Το τέλος της εποχής Κίρχνερ

«Ελπίζω να μην με χρειαστείτε πάλι το 2019» είπε πριν από λίγο καιρό η απερχόμενη πρόεδρος της Αργεντινής Κριστίνα Κίρχνερ σε συνέντευξή της σε εγχώρια ΜΜΕ. Αυτό βέβαια που εννοούσε ήταν μάλλον «Θα με χρειαστείτε», εξηγεί ο Ντέρτε Βόλραντ επικεφαλής του παραρτήματος του Ιδρύματος Φρίντριχ Έμπερτ στο Μπουένος Άιρες. Σίγουρα θα είναι δύσκολη η αποχώρηση της 62χρονης Κίρχνερ από το προεδρικό μέγαρο μετά από οκτώ χρόνια. Μια αποχώρηση όμως που ορίζεται εκ του Συντάγματος. Το 2013 η ίδια είχε εισηγηθεί την αναθεώρηση του Συντάγματος ως προς τα ανώτατα χρονικά όρια της προεδρικής θητείας, ώστε να είναι δυνατή η διεκδίκηση της προεδρίας και για τρίτη φορά από πρόεδρο που έχει διατελέσει ήδη δύο φορές στο ανώτατο αξίωμα, δηλαδή από την ίδια. Ωστόσο η πρόταση συνταγματικής αναθεώρησης απορρίφθηκε επειδή δεν κατάφερε να συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία των 2/3 του συνόλου των βουλευτών. Τη θέση της ενδέχεται να πάρει ο Ντάνιελ Σκιόλι, φαβορί για την προεδρία στις εκλογές της 25ης Οκτωβρίου. Ο Σκιόλι είχε μάλιστα την υποστήριξη της Κίρχνερ καθόλη την προεκλογική περίοδο.

Δυσοίωνο μέλλον με επώδυνη προσγείωση

Πληθωρισμός, δημόσιο χρέος, στασιμότητα στις εξαγωγές, έλλειψη συναλλαγματικών αποθεματικών, προστατευτισμός, χρόνια ύφεση. Η Αργεντινή, κάπως έτσι, βυθίζεται στη δίνη της οικονομικής καταστροφής. Σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, στα παραπάνω προβλήμτα προστίθεται πλέον και το φλέγον ζήτημα των τιμών σόγιας και σιταριού, των δύο βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της χώρας. Φέτος οι τιμές τους σημείωσαν πτώση κατά 35% σε σχέση με το 2014. Σύμφωνα με αναλυτές ο νέος πρόεδρος, όποιος κι αν είναι, θα πρέπει μα περικόψει κοινωνικές παροχές και επιδόματα. «Τα πράγματα δεν μπορούν να συνεχίσουν στην ίδια τροχιά. Η Κίρχνερ θα παρατηρεί εξ αποστάσεως τις επώδυνες μεταρρυθμίσεις. Και το 2019 θα αναγεννηθεί ως άλλος φοίνικας από τις στάχτες», εκτιμά ο Βόλραντ. Ωστόσο ο Μάρκους Νοβάρο, διευθυντής του Κέντρου Πολιτικών Ερευνών του Πανεπιστημίου του Μπουένος Άιρες εκτιμά ότι η επιστροφή της Κίρχνερ το 2019 δεν είναι πιθανή. Ακόμη κι αν μερίδα των πολιτών την βλέπει ως σωτήρα, η δυσπιστία απέναντι στο πρόσωπό της είναι μεγάλη.

Το παράδοξο της Κίρχνερ

Ήδη από το 2013 είχε διαφανεί η έντονη αντίδραση πολλών πολιτών απέναντι στην πολιτική της. Τότε είχαν διοργανωθεί μαζικές διαδηλώσεις στο Μπουένος Άιρες κατά της διαφθοράς στους κύκλους της κυβέρνησης αλλά και κατά του αυταρχικού μοντέλου διακυβέρνησης. Από την άλλη πλευρά συνέβη το εξής παράδοξο επί των ημερών της. Παρά τις αιτιάσεις για διαφθορά ακόμη και οι πιο σκληροί αντίπαλοί της Κίρχνερ, αναγνωρίζουν τον δυναμισμό και την απαράμιλλη πολιτική τόλμη της. Η Κριστίνα Κίρχνερ ήταν αυτή που αρνήθηκε να υποκύψει στη βούληση των αμερικανικών hedge funds με αποτέλεσμα η χώρα να τραβήξει τη δική της πορεία. Μια θαρραλέα επιλογή, που είχε όμως οδυνηρές συνέπειες. Η Αργεντινή θεωρήθηκε από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα πτωχευμένη και συνεπώς δεν είχε πλέον πρόσβαση στις χρηματαγορές. Ακόμη όμως και υπό αυτές τις συνθήκες κανείς δεν αμφισβήτησε ποτέ τις πολιτικές ικανότητες της Κίρχνερ, σημειώνει ο Βόλραντ. «Το γεγονός ότι ζήτησε ενώπιον της ΓΣ του ΟΗΕ κοινούς κανόνες πτωχευτικού δικαίου για τα κράτη του διεθνούς οργανισμού ήταν κάτι που εκτόξευσε στα ύψη τη δημοφιλία της» αναφέρει ο γερμανός ειδικός.

Ακόμη κι αν η Κίρχνερ δεν κατέβει τελικά υποψήφια στις προεδρικές εκλογές του 2019, ο λαός της Αργεντινής θα τη θυμάται σίγουρα για πολλά χρόνια ακόμη «ως την πρόεδρο που πόλωσε κοινωνία και πολιτική σε υποστηρικτές και αντιπάλους της», εκτιμά ο Νοβάρο υπογραμμίζοντας ότι «η νέα κυβέρνηση θα έχει σαφώς λιγότερη εξουσία, αλλά θα είναι για καλό».

Άστριντ Πράνγκερ / Δήμητρα Κυρανούδη