1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

تبصره: سازمان ملل متحد در نظم نوین جهانی "یاری دهنده" نیست

۱۳۹۵ مهر ۳, شنبه

جنجال بر سر این که چه کسی کاروان کمک های بشردوستانه در سوریه بمباران کرد، نشان می دهد که سازمان ملل استراتژی موثری برای کمک به مردم در مناطق جنگی ندارد. خانم انیس پوهل از دویچه وله چنین تحلیل می کند.

https://p.dw.com/p/2QYSd
New York UN Klimavertrag Versammlung
عکس: Reuters/M. Segar
Syrien Krieg - Kämpfe in Aleppo - Mann mit Kind
علیرغم تلاش های متعدد برای ایجاد مذاکرات صلح، جنگ در سوریه همچنان ادامه داردعکس: Reuters/A. Ismail

سازمان ملل متحد تقریبا در پایان عمر خود قرار دارد. ساختارهای این سازمان ثبوت کرده است که کهنه و ناکارآمد شده اند. این ساختارها حالا در جهانی که بحران ها دیگر در طول مرزها رخ نمی دهند، در جهانی که جنگ بر سر سلطه ایدئولوژیکی و یا گسترش قلمرو نیست، کارایی ندارند.
در حالیکه جان کری، وزیر خارجه ایالات متحده با شدیدترین الفاظ بر سرگئی لاوروف همتای روس خود می تازد، جهان نظاره گر وضعیت اسفبار مردم سوریه است و نمی داند چگونه به این مردم جنگزده کمک کند.
بمباران یک کاروان کمک های بشردوستانه که می توانست امید و رمقی برای هزاران نفر گیرمانده به بار آورد، نشان داد که تمام مذاکرات و تلاش های سیاسی به تار خامی بند هستند. مردم هر روز جان می دهند. آنها جان می دهند همین لحظه که شما این مقاله را می خوانید.
تجربیاتی از جنگ جهانی دوم
وقتی که سازمان ملل متحد در سال 1945 تاسیس شد، جهان در آن وقت طور دیگری بود. تجربیات تلخ جنگ جهانی دوم هنوز در ذهن مردم بود. ساختارهای سیاسی جهانی به وجود آمدند تا از تکرار چنان فجایعی جلوگیری کنند. 
پنج عضو دائمی "شورای امنیت" سازمان ملل متحد قدرت ویتو یافتند تا به این ترتیب از قدرت گرفتن یک تنه یکی از ابرقدرت ها جلوگیری شود. اما قدرت های اقتصادی مهم جهان امروزه، مانند برازیل و هند نیز در این شورا جایی نیافتند. حتا آلمان پس از جنگ تا سال 1973 به سازمان ملل متحد ملحق نشد.
ساختار مرکزی سازمان ملل بسیار اندک تغییر کرده است. هنوز کشورهایی مثل روسیه، چین و حتا امریکا این امکان را دارند که قطعنامه ای را ویتو کنند که مورد علاقه شان نیست. این ساختار همچنان روند انتخاب دبیر کل سازمان ملل متحد را نیز متاثر می سازد. این چارچوب همچنان از انتخاب کاندیدایی که نگاهی روشن و برجسته نسبت به رهبری این سازمان دارد، جلوگیری می کند. در پایان این که، آنها بر سر فردی توافق می کنند که می تواند راه میانه را پیش بگیرد و به عبارتی "همه را خوش نگهدارد" و از هرگونه موضعگیری در موضوعات دشوار اجتناب کند.
توان بسیار اندک برای تغییر
در دنیایی که تروریسم وجود دارد و کشورها و ساختارهای سیاسی گسسته هستند، سازمان ملل نقشی مهمتر از هر زمانی باید داشته باشد. اما این سازمان به نظر می رسد که نه شجاعت و نه توان بازسازی خود برای مقابل با چالش ها را دارد. این به آن دلیل است که فاتحان جنگ جهانی دوم نمی پذیرند که آنها به تنهایی نمی توانند بحران ها را از جمله جنگ سوریه را حل کنند. آنها باید بخشی از قدرت خود را کنار بگذارند تا شورای عمومی سازمان ملل بتواند ابزاری قدرتمند بین کشورهای جهان بشود. 
با وجود رابطه بین روسیه و امریکا، تغییر بزرگ در ساختار سازمان ملل بعید به نظر می رسد. حتا این مسئله کنایه آمیز است چرا که در زمان ریاست جمهوری بارک اوباما رخ می دهد؛ رئیس جمهوری که گفته است تنش های ایدئولوژیک جاری نمی توانند پیروز معرکه باشند اگر نظم نوین جهان را نپذیریم.

DW Mitarbeiterin Ines Pohl
خانم انیس پوهل، کارشناس دویچه وله عکس: DW

نقش در حال افزایش آلمان
در میان این هیاهو و آشوب، آلمان نامزدی خود را برای عضویت غیردائم "شورای امنیت" از سال 2019 به مدت دو سال، اعلام کرده است. چانس انتخاب آلمان به عنوان عضو چندان بد نیست. حداقل در بحران اوکرایین، برلین نشان داد که در موقعیتی است که بتواند بین طرفین درگیر میانجیگری کند. برخی نیز می گویند که آلمان به عنوان چهارمین قدرت اقتصادی جهان، ممکن است روزی عضو دائم شورای امنیت شود. 
اما این مسئله آیا واقعا کمکی به اوضاع می کند؟ در پایان باید به یاد داشته باشیم که حداقل بهتر است که سیاستمداران بر سر هم فریاد بکشند به جای این که اصلا از گفتگو ابا ورزند؛ یا سلاح را جایگزین گفتگو نمایند. 
در پایان این که مجمع عمومی سازمان ملل بار دیگر نشان داد که آلمان باید بر اساس منافع خود در سطح جهان عمل کند. جنگ سوریه نشان داده است که بحران و خشونت در دوردست، بخواهیم یا نخواهیم، به پشت درب خانه هایمان می آید.