Η υψηλή αποχή: απογοήτευση αλλά και ωριμότητα;
9 Νοεμβρίου 2010
«Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας επιβεβαιώθηκε», «Ο Παπανδρέου μπορεί να συνεχίσει τις περικοπές», «Λάθος πανηγυρισμοί», «Έβαλε τον πήχη ψηλά, νίκησε μετά βίας», «Πικρό χάπι», «Μικρή πίστωση στον Παπανδρέου», είναι ορισμένοι από τους τίτλους του γερμανικού τύπου για το εκλογικό αποτέλεσμα της Κυριακής.
Η έγκριτη συντηρητική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung αφιερώνει σήμερα δύο ρεπορτάζ στις εκλογές στην Ελλάδα, ενώ δημοσιεύει σχόλιο με τίτλο «πικρό χάπι»:
«Ο Παπανδρέου μόλις τα κατάφερε. Ο πρώτος γύρος των εκλογών έδωσε το ελάχιστο προβάδισμα στο κυβερνών κόμμα σε σχέση με την αξιωματική αντιπολίτευση. Όμως αυτό το ελάχιστο προβάδισμα του επιτρέπει να συνεχίσει την επώδυνη για την πλειοψηφία των πολιτών εξυγίανση. Και αυτό είναι σημαντικό. Η απειλή Παπανδρέου για προσφυγή στις κάλπες σε περίπτωση ήττας ήταν ένα ριψοκίνδυνο παιχνίδι. Θα ήταν όμως λίγο τολμηρό να αξιολογήσει τώρα το εκλογικό αποτέλεσμα σαν στήριξη της κυβέρνησής του στην εφαρμοζόμενη αλλαγή. Διότι ο αριθμός των ψηφοφόρων που απείχαν από τις εκλογές είναι υψηλός. Παρόλα αυτά οι περισσότεροι πολίτες ξέρουν ότι η Ελλάδα δεν έχει άλλη επιλογή από το να καταπιεί το πικρό χάπι του Παπανδρέου.»
Η Frankfurter Allgemeine Zeitung στις οικονομικές σελίδες της επικεντρώνεται στις μεταρρυθμίσεις που είχε κατά νουν ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου και παρατηρεί: «Μετά τις εκλογές και παρά τη νίκη του ΠΑΣΟΚ τα περιθώρια για περαιτέρω επώδυνες μεταρρυθμίσεις και δραστικά μέτρα συρρικνώθηκαν. Οι απώλειες που υπέστη σαν κόμμα το ΠΑΣΟΚ αφήνουν ανοιχτό, εάν ο Παπανδρέου θα τολμήσει να προχωρήσει και σε άλλες μη δημοφιλείς μεταρρυθμίσεις. Διότι το ΠΑΣΟΚ έχασε πια την άνετη πλειοψηφία που είχε και η διακυβέρνηση της χώρας θα είναι δυσκολότερη, πόσο μάλλον που ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αντώνης Σαμαράς, επικεφαλής της συντηρητικής Ν.Δ., δεν επιδεικνύει, όπως και παλιά, καμία διάθεση στήριξης των μέτρων λιτότητας. Επιμένει ότι μόνον η οικονομική ανάπτυξη μπορεί να μειώσει το δημόσιο χρέος.»
Η αποχή το κλειδί ερμηνείας των εκλογών
Η Süddeutsche Zeitung του Μονάχου με τίτλο «Λάθος πανηγυρισμοί» υπογραμμίζει: «40% των ψηφοφόρων δεν προσήλθαν στις κάλπες. Αυτό θα πρέπει να προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες στην Αθήνα και όχι λάθος πανηγυρισμούς.
Η κυβέρνηση δρομολογεί ούτε λίγο, ούτε πολύ μια ιστορική, ριζική αλλαγή της χώρας. Σε αυτό υπάρχουν πολλά εμπόδια ήδη και στον κρατικό μηχανισμό.
Ο λαός πρέπει να συμμετέχει σε αυτή την αλλαγή, αλλά όποιος ζητά από τον κόσμο να χύσει ιδρώτα, δάκρια και αίμα, πρέπει και να προσφέρει κάτι παραπάνω σαν προοπτική από την απλή εξυγίανση των δημοσιονομικών. Π.χ. πρέπει να δώσει περισσότερη δικαιοσύνη και ένα αξιόπιστο νέο ξεκίνημα. Εάν η κυβέρνηση επιδιώκει να την ακολουθήσουν με συνέπεια οι πολίτες, πρέπει να δώσει τουλάχιστον την εντύπωση ότι είναι διατεθειμένη να αγωνιστεί προς κάθε κατεύθυνση για τα κακώς κείμενα. Αλλά με το πρώτο εμπόδιο να απειλήσει αμέσως ότι θα κάνει εκλογές προδίδει νευρικότητα και αστάθεια. Και αυτή η εντύπωση θα ακολουθήσει για πολύ ακόμα τον Γιώργο Παπανδρέου.»
