Το Βερολίνο στο δρόμο που χάραξε η Βιέννη;

Ιδιαίτερα στενούς δεσμούς δεν είχαν η καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ και ο αντικαγκελάριος και πρόεδρος του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ με τον παραιτηθέντα σοσιαλδημοκράτη αυστριακό καγκελάριο Βέρνερ Φάιμαν. Η παραίτησή του ωστόσο έστειλε στο Βερολίνο ένα προειδοποιητικό μήνυμα.

Βερολίνο, όπως Βιέννη;

Ο λόγος έγκειται στο ότι και ο γερμανικός μεγάλος κυβερνητικός συνασπισμός παρουσιάζει ήδη σημεία τριβής στο εσωτερικό του. Απομένουν 16 μήνες μέχρι τις ομοσπονδιακές βουλευτικές εκλογές και κινδυνεύει να αναλωθεί ο χρόνος σε προστριβές. Παρά τις διαμάχες που μπορεί να είχε η Μέρκελ με τον πρώην ομόλογό της, ο Φάιμαν ήταν πάντως ένας σημαντικός και έμπιστος εταίρος, «άλλοτε παίζοντας θετικό ρόλο, άλλοτε ενισχυτικό και αλλοτε συγκρουσιακό», όπως πιστεύει ο πολιτικός επιστήμονας Καρλ Ρούντολφ Κόρτε.

Στο μεταξύ πρόσφατη σφυγμομέτρηση στη Γερμανία αναδεικνύει τα χαμηλά ποσοστά των δύο κυβερνητικών εταίρων. Το Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα έπεσε στο 30,5%, το Σοσιαλδημοκρατικό κατέβηκα μάλιστα κάτω από το 20%. Εκ πρώτη όψεως οι μεγάλοι συναπισμοί στη Βιέννη και στο Βερολίνο έχουν κοινά σημεία, αλλά μετά από μια προσεκτική ματιά οι ομοιότητες τελειώνουν γρήγορα. Στη Βιέννη, από το τέλος τους Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τα δύο μεγάλα κόμματα συγκυβέρνησαν πάνω από 40 χρόνια. Το κομματικό σύστημα είναι απολιθωμένο, κάτι που δίνει φτερά στο λαϊκιστικό ακροδεξιό FPÖ, όπως φάνηκε στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών με θριαμβευτικό νικητή, τον υποψήφιό του, Νόρμπερτ Χόφερ. Συγκριτικά, στη Γερμανία τα δυο μεγάλα κόμματα δεν έχουν τόσο μεγάλη κοινή εμπειρία στη συγκυβέρνηση. «Εντούτοις με το σύστημα της λεγόμενης διαπραγματευτικής δημοκρατίας δημιουργείται η εντύπωση πως όλο τα ίδια κόμματα συμμετέχουν στις αποφάσεις, χωρίς αντιπολίτευση», επισημαίνει ο Καρλ Ρούντολφ Κόρτε. Το γεγονός αυτό όμως φαίνεται να δίνει πλέον ώθηση και στη Γερμανία στην ακροδεξιά, ειδικότερα στο εθνικιστικό, ξενοφοβικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).

Το δράμα της Σοσιαλδημοκρατίας

Το πρόβλημα πάντως της γερμανικής Σοσιαλδημοκρατίας είναι γενικότερο και δεν έχει να κάνει μόνο με την ενδυνάμωση του AfD. «Καταγράφεται μείωση των κραυγαλέων κοινωνικών ανισοτήτων και άνοδος του κράτους πρόνοιας. Οι παραδοσιακοί ψηφοφόροι μετά την Ατζέντα 2010 στράφηκαν σε άλλα κόμματα ή προτίμησαν να απέχουν από τις κάλπες», τονίζει ο Κόρτε. Η πτώση του άλλοτε υπερήφανου κόμματος των εργατών είναι πρόδηλη τόσο στη Γερμανία όσο και στην Άυστρια αλλά και σε άλλες χώρες. Στη Γαλλία επίσης τίποτε δεν εξασφαλίζει την επανεκλογή του προέδρου Ολάντ το 2017, στην Ισπανία το σοσιαλιστικό PSOE έχασε την ευκαιρία να σχηματίσει κυβέρνηση και το εργατικό κόμμα στη Βρετανία βρίσκεται μακριά από την επιστροφή στη Downing Street.

Κινδυνεύει συνεπώς ο μεγάλος συνασπισμός του Βερολίνου; Μάλλον όχι. Γιατί, όπως υποστηρίζει ο Καρλ Ρούντολφ Κόρτε, τα ινστιτούτα δημοσκοπήσεων κάνουν λάθη ιδιαίτερα όταν πρόκειται για νεοφυή κόμματα, όπως το AfD. Και σε αντίθεση με την Αυστρία στη Γερμανία υπάρχουν περισσότερες εναλλακτικές σχηματισμού κυβέρνησης με άλλα κόμματα.

Dpa / Ειρήνη Αναστασοπούλου