تونس پس از انقلاب در راه پرخطر دموکراسی

منصف لاهوبی مرد 62 سالۀ تونسی با شور و وجد زیاد آیندۀ کشور اش را چنین به تصویر می کشد: "من خواهان یک تونس برای همه تونسی ها هستم. من تونسی را می خواهم که در آن به حق اختلاف نظر احترام گذاشته شود، کشوری که در آن به عقیدۀ شخصی و عقاید دیگران ارج گذاشته شود."

منصف لاهوبی، که استاد ادبیات در دانشگاه قیروان تونس است، خواستار آزادی بیان، تساوی حقوق و جامعه ای است که در آن تعدد احزاب باشد. او تا همین چند ماه پیش هم تصور نمی کرد که چنین چیزی امکان پذیر گردد. لاهوبی می گوید: "این درست است که ما مدت طولانی علیه رژیم دیکتاتور مبارزه کردیم، اما چه کسی می توانست تصور کند که ما به تأریخ 14 جنوری سال روان شاهد سقوط حاکمیت بن علی خواهیم بود."

از خودسوزی محمد بوعزیز، جوان ترکاری فروش تونسی، در این میان شش ماه سپری شده است. این رویداد به فرار زین العابدین بن علی رییس جمهور تونس به خارج و همچنان آغاز انقلاب های موسوم به "بهار عربی" در تقریباً سراسر منطقه منجر گردید.

اما تا کنون دموکراسی در تونس پیاده نشده است. انتخاباتی که برای ماه روان میلادی درنظر گرفته شده بود، به ماه اکتوبر امسال به تأخیر افتاد. به گفتۀ سارا مرش کارشناس امور تونس، دلیل آن از جمله عدم شفافیت در تعدد احزاب بوده است. این خبرنگار می گوید: "در این میان تقریباً یکصد حزب وجود دارد که پس از چهاردهم جنوری سال روان، یعنی بعد از انقلاب، تأسیس شده اند. شمار زیادی از تونسی ها هیچ نمی دانند، مشی این احزاب چیست و در صورت برگزاری انتخابات به کدام یک از آنها رای بدهند".

کاری که تا حال صورت گرفته است، تغییر قانون انتخابات است. نواحی انتخاباتی قبلاً تعیین شده اند و روی "انتخابات نسبی" توافق صورت گرفته است، که در آن احزاب فهرست گروهی از نامزدان خود را ارایه می کنند. اما از جمع 10 میلیون تونسی تا حال تقریباً 3 میلیون آن در فهرست افراد واجد شرایط رأی دهی درج نشده اند.

بیشتر از همه حزب اسلامگرای "النهضه" شانس پیروزی دارد. این حزب به ویژه در نواحی فقیرنشین کشور طرفداران زیادی دارد. رشید الغنوچی رهبر این حزب گفته است که النهضه یک حزب میانه رو و طرفدار استقرار دموکراسی در کشور است. برخی از کارشناسان تونسی به این باور اند که تونسی ها هیچگاه متمدن بودن کشور شان را به بازی نخواهند گرفت. آنها می گویند که حمایت از حقوق زنان و یا حق تعلیم و آموزش در جامعه ریشۀ بسیار عمیق دارد.

انتخابات ماه اکتوبر سال روان از جانب حکومت تونس به عنوان یک نشانۀ کسب اعتماد نزد سرمایه گذاران داخلی و خارجی نگریسته می شود. افزون بر آن جامعۀ جهانی کمک های مالی بالغ بر 5 میلیارد یورو را برای زمان پس از انتخابات به تونس وعده داده است. اکنون هم تونسی ها و هم جامعۀ جهانی امیدوار اند که اجلاس تسوید و تدوین قانون اساسی باعث ایجاد ثبات شود، زیرا کشور دچار یک سردرگمی سیاسی شده است.

دیانا هودالی/صفی الله ابراهیم خیل

ویراستار: مهرنوش انتظاری