Μετ’ εμποδίων ο εκδημοκρατισμός σε Τυνησία και Αίγυπτο
26 Φεβρουαρίου 2011
Ουδείς μπορούσε να διανοηθεί ότι κάποτε ο Μπεν Αλί θα εγκατέλειπε άρον-άρον τον θώκο του. Και όμως την 14η Ιανουαρίου εγκατέλειψε την Τυνησία υπό την πίεση των πρωτοφανών κινητοποιήσεων της αντιπολίτευσης, που συσπειρώνει κυρίως μεσαία στρώματα με πολλούς άνεργους εξειδικευμένους νέους.
Από την ημέρα εκείνη μέχρι σήμερα οι διαδηλώσεις δεν σταμάτησαν, αν και ο φακός της δημοσιότητας έχει στραφεί πια στη Λιβύη και το Μπαχρέιν.
Τυνησία: «Δεν θέλουμε θεοκρατικό κράτος, αλλά δημοκρατία»
Η Τυνησία, μία χώρα με 10,3 περίπου εκατομμύρια κατοίκους μέσης ηλικίας 27-28 ετών και ανεργία ύψους 30%, διανύει την φάση της μεταπολίτευσης.
Που σημαίνει ότι το καθεστώς είναι υπό διαμόρφωση. Μια διαμόρφωση που διεκδικούν πια όλες οι πολιτικές ομάδες, αλλά και οι καθεστωτικές κλίκες και οι ισλαμιστές.
Τις τελευταίες ημέρες έγιναν στην Τύνιδα δύο διαδηλώσεις κατά των ισλαμιστών, καθώς η φωνή τους και η παρουσία τους δυναμώνει. «Δεν θέλουμε θεοκρατικό κράτος, θέλουμε δημοκρατία», φώναζαν οι Τυνήσιες.
Το ισλαμιστικό κόμμα ‘Ενάχντα’ του επαναπατρισθέντα Ρασίντ Γκανούσι, επιθυμεί να συμμετάσχει στις επικείμενες κοινοβουλευτικές εκλογές και διακηρύσσει πως το πρότυπό του είναι το ΑΚΠ του Τούρκου πρωθυπουργού Ταγίμπ Ερντογάν.
Η πλειονότητα των Τυνησίων απορρίπτει τον φονταμενταλισμό, και πιστεύει, όπως και ο Μοχάμετ Χαντάντ, καθηγητής του διαθρησκευτικού διαλόγου στο Πανεπιστήμιο της Τύνιδας, ότι το άλμα προς τη δημοκρατία δεν πρέπει να αρχίσει με απαγορεύσεις, γιατί έτσι επιτυγχάνεται ακριβώς το αντίθετο:
«Εάν παριστάναμε, όπως το καθεστώς Μπεν Αλί, ότι δεν υφίστανται ισλαμιστές, τότε δεν θα διαχωρίζαμε τη ‘νέα Τυνησία’ από το παλιό καθεστώς που παγίωσε την εξουσία του με το σύνθημα ‘ή εγώ ή οι ισλαμιστές’.
Είμαι βέβαιος ότι εμείς οι Τυνήσιοι μπορούμε να αποδείξουμε στην πράξη πως η ριζική αλλαγή είναι εφικτή χωρίς θρησκευτικό φανατισμό.»
Αίγυπτος: Οι καθεστωτικές κλίκες συσπειρώνονται για την αντεπίθεση
Στην άλλη μεριά της Βόρειας Αφρικής, το καθεστώς Μουμπάρακ, αν και έχει ανατραπεί, δεν φαίνεται να έχει εγκαταλείψει τις προσπάθειές του για ανάκτηση της εξουσίας από το παράθυρο.
Η νέα κυβέρνηση κάνει συνεχώς μικρά βήματα στην πορεία του εκδημοκρατισμού, αλλά με εγγυητή τις ένοπλες δυνάμεις.
Δύο εβδομάδες από την παραίτηση Μουμπάρακ η αντιπολίτευση υποστηρίζει ότι οι ισορροπίες είναι ακόμη πολύ εύθραυστες.
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση ενός αντικαθεστωτικού, του Μαχμούτ Χαμπάσι, αρχιτέκτονα και ιδιοκτήτης οικοδομικής επιχείρησης, που έμεινε 18 ημέρες στην πλατεία Ταχρίρ: «Το βλέπεις πως προετοιμάζεται η αντεπανάσταση. Είναι ο μεγαλύτερος και ο πιο ρεαλιστικός κίνδυνος.
Οι αντεπαναστάτες θέλουν να μας προσφέρουν μια δημοκρατία, που θα λειτουργεί μεν τυπικά δημοκρατικά, αλλά δεν θα είναι αποτελεσματική.
Δημοκρατία χωρίς οικονομική πρόοδο και κοινωνική δικαιοσύνη, δεν είναι όμως δημοκρατία, και αυτό το ξέρουν πια όλοι.»
Η Αίγυπτος, υποστηρίζουν όλοι οι οπαδοί της αντιπολίτευσης, έχει τα μέσα για να πάει μπροστά, έχει πρώτες ύλες (αέριο και πετρέλαιο) και το κανάλι του Σουέζ.
Ας μην λησμονούμε ότι στις χώρες της Βόρειας Αφρικής ένας στους τρεις άνεργους έχει πτυχίο ανώτατης σχολής.
Ενάμισι μήνα μετά τις ανατροπές στην Τυνησία και την Αίγυπτο, εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες, αλλά και εγρήγορση.
Τυνήσιοι και Αιγύπτιοι γνωρίζουν πως ο εκδημοκρατισμός των χωρών τους είναι απαραίτητος, αλλά και δύσκολος.
Φαίνεται όμως ότι είναι αποφασισμένοι να ρισκάρουν ακόμη μια φορά για να τον επιβάλλουν.
A. Göbel / B. Marx / Β. Παπαναγιώτου
Υπεύθ. Σύνταξης: Σταμάτης Ασημένιος