به این اتهام مورد لت و کوب قرار گرفت که به همسرش اجازه داده است همچون معلم کار کند. بعدها شوهر او مفقود الاثر شد و تا امروز از وی اطلاعی در دست نیست. او مجبور گردید که با دخترش از طریق کابل و ازبکستان نزد ایورش به روسیه برود. برای آنکه او بتواند پول این سفر را بپردازد، خانه و طلایی را که داشت فروخت. لیدا می گوید که او به قاچاقبر 4000 دالر پرداخته است.

این خانم و طفلش برای بیشتر از یک سال در روسیه به طور غیرقانونی اقامت کردند. یلینا بورتینا، معاون رئیس سازمان مهاجران روسی موسوم به "حمایت از ملکی ها"، مدعی است که درخواست این خانم برای کسب موقعیت پناهجو و یا پناهندگی موقت رد شد. به این دلیل لیدا کوشید در سازمان مهاجران ملل متحد طالب پناهندگی در یک کشور سوم شود. این خانم مدافع حقوق بشر می گوید که «امکانات اندک بود اما ما آن را آزمودیم».

بعد از لیدا نوبت یک یمنی است. در اتاق مجاور یک زن اوکرایینی سرگذشت اش را حکایت می کند. در دهلیز سوریایی ها، چچنی ها و تاجیک ها قرار دارند و روزانه حدود 50 نفر به به سازمان "حمایت از ملکی ها" مراجعه می کنند. بورتینا ابراز تاسف می کند که با وجود حمایت این سازمان غیرحکومتی، امکان قبولی پناهندگی در روسیه بسیار اندک است. در حال حاضر صرف حدود 600 نفر موقف پناهنده را دارند. پناهندگی موقتی در صورتی به یک فرد داده می شود که اشارتی از بالا صورت گرفته باشد. بورتینا می افزاید: «این بخشی از یک کارزار سیاسی است. نخست باید برای اوکرایینی ها پناهندگی داده شود. وقتیکه در گرجستان جنگ بود، به اوسیتی ها اولویت داده می شد.»

نه تنها کمک بشردوستانه

سازمان غیردولتی "حمایت از ملکی ها" در سال 1990 هنگامی در مسکو تاسیس شد که ارمنی ها از آذربایجان به مسکو فرار می کردند. بورتینا اشاره می کند که «آن وقت ما کمک های بشردوستانه می کردیم، البسه و دوا توزیع می نمودیم». این سازمان غیرحکومتی هنوز ساختمان خاص خودش را نداشت و از مکانی در روزنامه " لیتراتورنایا گزیتا" استفاد می کرد. بعد از ناآرامی های باکو پایتخت آذربایجان، منازعه کوه قره باغ رونما شد، بعداً جنگ های تاجیکستان، ابخازیا و جنگ چچن مطرح شد.

آن زمان این سازمان دریافت که مواد غذایی و البسه یگانه مشکل پناهجویان نیست. یکی از بزرگترین مشکلات آن ها تماس گیری با ادارات بود. کارمندان سازمان "حمایت از ملکی ها" برای آنکه بتوانند در این قسمت نیز کمک کنند، در بخش قانون مهاجرت روسیه تحصیل کردند.

کمیساریای عالی مهاجران ملل متحد در سال 1998 به این سازمان کمک مالی نمود. این پول برای کرایه مناسب و حقوق و معاشات کارمندان کفایت می کرد که در آن هنگام به صورت رضاکارانه کار می کردند. آن ها توانستند که خود را کاملاً وقف پناهجویان کنند و همچنان به سایر پروژه ها، از جمله مبارزه با تبعیض علیه ابخازی ها در زندان های روسیه بپردازند. پس از آن خود را به ادغام کودکان در جامعه مصروف کردند. همچنان آن ها در برابر دادگاه از قربانیان خشونت های با انگیزه خارجی ستیزانه دفاع می کردند.

"اجنت خارجی"

در پایان ماه اپریل، وزارت عدلیه روسیه سازمان غیر دولتی "حمایت از ملکی ها" را در لیست به اصطلاح "اجنت های خارجی" قرار داد. طبق قانونی که به سال 2012 بر می گردد، سازمان هایی "اجنت خارجی" شمرده می شوند که از خارج حمایت مالی به دست آورند و در فعالیت های سیاسی شرکت کنند. این سازمان رد نمی کند که برای پروژه هایش از خارج حمایت مالی به دست آورده است. اما آیا می توان فعالیت هایش را سیاسی خواند؟

سوتلانا گانوشکینا، رئیس سازمان "حمایت از ملکی ها" می گوید که سارنوالی در دو پروژه فعالیت سیاسی می بیند. در چوکات پروژه اول کارشناسان این سازمان غیردولتی ارزیابی می کنند که تا کجا قوانین روسی سوراخ سمبه هایی برای فساد باقی می گذارند. پروژه دوم مربوط است به انسانی ساختن تطبیق مجازات. گانوشکینا می گوید که «ما مواردی از لت و کوب، شکنجه و بدرفتاری را کشف کرده ایم». او معتقد است که این پروژه ها را نمی توان در جمله فعالیت سیاسی آورد و همنیطور علایق خارجیان در آن وجود ندارد.

این مدافع حقوق بشر به شدت انتقاد می کند که چرا سازمان او را برچسپ "اجنت خارجی" زده اند. با این کار «همکاری با اداراتی مانند مسئول مهاجران، وزارت داخله، حفاظت از مرزها و وزارت صحت، بسیار مشکل تر می گردد». بورتینا می گوید که تا حال «دست کم آن ها به تقاضاهای ما پاسخ می گفتند». او تاکید می نماید که وزارت عدلیه طرح یک قانون دیگر را دارد. قرار بر آن است که مانع همکاری ماموران با فعالیت های این " اجنت های خارجی" گردند. این امر مجموع کار این سازمان غیردولتی را به خطر می اندازد.