Χιλιάδες γυναίκες φυλακισμένες στη Συρία

Η Μόνα Μουχαμάντ θυμάται την κάθε λεπτομέρεια. Την μπόχα στα κελιά, τους βασανιστές της, τα πάντα. «Μου έβαλε μια μαύρη σακούλα στο κεφάλι και μετά με κρέμασε ανάποδα, από τα πόδια. Θα σε αφήσω εδώ μέχρι όλες οι άσχημες σκέψεις σου να πέσουν σε αυτή τη σακούλα» θυμάται η Μόνα.

Η 30χρονη Μόνα Μουχαμάντ ήταν καθηγήτρια μουσικής στη Συρία. Το 2012 συνελήφθη επειδή πήρε μέρος σε μια διαδήλωση εναντίον του Άσαντ. Την άφησαν ελεύθερη και μετά πάλι συνελήφθη και την έστειλαν στις περιβόητες στρατιωτικές φυλακές της Δαμασκού. Τα βασανιστήρια ήταν καθημερινότητα. Μια μέρα ήρθε ένας βασανιστής και τη ρώτησε: «Μόνα που είναι η καρδιά σου; Έδειξα που είναι η καρδιά μου και αυτός έβαλε εκεί πάνω ένα μπαστούνι για ηλεκτροσόκ».

Για μήνες ολόκληρους η 30χρονη γυναίκα από τη Συρία ήταν έγκλειστη στην απομόνωση μαζί με άλλους κρατούμενους. «Μια φορά ανέκριναν μια 16χρονη. Άκουγα τις φωνές της. Φώναζε δυνατά και νόμιζα πως την σκοτώνανε» λέει. Πολλές γυναίκες βιάστηκαν, συμπληρώνει η Μόνα.

Απαράδεκτες συνθήκες κράτησης

Οι συνθήκες υγιεινής ήταν καταστροφικές, θυμάται. Πολλές φορές οι κρατούμενοι δεν είχαν πρόσβαση στις τουαλέτες ή τα ντους. Ακόμα και μικρά παιδιά ήταν φυλακισμένα. «Θυμάμαι μια γυναίκα με το παιδί της. Το κελί της ήταν μικρό και σκοτεινό. Το κορίτσι έκλαιγε συνέχεια και προσπαθούσε να δει λίγο φως από μια χαραμάδα».

Η Μόνα κατάφερε να βγει από τη φυλακή χάρη σε ένα διάταγμα αμνηστίας και το 2016 έφυγε στην Τουρκία. Σήμερα ζει στην πόλη Γκαζιατέπ στην οποία έχουν βρει καταφύγιο χιλιάδες Σύροι πρόσφυγες. Κανείς δεν ξέρει πόσες ακριβώς γυναίκες βρίσκονται φυλακισμένες στη Συρία. Γύρω στις 7.000, εκτιμά ο Φαντέλ Αμντούλ Γκάνι, ο οποίος είναι πρόεδρος μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης, η οποία ασχολείται με την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Δηλώνει πως οι γυναίκες παίζουν σημαντικό ρόλο στην αντίσταση κατά του  Άσαντ και πως τα βασανιστήρια και οι βιασμοί είναι μέρος της στρατηγικής του καθεστώτος. «Εάν 'σπάσουν' οι γυναίκες τότε θα σπάσει ολόκληρη η οικογένεια. Αυτός είναι ο στόχος».

Εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας

Η Διεθνής Αμνηστία σε έκθεσή της το 2017 αναφέρει πως 17.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας των συνθηκών κράτησης στις συριακές φυλακές. Στις περιβόητες στρατιωτικές φυλακές Σαϊντνάγια της Δαμασκού έχουν εκτελεστεί περίπου 13.000 άνθρωποι. Σύμφωνα με τη διεθνή οργάνωση οι συστηματικές εξοντώσεις συνιστούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Η Μόνα Μοχάμεντ έχει καταγράψει λεπτομερώς τις ιστορίες της φυλακής και παράλληλα συλλέγει παρόμοιες ιστορίες από άλλες κρατούμενες. Έχει δημιουργήσει μια ομάδα αυτοβοήθειας με στόχο τη διαχείριση και την επούλωση των τραυμάτων. «Κάποιες γυναίκες κλαίνε με λυγμούς όταν μιλάνε για αυτό το θέμα. Άλλες δεν μπορούν να μιλήσουν καθόλου. Προσπαθώ να τους πω ότι είναι δυνατές και πως θα πρέπει να ξαναρχίσουν μια καινούργια ζωή».

Γιούλια Χαν / Μαρία Ρηγούτσου