Πράσινος, αστός, ρεαλιστής, νικητής

Η Βάδη-Βυρτεμβέργη θεωρείται προπύργιο της εξωστρεφούς οικονομίας, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, της αυτοκινητοβιομηχανίας, της αποταμίευσης. Κι όμως, σε αυτήν ακριβώς την περιφέρεια της Γερμανίας, στην ιδιαίτερη πατρίδα του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, η οποία αποτελούσε και προπύργιο των χριστιανοδημοκρατών (CDU) από το 1953, επιβεβαιώνει πλέον την κυριαρχία του ένας Πράσινος: πρόκειται για τον Βίνφριντ Κρέτσμαν, τον πρώτο και μοναδικό μέχρι στιγμής πράσινο πρωθυπουργό της Γερμανίας, ο οποίος στις τοπικές εκλογές της Κυριακής φτάνει, σύμφωνα με τα έξιτ πολς, το 32% και καταγράφει το καλύτερο εκλογικό αποτέλεσμα στην ιστορία του κόμματος.

Ο Κρέτσμαν δεν τρομάζει τους βιομηχανικούς κολοσσούς που έχουν την έδρα τους στη Βάδη-Βυρτεμβέργη. Αντιθέτως, παλαιοί ψηφοφόροι των χριστιανοδημοκρατών, όπως ο Βόλφγκανγκ Γκρουπ, ιδιοκτήτης εργοστασίου υφαντουργίας, δηλώνουν ανοιχτά πλέον ότι ψηφίζουν Κρέτσμαν. Ακόμα και σε ανώτερα κλιμάκια της Mercedes ή της Porsche δεν ακούς πλέον κάτι κακό για τον 67χρονο πρωθυπουργό. Η κριτική προέρχεται συνήθως από το ίδιο του το κόμμα, ιδιαίτερα όταν ο επιφανής "πράσινος" φαίνεται να υποστηρίζει, για παράδειγμα, νομοθετικές παρεμβάσεις που μειώνουν τις προσφυγικές ροές. Σε αυτό ο Βίνφριντ Κρέτσμαν μοιάζει με την Άνγκελα Μέρκελ: και οι δύο δέχονται αυστηρή κριτική στο κόμμα τους, αλλά την ίδια στιγμή έχουν τον τρόπο να προσελκύουν ψηφοφόρους από άλλα κόμματα.

"Συμβιβάζοντας" βιομηχανία και περιβάλλον

Ωστόσο, στο "φαινόμενο Κρέτσμαν" συνέβαλε και μία σπάνια συγκυρία, ώστε ο πράσινος πρωθυπουργός να μεσουρανήσει και να κυβερνήσει ένα κρατίδιο που θεωρείται ατμομηχανή της γερμανικής οικονομίας: στις προηγούμενες τοπικές εκλογές του 2011, το φινάλε του προεκλογικού αγώνα συνέπεσε με τις ζωηρές συζητήσεις περί ενεργειακής στροφής μετά την πυρηνική καταστροφή της Φουκουσίμα. Έτσι οι Πράσινοι, το κόμμα των πολεμίων της ατομικής ενέργειας, εκτοξεύθηκαν σε όλες τις δημοσκοπήσεις, ενώ ο Κρέτσμαν αξιοποίησε και την ιδιαίτερα μετριοπαθή εικόνα του κόμματος στη Βάδη-Βυρτεμβέργη που διαφέρει ριζικά από το έντονα αριστερό προφίλ των κομματικών οργανώσεων στο Αμβούργο ή το Βερολίνο. Ακολουθώντας πιστά την παράδοση των χριστιανοδημοκρατών προκατόχων του, ο Κρέτσμαν δεν έχει κανένα πρόβλημα να υπερασπιστεί την τοπική αυτοκινητοβιομηχανία, η οποία του ανταποδίδει τη στήριξη με γενναιόδωρη οικονομική συνδρομή. Στη Βάδη-Βυρτεμβέργη δεν θεωρείται αντίφαση να είσαι ταυτόχρονα οικολόγος και ρεαλιστής, και κυρίως να θέλεις να ασκήσεις εξουσία, διευκολύνοντας τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Ουσιαστικά οι Πράσινοι παρουσιάζονται πλέον ως "εκσυγχρονισμένοι χριστιανοδημοκράτες" και αυτό λέει πολλά για τις ιδιαιτερότητες της περιοχής, αλλά και για τη δεινή κατάσταση στην οποία οι χριστιανοδημοκράτες έχουν περιέλθει.

Ένας κομμουνιστής που ...εκκλησιάζεται

Πάντως, ο ίδιος ο Κρέτσμαν θυμίζει επιφανή αστό. Είναι καθολικός, πιστός σύζυγος επί 40 έτη, αναφέρει ως χόμπι του την πεζοπορία και μέχρι στιγμής δεν χρειάστηκε να προσλάβει σύμβουλο επικοινωνίας. Οι ομιλίες του είναι συνήθως μέτριες, αλλά πάντοτε αυθεντικές. Όσοι τον γνωρίζουν καλά, υποστηρίζουν ότι η ευθύτητα και η αξιοπιστία του κερδίζουν τους ψηφοφόρους. Φαίνεται μάλλον απίστευτο, αλλά ο Κρέτσμαν στα νιάτα του δήλωνε "κομμουνιστής". Το επιβεβαιώνει και ο ίδιος, λέγοντας απλώς ότι "ήταν ένα μεγάλο λάθος". Σήμερα πάντως είναι βέβαιο ότι ο Κρέτσμαν δεν ανήκει στην αριστερή πτέρυγα του κόμματός του. Ενέδωσε στην κλασική "πράσινη ιδεολογία" μόνο στον βαθμό που του χρειαζόταν, προκειμένου να επιτύχει τους απαραίτητους πολιτικούς συμβιβασμούς.

Αλλά το 2014 δεν ακολούθησε την εσωκομματική πράσινη συναίνεση στο προσφυγικό και η κυβέρνηση του υπερψήφισε στην Άνω Βουλή τις περιοριστικές παρεμβάσεις με στόχο να μειωθεί ο αριθμός των προσφύγων και να επιταχυνθούν οι απελάσεις. Ο ίδιος χαρακτηρίζει "πραγματιστικό ουμανισμό" αυτήν την ιδεολογική ευελιξία. Σήμερα ο Κρέτσμαν θεωρείται από τους πιο πιστούς συμμάχους της Άνγκελα Μέρκελ στην προσπάθεια για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.

Volker Wagener, Γιάννης Παπαδημητρίου