باسم یوسف: «من طنز مطلقاً بدون مرز را ترجیح می دهم»

دویچه وله: آقای یوسف شما داکتر طب نیز می باشید. هرگاه ما به جهان عرب بنگریم، ما یک مریض را می بینیم، آیا او یک بیمار صحتمند است و یا اینکه آسیب دیده است؟

باسم یوسف: او مریضی است که در چند دهه گذشته به بیماری مبتلا شده است. این به علت دیکتاتوری و فشارهای اجتماعی است که بر سر راه آزاد سازی افکار و اذهان قرار دارد. من فکر می کنم در یک مرحله که ما می خواهیم از آن عبور کنیم، مانند هر کشور دیگر در جهان که چنین مشکلاتی داشته اند، حتا به شمول اروپا که برج رهنمای آزادی پنداشته می شود، چنین روزگار دشواری داشته اند که متعلق به دوران های بسیاری دور نبوده، بلکه به همین قرن گذشته بر می گردد. من امیدوارم و فکر می کنم که ما این مرحله را به زودی عبور می کنیم.

دویچه وله: به این ترتیب شما فکر می کنید که بهار عربی یک رویداد میان تهی نبوده است؟

باسم یوسف: نه. من همیشه می گویم که انقلاب یک حادثه نه بلکه یک پروسه است، پروسه ای که زمانگیر است و شما نمی توانید بیماری ۶۰، ۷۰ ساله دیکتاتوری ها را در ۱۸ روز شفا بخشید.

دویچه وله: شما خودتان از مصر هستید. در تحت حاکمیت السیسی شما در مصر وضعیت آزادی بیان را چگونه می بینید؟

باسم یوسف: آیا شما کتاب "۱۹۸۴" اثر جورج اورویل را خوانده اید؟ اساساً این یک اثر تخیلی نوع جورج اورویلی است، که حتا خوب نوشته نشده است. دست کم کتاب "۱۹۸۴" ادیبانه نوشته شده است. ( "۱۹۸۴" نام کتاب جورج اورویل در نقد نظام تمامتگرا است)

دویچه وله: در ارتباط با آزادی بیان، از نگاه شما طنز چه نقشی بازی می کند؟

باسم یوسف: من فکر می کنم که طنز طریق مهمی است تا مردم را برای صحبت در مورد آزادی بیان گردهم آورد. زیرا گوش دادن به طنز برای بسیاری مردم گواراست. شاید مردم به گفتار جدی، ملالت آور و مباحثات سیاسی گوش فرا ندهند، اما به طنز گوش می دهند. آن ها اظهارات کمیدی را می شنوند زیرا آنها را گردهم می آورد.

دویچه وله: آیا فکر می کنید طنز مرزهایی دارد؟

باسم یوسف: نه. من طنزی را ترجیح می دهم که مطلقاً مرز نمی شناسد. من فکر می کنم طنز مرزی ندارد، این مرزها در اذهان مردم وجود دارند.

دویچه وله: شما مجبور به ترک کشور تان شدید. آیا طنز به شما کمک می کند با آن کنار بیایید؟

باسم یوسف: من شو (نمایش تلویزیونی) های متفاوتی اکنون در ایالات متحد امریکا به راه می اندازم، یعنی طنز را در کشور متفاوت، با زبان متفاوت و در سیاق متفاوت مورد استفاده قرار می دهم. همه چیز را در 42 سالگی سر از نو شروع کردن یک چالش است و من خوشحالم که در گیر چنین چالشی می باشم.

دویچه وله: آیا می خواهید دوباره به مصر برگردید؟ آیا برای مصر دق شده اید؟

باسم یوسف: خوب، البته. کی نمی خواهد دو باره به کشورش برگردد؟ اما من فکر می کنم اندکی خطرناک است.

دویچه وله: آیا شما هنوز قادر اید که تا اندازه ای برای تبدیل مصر از کشور اورویل، به چیزی مشابه آنچه خودتان می خواهید باشد، اِعمال نفود کنید؟

باسم یوسف: طنز چیزی را تغییر نمی دهد. طنز بیشتر مردم را دور یک میز می آورد تا روی برخی موضوعاتی مباحثه کنند که شاید از طریق مباحثات جدی ممکن نباشد. این فقط مردم اند که واقعاً می توانند روش زندگی را تغییر دهند. طنز یک وسیله تسهیل کننده است.