Με την αποχή ασχολείται και το σχόλιο του Γκερντ Χέλερ στη Frankfurter Rundschau: «Η αποχή θα μπορούσε να μεταφραστεί ως απογοήτευση των πολιτών από την πολιτική, αλλά και ως απόδειξη πολιτικής ωριμότητας.
Οι Έλληνες δεν παρασύρονται τόσο εύκολα από τα παιχνίδια εξουσίας των κομμάτων. Αποδέχονται τα σκληρά μέτρα γιατί γνωρίζουν ότι δεν υπάρχει εναλλακτική επιλογή. Οι εκλογές αυτές έδειξαν ότι οι Έλληνες δεν έχουν άλλη επιλογή. Γι’ αυτό και πολλοί δεν προσήλθαν στις κάλπες. Το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών δεν συζητείται πια. Και έτσι πρέπει, γιατί οι πρόωρες εκλογές θα ήταν το τελευταίο που χρειάζεται η χώρα».
«Μικρή πίστωση για τον Παπανδρέου», τιτλοφορεί το σχόλιό της η Berliner Zeitung: «Μπορεί το ΠΑΣΟΚ να απώλεσε μέρος της δύναμής του, το ίδιο ισχύει όμως και για τη Νέα Δημοκρατία, αν και έχασε μόλις μια μονάδα. Οι Έλληνες φαίνεται πως δεν ξεχνούν ότι ήταν κυρίως οι συντηρητικοί που τους έφεραν σε αυτή τη δεινή θέση. Με την απειλή των πρόωρων εκλογών ο πρωθυπουργός ήθελε πρωτίστως να κινητοποιήσει τους ψηφοφόρους του. Γιατί ως έμπειρος πολιτικός γνωρίζει ότι στην καλύτερη περίπτωση ενδεχόμενες πρόωρες εκλογές θα του έφερναν απλώς μια οριακή πλειοψηφία στη βουλή ή και μια συνεργασία με τη Νέα Δημοκρατία.
Η τελευταία όμως απορρίπτει τα μέτρα λιτότητας. Ωστόσο δεν παρουσίασε ποτέ μια ουσιαστική εναλλακτική επιλογή. Εάν θα πετύχει ή όχι το πρόγραμμα του Γιώργου Παπανδρέου εξαρτάται κυρίως από έναν παράγοντα: οι πολίτες θα πρέπει να αποκτήσουν την αίσθηση ότι το κόστος της εξυγίανσης το επωμίζονται σχετικά όλοι βάσει μιας δίκαιης κατανομής, ότι καλούνται να ματώσουν τόσο οι φτωχοί, όσο και οι πλούσιοι.»
Τέλος στο ίδιο πνεύμα και το σχόλιο του Νιλς Καντρίτσκε στην εναλλακτική Tageszeitung με τίτλο «Μετά τη χρεοκοπία η απάθεια»: «Η απειλή για πρόωρες εκλογές θύμισε στους Αθηναίους σχολιαστές την τακτική, με την οποία κέρδισε τις εκλογές το συντηρητικό στρατόπεδο μετά τη χούντα (1975) με το περίφημο σύνθημα ‘η εγώ ή τα τανκς’ του Κωνσταντίνου Καραμανλή. ‘Ψηφίστε ΠΑΣΟΚ ή αλλιώς έρχεται η χρεοκοπία’, προειδοποιούσε 35 χρόνια μετά ο κ. Παπανδρέου. Η απειλή δεν εντυπωσίασε όμως τους πολίτες, αλλά τις διεθνείς χρηματαγορές. Ο φόβος ότι οι εθνικές εκλογές θα παρέλυαν την κρατική μηχανή και το κοινοβούλιο εκτίναξαν στα ύψη τα επιτόκια για τα ελληνικά ομόλογα. Ο φόβος των αγορών και οι σοβαρές επιφυλάξεις της κυβέρνησης ανάγκασαν τον Παπανδρέου να πάρει πίσω την απειλή του. Οι αγορές λοιπόν και όχι οι ψηφοφόροι εμπόδισαν τις πρόωρες εκλογές. Διότι όπως φάνηκε ο πρώτος γύρος της εκλογικής αναμέτρησης δεν πρόσφερε στον Παπανδρέου την ψήφο εμπιστοσύνης που θέλησε να αποσπάσει από τον λαό του.»
Και ο σχολιαστής αναφερόμενος στα υψηλά ποσοστά αποχής καταλήγει: «Οι υψηλοί αυτοί αριθμοί δεν αποτυπώνουν μόνον τη βαθιά δυσπιστία κατά του πολιτικού συστήματος, αλλά και μια απάθεια που παραλύει.
Και την απάθεια δεν μπορείς να την αντιμετωπίσεις με εκβιασμούς, αλλά μόνον με απόλυτη ειλικρίνεια και δίκαιη κατανομή του βάρους της κρίσης.»
Επιμέλεια: Βιβή Παπαναγιώτου
Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου