معلولانی که نمی خواهند بار دوش باشند

نوروز 42 ساله در یک کارگاه کوچک ترمیم تلویزیون و رادیو در کابل، مصروف کار است. او دست راست و پای چپش را در انفجار ماین از دست داده است. اما عادت کرده که برخی از وسایل رادیوسازی را با دندان بگیرد.

نوروز که روزانه از صد تا سه صد افغانی عاید دارد، می گوید ترجیح می دهد از دست مزد خودش امرار معیشت نماید و بار دوش دیگران نباشد.

ترمیم رادیو و تلویزیون برای این معلول افغان کار ساده ای نیست: «تا وقتی که پوسته ها بود، ما را از خط اول مانع می کرد و نمی گذاشت از آن جاها برویم. اما بعد مرا ماین زد. در شفاخانه متوجه شدم که یک دست و یک پایم قطع شده اند».

او مجبور است برخی اوقات از همکارانش کمک بخواهد: «من با یک دست نمی توانم وسایل سنگین را بالا کنم. وقتی که کاری را نتوانم از همکارانم کمک می گیرم».

نوروز در دوران جنگ های میان گروهی در شهر کابل زمانی با ماین برخورد کرد که می خواست برای تهیه مخارج خانواده اش به شهر برود. او یکی از هزاران معلولی است که به جای گدایی کردن می کوشد، مخارج خود و خانواده اش را با کار کردن تامین کند. در افغانستان حدود دو میلیون معلول وجود دارد، که 800 هزار تن از آن ها ناتوانی شدید دارند.

اعتماد به نفس

در یازده سال اخیر برخی از نهادها نیز برای بازتوانی و آموزش حرفه به معلولان فعالیت می کنند. شاداب مبارز، مسوول موسسه تعلیمی زنان معلول می گوید در پنج سال اخیر توانسته بیش از سه صد زن معلول و بیوه را حرفه های مختلف یاد دهد. خیاطی، مهره دوزی و کاردستی، حرفه هایی اند که از سوی این موسسه آموزش داده می شود.

خانم شاداب می گوید که تلاش دارد ابتدا در زنان معلول اعتماد به نفس ایجاد کند و سپاس با آموزش یک حرفه برای خودکفایی آن ها تلاش نماید: «من زیاد خوش استم به خاطری که ما توانستیم اعتماد ایجاد کنیم، به همین دلیل است که مردم به ما مراجعه می کنند.»

فوزیه یک معلول زن که مصروف یادگیری حرفه در این موسسه است، می گوید فعالیت و کار او از یک سو تاثیر مثبتی برروحیه اش گذاشته و از سوی دیگر حالا می تواند از طریق کارش درآمد داشته باشد: «تا وقتی که این جا نمی آمدم در خانه بسیار مشکلات داشتم. من نمی توانستم مشکلات خودرا به کس بگویم. اما از زمانی که این جا آمده ام بر روحیه ام تاثیر مثبت داشته و من بسیار خوش هستم.»

این تلاش ها در حالی ادامه دارد که تامین معیشت معلولان به درد سر بزرگی برای حکومت تبدیل شده است. در حال حاضر بسیاری از آن ها گدایی می کنند و یا در ایستگاه می ایستند و از طریق تنظیم موترها و بس های شهری، از هر موتر ده افغانی می گیرند.