Η ώρα της κάλπης

Πολλά επιχειρήματα ακούστηκαν και πολλές συναισθηματικές εξάρσεις σημειώθηκαν ενόψει του δημοψηφίσματος για την παραμονή ή όχι της Μ. Βρετανίας στην ΕΕ. Και όμως συχνά η πολυφωνία αυτή κάλυψε το πραγματικό διακύβευμα αυτής της αναμέτρησης. Το αν η Βρετανία παραμείνει ή αποχωρήσει από την Ευρώπη είναι κάτι που μας αφορά όλους. Ένα Brexit θα αναζωπύρωνε τον εθνικισμό και τον αυταρχισμό υπονομεύοντας το πολιτικό υπόβαθρο της ηπείρου μας. Θα μπορούσε να αποδειχθεί ως το μεγαλύτερο σφάλμα της νεώτερης ιστορίας.

Οι πρωτεργάτες της καμπάνιας υπέρ του Brexit είναι οι βρετανικοί δίδυμοι των δεξιών λαϊκιστών σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ο Νάιτζελ Φάρατζ είναι ένας πολιτικός που στηλιτεύει το σύστημα και ταυτόχρονα το εκμεταλλεύεται για να αποκτήσει δύναμη. Ο Μπόρις Τζόνσον είναι ένας αδίστακτος καριερίστας που προκειμένου να διαδεχθεί τον ατυχή πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον δεν θα δίσταζε να τινάξει στον αέρα το Συντηρητικό Κόμμα. Και να μην ξεχάσουμε τον Μάικλ Γκόουβ από την αντιευρωπαϊκή πτέρυγα του κόμματος που εκθειάζει το Brexit όπως ένας πρόσκοπος την επόμενη περιπετειώδη εκδρομή του. Το κοινό μήνυμά τους προς τους ψηφοφόρους: πηδήστε στο άγνωστο και εξασφαλίστε ένα καλύτερο μέλλον. Το σλόγκαν τους: Πάρτε τον έλεγχο στα χέρια τους. Μηνύματα που ακούγονται καλά στα αυτιά των χαμένων της παγκοσμιοποίησης, αυτών που έχουν χάσει τη δουλειά τους, αυτών που ποδοπατήθηκαν από τις αλλαγές στην κοινωνία.

Η ώρα των συναισθημάτων και όχι των δεδομένων

Το ότι τα συνθήματα αυτά είναι χίμαιρες, το ότι η εκστρατεία υπέρ του Brexit στηρίχθηκε επανειλημμένα σε ψευδή στοιχεία και στατιστικές δεν παίζει κανένα ρόλο. Η προεκλογική εκστρατεία ήταν η ώρα των συναισθημάτων και όχι των δεδομένων. Ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, επιφανείς πανεπιστημιακοί, Ευρωπαίοι πρωθυπουργοί και ισχυροί οικονομικοί παράγοντες προσπάθησαν να πείσουν τους Βρετανούς ψηφοφόρους για τα οφέλη της παραμονής στην ΕΕ, για το ότι η ζωή θα γίνει δυσκολότερη μετά από ένα Brexit. Και όμως ο πειρασμός να δώσει κανείς ένα χαστούκι στο μισητό κατεστημένο παρέμεινε ισχυρός, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις.

Αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να προδικάσει κανείς το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Πάντως αν οι Βρετανοί αποφασίσουν να εγκαταλείψουν την ΕΕ, τότε αυτό δεν θα αφορά μόνο το δικό τους μέλλον αλλά και το δικό μας. Από την ίδρυσή της η ΕΕ υπήρξε κυρίως μια δύναμη του καλού. Μόνο που αυτή η παραδοχή έγινε με τα χρόνια εξαιρετικά αντιδημοφιλής. Ας ελπίσουμε την ώρα της κάλπης να πρυτανεύσει το έμφυτο και υγιές βρετανικό φλέγμα.

Μπάρμπαρα Βέζελ