Επιτυχημένοι πρόσφυγες στην Τουρκία

Χούμους και φαλάφελ δεν λείπουν από το μικρό εστιατόριο του Νιζάρ Μπιτάρ. Ο Μπιτάρ ήρθε πριν από τέσσερα χρόνια με δυο βαλίτσες από την Δαμασκό στην Τουρκία. Οι μυστικές υπηρεσίες του Ασάντ τον παρακολουθούσαν. Τώρα στην Τουρκία κατάφερε να φτιάξει, όχι ένα, αλλά εφτά εστιατόρια με φαλάφελ και περισσότερους από 300 εργαζόμενους στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης.

«Πριν έρθουμε σε αυτή την περιοχή κανείς δεν ερχόταν. Χάρη στους πολλούς επισκέπτες που έρχονται τώρα για μας εδώ, η κατάσταση άλλαξε. Και οι Τούρκοι γείτονές μου το βλέπουν έτσι. Για το λόγο αυτό δεν υπάρχουν πια προβλήματα μεταξύ μας και βοηθάμε ο ένας τον άλλο».

Πάνω από 10 δις δολάρια από τη Συρία στην Τουρκία

Ο Νιζάρ Μπιτάρ δεν είναι μεμονωμένη περίπτωση. Οι Σύροι πρόσφυγες έχουν ανοίξει εστιατόρια, φούρνους, ταξιδιωτικά γραφεία και έχουν επενδύσει δυναμικά στην Τουρκία τα τελευταία πέντε χρόνια. Από τα 2,5 εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες που ζουν τώρα στην Τουρκία, πολλοί διέθεταν ήδη τα οικονομικά μέσα. Όποιος μπορούσε μετέφερε την περιουσία του στη γειτονική χώρα. Υπολογίζεται ότι 10 δισεκατομμύρια δολάρια μεταφέρθηκαν στην Τουρκία από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου στη Συρία.

Πόλεις που βρίσκονταν κοντά στα σύνορα, όπως η Γκαζιαντέπ, κατάφεραν μάλιστα να τετραπλασιάσουν τις εξαγωγές τους προς την Συρία χάρη στους Σύρους εμπόρους. Στην τουρκική πόλη Γκαζιαντέπ, ένα στα πέντε μαγαζιά, κυρίως με τρόφιμα και υφάσματα, ανήκουν σε Σύρους. Ο πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου του Γαζιαντέμπ, Εγίπ Μπαρτίκ, δηλώνει ικανοποιημένος:

«Ήδη πάνω από 600 Σύροι επιχειρηματίες είναι μέλη του συλλόγου μας. Για να μπορέσουν ακόμα περισσότεροι να γίνουν ελεύθεροι επαγγελματίες θα τους συνέστηνα να κάνουν από κοινού επιχειρήσεις με τουρκικές εταιρείες. Με τον τρόπο αυτό θα γλιτώσουν τη γραφειοκρατία. Και αυτό θα ενισχύσει και την οικονομική θέση της Τουρκίας στην περιοχή, εάν επιστρέψει στη Συρία και το Ιράκ η ειρήνη και η καθημερινότητα».

Η πραγματικότητα είναι τραγική για την πλειονότητα των προσφύγων

Οι Σύροι με 4.000 νέες επιχειρήσεις συγκαταλέγονται εν τω μεταξύ στους μεγαλύτερους ξένους επενδυτές στην Τουρκία. Οι νεόφερτοι πληρώνουν φόρους, ενοίκια και δημιουργούν θέσεις εργασίας. Υπάρχουν μάλιστα οικονομολόγοι που ισχυρίζονται ότι αυτοί οι Σύροι βοήθησαν ώστε να υπάρξει η οικονομική ανάπτυξη του 4% που σημείωσε πέρυσι η Τουρκία.

Ειδικοί πάλι εφιστούν την προσοχή στο ότι αυτή η θετική εξέλιξη δεν θα συνεχιστεί εάν η Τουρκία δεν καταφέρει να ενσωματώσει καλύτερα τους νέους Σύρους. Μόνο ένα στα δυο παιδιά από τις 700.000 που βρίσκονται στη Συρία πηγαίνουν στο σχολείο.

Η τουρκική κυβέρνηση επισήμως μιλάει μόνο για το βάρος των προσφύγων, ωστόσο φαίνεται να έχει καταλάβει τις δυνατότητες που υπάρχουν από την αξιοποίησή τους, γι' αυτό το λόγο έχει αρχίσει να προσφέρει περισσότερες επαγγελματικές ευκαιρίες, κυρίως όσον αφορά του Σύρους γιατρούς.

Παρ’ όλες πάντως τις θετικές εξαιρέσεις, η πλειονότητα των Σύρων που ζουν στην Τουρκία διαβιούν κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες και θεωρούν πως δεν έχουν κανένα μέλλον σε αυτή τη χώρα.

Γκούναρ Κένε (DLF)/ Μαρία Ρηγούτσου