Ερωτήματα γεννούν τα «hotspot» για πρόσφυγες

Πρόσφατα η γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ ανακοίνωσε από τις Βρυξέλλες την ανέγερση νέων χώρων υποδοχής, καταγραφής και πρώτης φιλοξενίας για αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα, την Ιταλία και πιθανώς στη Βουλγαρία. Τα κέντρα αυτά, σύμφωνα με την καγκελάριο, αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τέλος Νοεμβρίου. Πολλοί άλλοι ευρωπαίοι ηγέτες στηρίζουν με θέρμη αυτή την ιδέα. Ωστόσο το πώς ακριβώς θα κατασκευαστούν οι χώροι αυτοί και από ποιους θα στελεχωθούν παραμένει άγνωστο. Αλλά οι απόψεις ποικίλουν αναφορικά με τη φύση αυτών των κέντρων. Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό της Ιταλίας, Ματέο Ρέντσι, θα είναι νέα προσφυγικά καταλύματα που θα λειτουργούν υπό την αιγίδα της ΕΕ. Ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ εξέφρασε την άποψη ότι τα κέντρα αυτά θα είναι υπεύθυνα και για την επαναπροώθηση όλων όσων απορρίπτεται η αίτηση ασύλου.

Προς το παρόν το μόνο σίγουρο είναι ότι οι νέοι αυτοί χώροι, γνωστοί ως «hotspot», αφορούν τους περίπου 160.000 πρόσφυγες στους οποίους αναφέρεται η πρόσφατη απόφαση των υπ. Εσωτερικών της ΕΕ. Οι πρόσφυγες αυτοί χρήζουν άμεσης στέγασης και ιατροφαρμακευτικής φροντίδας.

Αναπάντητα σημεία

«Τα hotspot δεν είναι πραγματικοί χώροι, είναι απλώς μια ιδέα» ανέφερε στο μεταξύ στην DW ανώνυμη πηγή από τις Βρυξέλλες. Ο ευρωπαίος επίτροπος Μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος αντιτείνει ότι αντίστοιχα κέντρα ήδη υπάρχουν, φέρνοντας ως παράδειγμα το λιμάνι του Πειραιά και την Κατάνια της Σικελίας. Ωστόσο σύμφωνα με την ανώνυμη πηγή κάτι τέτοιο δεν ισχύει. «Στην Κατάνια πρόκειται απλώς για ένα γραφείο με δέκα υπαλλήλους, όπου εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών οργάνων που είναι αρμόδια για τους συνοριακούς ελέγχους και την πολιτική ασύλου ανταλλάσσουν πληροφορίες με τις τοπικές αρχές». Προς το παρόν πάντως τα λεγόμενα «hospot» είναι συγκεκριμένα σημεία καταγραφής προσφύγων και αναζήτησης διακινητών, τα οποία στελεχώνονται από ομάδες τεσσάρων υπαλλήλων. Ένα τέτοιο σημείο καταγραφής λειτουργεί πράγματι στη Λαμπεντούζα. Σύμφωνα με τα όσα ισχύουν μέχρι στιγμής τα σημεία καταγραφής δεν έχουν παράλληλα την αρμοδιότητα να φιλοξενούν πρόσφυγες, ούτε να τους μετακινούν ή να τους επαναπροωθούν.

Τι θα γίνει με τον Πειραιά;

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασύλου (EASO), που έχει υποστηρικτικό έργο προς τις εθνικές αρχές, βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις για τη δημιουργία ενός «hotspot» στο λιμάνι του Πειραιά. Μέχρι στιγμές οι πληροφορίες είναι συγκεχυμένες. Το πλάνο φαίνεται να προβλέπει τη μετακίνηση ομάδων εξειδικευμένων υπαλλήλων από το λιμάνι του Πειραιά στα νησιά του Αιγαίου, όπου καταφθάνουν περίπου 3000 πρόσφυγες καθημερινά. Για την ώρα μόλις το 10% των προσφύγων στα νησιά καταγράφεται. Αμφίβολο παραμένει αν στις περιοχές αυτές θα ανεγερθούν και προσφυγικά καταλύματα. Σύμφωνα με την ανώνυμη πηγή, είναι ανθρωπίνως αδύνατο κέντρα σαν αυτά που αναφέρει η Άγκελα Μέρκελ να είναι έτοιμα μέχρι τέλη Νοεμβρίου.

Επί σειρά μηνών η ΕΕ μιλούσε για τα εν λόγω σημεία / κέντρα σα να ήταν η μαγική λύση στην προσφυγική κρίση. Μέχρι σήμερα το πλάνο αυτό παραμένει ως προς τα περισσότερα σημεία του ασαφές. Από την πλευρά του πάντως ο Δ. Αβραμόπουλος δεν φαίνεται σύμφωνος με την ιδέα τα συγκεκριμένα κέντρα να ονομάζονται «hotspot», διότι προκαλείται μόνο σύγχυση. Αντίθετα, διεθνείς ΜΚΟ, όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έσπευσαν να χαιρετίσουν την ιδέα των «hotspot» ως θετική, καθώς πιστεύουν ότι θα έτσι βοηθηθούν στο έργο της παροχής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε πρόσφυγες. Παράλληλα οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα καταγγέλλουν τις ελληνικές τοπικές αρχές ότι εδώ και μήνες παρεμποδίζουν το έργο τους.

Μπερντ Ρίγκερτ / Δήμητρα Κυρανούδη