Τι σχέση έχει ο Τραμπ με τα γερμανικά πανεπιστήμια;

Στην έκθεση διεθνών ερευνητικών προγραμμάτων της Βοστόνης πλήθος κόσμου, φοιτητές και ερευνητές, σχηματίζουν ουρά γύρω από το γερμανικό περίπτερο. Ως επί το πλείστον Αμερικανοί πτυχιούχοι αλλά και Γερμανοί που ήρθαν στις ΗΠΑ για σπουδές και έρευνα σκέφτονται να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Το ενδιαφέρον για ερευνητική σταδιοδρομία στη Γερμανία αυξάνεται ολοένα περισσότερο στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ιδίως μάλιστα μετά την εκλογή του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.

Ήδη κατά τους πρώτους μήνες της προεδρίας Τραμπ η αμερικανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι ο ομοσπονδιακός προϋπολογισμός που προβλέπεται για την έρευνα και την καινοτομία θα μειωθεί το 2018. Ειδικότερα από τις περικοπές πλήττεται κυρίως η έρευνα στον τομέα της κλιματικής αλλαγής, των ανανεώσιμων πηγών ενέργεοας και γενικότερα η χρηματοδότηση πανεπιστημιακών προγραμμάτων στις φυσικές επιστήμες και τις επιστήμες υγείας.

Ιδιαίτερα δημοφιλή τα γερμανικά πανεπιστήμια και ινστιτούτα

Η αρνητική κατάσταση που αρχίζει να διαφαίνεται στον χώρο της αμερικανικής ανώτατης εκπαίδευσης έχει οδηγήσει πολλούς επιστήμονες να μεταναστεύσουν ή να σκέφτονται να μεταναστεύσουν προς την Ευρώπη. Η Γερμανική Υπηρεσία Aκαδημαϊκών Ανταλλαγών (DAAD) εμφανίζεται βέβαια συγκρατημένη, θεωρώντας ότι ναι μεν παρατηρείται μια μικρή αύξηση, ωστόσο ακόμη δεν μπορεί να γίνει λόγος για γενικότερη τάση. Από την πλευρά τους όμως πολλά γερμανικά πανεπιστήμια και ερευνητικά ινστιτούτα ισχυρίζονται ήδη το αντίθετο, ότι δηλαδή έχουν αυξηθεί τους τελευταίους μήνες οι αιτήσεις που δέχονται από τις ΗΠΑ.

Κυρίως πρόκειται για επιστήμονες που ειδικεύονται στην κλιματολογία. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός αυτό, αν λάβει κανείς υπόψη του ότι ο Ντόναλντ Τραμπ αρνείται την ύπαρξη της κλιματικής αλλαγής.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ για τη Μετεωρολογία με έδρα το Αμβούργο. Σύμφωνα με τον διευθυντή του, Μάρτιν Κλάουσεν, πολλοί υποψήφιοι ερευνητές από τις ΗΠΑ συνδέουν την αίτηση που στέλνουν στο κορυφαίο γερμανικό ινστιτούτου με τις αρνητικές προοπτικές που έχει ο κλάδος τους στις ΗΠΑ μετά την εκλογή Τραμπ. Αυξημένο είναι το ενδιαφέρον Αμερικανών ερευνητών από τις φυσικές και τεχνολογικές επιστήμες και για το Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου (TUM). Όπως αναφέρει ο πρύτανης του ΤUM, πολλοί νέοι κυρίως ερευνητές αναζητούν καλύτερους όρους εργασίας καθώς και εξειδίκευση σε ερευνητικούς τομείς που είναι υποτιμημένοι στις ΗΠΑ αλλά ανερχόμενοι στη Γερμανία.

Ανησυχία για την κατάσταση στα αμερικανικά πανεπιστήμια

Το ότι η ζήτηση για τη γερμανική τριτοβάθμια εκπαίδευση αυξάνεται είναι ένα δεδομένο. Ωστόσο δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκφράζουν ανησυχία για το μέλλον της αμερικανο-γερμανικής συνεργασίας σε επίπεδο ανταλλαγών φοιτητών και εκπαιδευτικού προσωπικού τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Όπως ανέφερε σχετικά με το θέμα η εκπρόσωπος του γερμανικού υπ. Παιδείας Νίνα φον Σαρτόρι, στόχος της γερμανικής κυβέρνησης είναι μεν να ενισχύσει τη θέση των γερμανικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων σε επίπεδο παγκόσμιου ανταγωνισμού, αλλά όχι να επωφεληθεί χρησιμοθηρικά από τις αδυναμίες άλλων χωρών. Η ίδια αναφέρει μάλιστα ότι η έρευνα ανέκαθεν χρειαζόταν την κυκλοφορία «μυαλών». Ωστόσο ενδεχόμενη αποδυνάμωση μιας τόσο σημαντικής για τα πανεπιστημιακά δεδομένα χώρας, όπως είναι οι ΗΠΑ, εξαιτίας πολιτικών επιλογών λειτουργεί εν τέλει μακροπρόθεσμα αρνητικά για το σύνολο της πανεπιστημιακής έρευνας σε παγκόσμιο επίπεδο.

Καταρίνα Βέκερ / Δήμητρα Κυρανούδη