Οδεύουμε προς μια Ευρωπαϊκή "Ένωση μεταφοράς κεφαλαίων";

Στο επίκεντρο του περιεκτικού πακέτου βρίσκεται ο νέος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας που το 2013 θα διαδεχθεί το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Ο νέος μηχανισμός θα διαθέτει 700 δισεκατομμύρια ευρώ. Από αυτά 620 δισεκατομμύρια θα έχουν τη μορφή εγγυήσεων και τα υπόλοιπα 80 δισεκατομμύρια θα είναι καταβεβλημένα κεφάλαια. Το μερίδιο της Γερμανίας σε αυτό είναι 22 δισεκατομμύρια ευρώ. Τι απαντά ο επικεφαλής του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στις ανησυχίες των Γερμανών πολιτών, όπως αυτές εκφράζονται σε σχετικές δημοσκοπήσεις, ότι στο εξής ο φορολογούμενος θα αναλαμβάνει ανεξαιρέτως να καλύπτει τα χρέη ευρωπαϊκών χωρών;

"Θα πω καταρχήν στον γερμανό φορολογούμενο ότι δεν είναι ο μόνος φορολογούμενος στην ΕΕ του οποίου οι εισφορές είναι αναγκαίες. Στη Γερμανία η συζήτηση διεξάγεται λες και μόνον εκείνη πρέπει να πληρώνει για τις προβληματικές χώρες. Προς όλους τους φορολογούμενους στην Ένωση θα πω ότι πρέπει να βρούμε μια χρυσή τομή μεταξύ της αλληλεγγύης που καλούνται να επιδείξουν χώρες με υγιή δημοσιονομικά και της φερεγγυότητας των χωρών που διαχειρίστηκαν στο παρελθόν επιπόλαια τα οικονομικά τους. Από τον συνδυασμό της αλληλεγγύης και της φερεγγυότητας προκύπτει το πεδίο στο οποίο δραστηριοποιούμαστε".

Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι με τις αποφάσεις τους οι "27" ανοίγουν ουσιαστικά το δρόμο για μια ‘ένωση μεταφοράς κεφαλαίων’ από τις πλούσιες προς τις υπερχρεωμένες χώρες της ευρωζώνης, κάτι που απεύχονταν οι περισσότεροι:

"Κάθε κίνηση αλληλεγγύης και συμμετοχή στις προσπάθειες διαφύλαξης της οικονομικής σταθερότητας δεν σημαίνει ένωση μεταφοράς κεφαλαίων. Εδώ δεν δίνουμε απλά χρήματα, αλλά όταν τεθεί ζήτημα παροχής βοήθειας μέσω του μόνιμου μηχανισμού, η βοήθεια αυτή διατίθεται μόνον εάν η χώρα που τη ζητά δηλώνει διατεθειμένη να παρουσιάσει ένα πειστικό πρόγραμμα εξυγίανσης".

Στο πακέτο δεν προβλέπεται ωστόσο η αυτόματη επιβολή κυρώσεων για τις χώρες που παραβιάζουν τους δημοσιονομικούς κανόνες. Ο ίδιος θα προτιμούσε ένα αυστηρότερο πλαίσιο, όπως λέει, ωστόσο:

"Ας μην ξεχνούμε ότι είχαμε αποφασίσει ήδη πριν την 11η Μαρτίου ότι όταν η Κομισιόν προτείνει την επιβολή κυρώσεων σε βάρος χωρών μελών, το Συμβούλιο υιοθετεί επί της αρχής την πρόταση και οφείλει να δικαιολογήσει εγγράφως τις όποιες ενστάσεις του. Το σύμφωνο απέκτησε επιπρόσθετα δόντια, οι κυρώσεις επιβάλλονται τρόπον τινά αυτοματοποιημένα με αποτέλεσμα το σύμφωνο να γίνεται πιο αιχμηρό από ότι ήταν στο παρελθόν. Δεν θα πρέπει λοιπόν να υποτιμάται η μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας".

Όσον αφορά την Πορτογαλία ο επικεφαλής του Eurogroup υποστηρίζει ότι στην παρούσα φάση δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η Λισαβόνα θα προσφύγει στο μηχανισμό στήριξης. Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ τονίζει ότι η κατάσταση στην Πορτογαλία είναι εξαιρετικά δύσκολη και πως έχει γίνει ακόμη πιο πολύπλοκη μετά την παραίτηση της κυβέρνησης Σόκρατες. Η επόμενη κυβέρνηση, όποια κι αν είναι αυτή, θα πρέπει, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου, να συνεχίσει το πρόγραμμα περικοπών προκειμένου να επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι που έχουν τεθεί. "Η διαμάχη στην Πορτογαλία αφορά στις λεπτομέρειες του προγράμματος εξυγίανσης και όχι στους στόχους και την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθηθεί", καταλήγει ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.