Οι φόβοι της Μ. Θάτσερ από την επανένωση

Ο Ντάγκλας Χερντ λατρεύει τα κονσέρτα πιάνου με μουσική του Γιοχάνες Μπραμς και τη θέα από το παράθυρο του σπιτιού του στο Oxfordshire. Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας αγόρασε την μονοκατοικία του πριν από 20 χρόνια και αναπολεί με ικανοποίηση την εποχή εκείνη που είναι συνδεδεμένη με την επανένωση των Γερμανιών. Και όπως λέει: «Την εποχή εκείνη όλες οι ειδήσεις ήταν καλές ειδήσεις. Κάθε φορά που ο ιδιαίτερος γραμματέας μου ερχόταν στο γραφείο, όπου καμιά φορά δειπνούσα, και κρατούσε στα χέρια του κάποιο χαρτί, ήμουν βέβαιος ότι επρόκειτο για μια καλή είδηση. Ήταν πολλές οι καλές ειδήσεις τότε».

Υποστήριξε μια συμμαχία Βρετανών και Ρώσων κατά της Γερμανίας

Κι όμως η υπόθεση της γερμανικής επανένωσης δεν εξελίχθηκε απρόσκοπτα. Ένα από τα εμπόδια που αντιμετώπισε ήταν η «προϊσταμένη» τού Ντάγκλας Χερντ, η Μάργκαρετ Θάτσερ, πρωθυπουργός τότε της Βρετανίας. Η «σιδηρά κυρία» ήταν αρχικά αντίθετη στην επανένωση των Γερμανιών και συγκρούστηκε πολλές φορές για αυτό το ζήτημα με τους ειδικούς συμβούλους τού υπουργείου Εξωτερικών. Και όπως διηγείται σήμερα ο Ντάγκλας Χερντ, παραπέμποντας στο ημερολόγιό του: «Η 8η Φεβρουαρίου ήταν μία από τις ημέρες που είχα συγκρουστεί με την Μάργκαρετ Θάτσερ. Στη διάρκεια του υπουργικού συμβουλίου είχε καταφερθεί ενάντια στη Γερμανία με πολύ ένταση και λίγη πειθώ. Στη συνέχεια γευματίσαμε με μια ρωσική αντιπροσωπεία. Το βράδυ είχαμε μια κατ` ιδίαν συζήτηση. Αυτή τη φορά το ύφος της ήταν φιλικό, αλλά εντελώς αυθαίρετα υποστήριξε μια συμμαχία Βρετανών και Ρώσων κατά της Γερμανίας. Τέτοια πράγματα έλεγε».

Ο Χερντ προσπάθησε πολλές φορές τότε να πείσει τη Θάτσερ ότι η επανένωση των Γερμανιών ήταν αναπότρεπτη. Προφανώς η «σιδηρά κυρία» το διαισθανόταν αυτό, αλλά ήθελε τουλάχιστον να την καθυστερήσει. Τα παλιά στερεότυπα έπαιξαν τον ρόλο τους, θα πει ο βρετανός πρώην υπουργός Εξωτερικών. «Πίστευε ότι η Γερμανία ήταν ήδη η σημαντικότερη οικονομική δύναμη στην Ευρώπη και ότι με την επανένωση θα ενσωματώνονταν στη χώρα αυτή εκατομμύρια πειθαρχημένοι και καλά εκπαιδευμένοι Πρώσοι και Σάξονες από την ανατολική Γερμανία. Φοβόταν ότι θα προέκυπτε κάτι τεράστιο από την επανένωση, το οποίο καμία δύναμη στην Ευρώπη –ούτε η Γαλλία ούτε η Βρετανία- θα μπορούσαν να το αντιμετωπίσουν».

Ακροβατώντας για να μην εκθέσει τη Θάτσερ

Και επειδή οι σχέσεις του Κολ με τη Θάτσερ χαρακτηρίζονταν από αμοιβαία αντιπάθεια, έπεσε ο κλήρος στον Χερντ να παίξει το ρόλο του γεφυροποιού. Ο τότε υπουργός Εξωτερικών συναντήθηκε πολλές φορές με τον Κολ αλλά και τον Γερμανό ομόλογό του Χανς Ντίτριχ Γκένσερ. Φυσικά σε όλες αυτές τις συζητήσεις ήταν υποχρεωμένος να ακροβατεί προκειμένου να μην εκθέσει την Θάτσερ.

«Κατά βάθος η κυβέρνησή μας υποστήριζε την επανένωση των Γερμανιών. Θεωρούσαμε άδικη τη διαίρεση της Γερμανίας. Αποστολή μου ήταν να συγκεράσω τις απόψεις του υπουργικού συμβουλίου με την άποψη της πρωθυπουργού. Στο τέλος τα κατάφερα, αλλά δεν ήταν διόλου εύκολου», λέει με ικανοποίηση ο Ντάγκλας Χερντ.

Birgit Maass/Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης