Ελλάδα και Ιταλία: δύο μέτρα και δύο σταθμά;

Τις νέες της προτάσεις για την πολιτική έναντι των προσφύγων αναμένεται να παρουσιάσει αύριο η Κομισιόν. Χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και η Ισπανία που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα παράνομης μετανάστευσης χρειάζονται επειγόντως την αρωγή και στήριξη των υπολοίπων χωρών – μελών της ΕΕ, τόνισε πρόσφατα ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρμόδιος για θέματα Δικαιοσύνης, Ελευθερίας και Ασφάλειας Ζακ Μπαρό.

Τον κώδωνα του κινδύνου είχε κρούσει ήδη το 2005 ο τότε επίτροπος Δικαιοσύνης, νυν υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας Φράνκο Φρατίνι: «Βασικός στόχος είναι να βάλουμε τέλος στο έγκλημα του εμπορίου λευκής σαρκός και να καταπολεμήσουμε την παράνομη μετανάστευση. Είναι όμως επίσης σημαντικό να δείξουμε ως Ευρωπαίοι την αλληλεγγύη μας προς όλους εκείνους τους απελπισμένους ανθρώπους που αναζητούν ένα καλύτερο αύριο στην Ευρώπη».

Δεν αρκεί ο Frontex

Οι περισσότερες μεσογειακές χώρες, και κυρίως η Ελλάδα, η Μάλτα και η Ιταλία δεν μπορούν πλέον να ανταπεξέλθουν στο μεγάλο κύμα των προσφύγων. Ζητούν από τις υπόλοιπες χώρες να δεχθούν στο έδαφός τους μέρος αυτών των ανθρώπων. Ωστόσο αυτό γίνεται σε εθελοντική βάση και γι΄ αυτό το λόγο δεν έχει και αποτελέσματα. Ο ευρωπαϊκή υπηρεσία φύλαξης των συνόρων της Ευρώπης (FRONTEX) έχει απλώς έναν συντονιστικό ρόλο και η ευχέρεια κινήσεων, εξαιτίας και του ισχνού προϋπολογισμού του, είναι περιορισμένη. Προς το παρόν οι χώρες – μέλη της ΕΕ φαίνεται να συμφωνούν κυρίως σε ένα σημείο, στην ανάγκη ενίσχυσης των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Αντιμετώπιση δηλαδή του προβλήματος στη ρίζα του, όπως λέει ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε: «Εκτός από την αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων οι χώρες αυτές θα πρέπει να καταπολεμήσουν τα αίτια αλλά και να συνεργαστούν με τις γειτονικές χώρες».

Στους επικριτές αυτής της τακτικής ανήκεις ο επίτροπος της ύπατης αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες Αντόνιο Γκουτέρες: «Η καλύτερη φύλαξη, αλλά και η αναζήτηση μόνιμης λύσης είναι θεμιτοί στόχοι. Ωστόσο αυτό δεν θα πρέπει να έρχεται σε αντίθεση με την υποχρέωση της Ευρώπης να παραχωρεί άσυλο σε εκείνους που το έχουν ανάγκη. Η Ευρώπη είναι μια ήπειρος του ασύλου και οφείλει να παραμείνει».

Κριτική σε Ελλάδα και Ιταλία

Τις συνθήκες κράτησης των μεταναστών στην Ιταλία ήθελε να δει ιδίοις όμμασι ο Γερμανός ευρωβουλευτής Βόλφγκανγκ Κράισλ Ντόρφερ. Επισκεπτόμενος τη Λαμπεντούζα διαπίστωσε ότι οι ιταλικές αρχές βιάζονται, όπως χαρακτηριστικά είπε, να «βαφτίσουν τους ανθρώπους αυτούς παράνομους. Βάζουμε τα πάντα σε ένα καζάνι, αυτό είναι το δράμα. Υπάρχουν οικονομικοί μετανάστες αλλά και αιτούντες ασύλου που έχουν αυτό το δικαίωμα. Ωστόσο σε αρκετές περιπτώσεις δεν μπορεί να γίνει χρήση αυτού του δικαιώματος, κυρίως στην Ελλάδα και την Ιταλία. Δεν τους ενημερώνουν για το δικαίωμά τους να ζητήσουν άσυλο. Κρατούνται προκειμένου να απελαθούν άμεσα».

Ο Γερμανός ευρωβουλευτής κατηγορεί την Ελλάδα και την Ιταλία όχι μόνον για την πολιτική τους έναντι των προσφύγων αλλά και για το γεγονός ότι έχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά, όπως λέει: «Όταν στις αρχές της δεκαετίας του ΄90 είχαμε το μεγάλο κύμα προσφύγων στη Γερμανία, με 280.000 ανθρώπους ετησίως, δεν ήρθε βοήθεια από τις υπόλοιπες χώρες. Οι χώρες της νοτίου Ευρώπης ζητούν τώρα την έμπρακτη αλληλεγγύη χωρίς όμως οι ίδιες να την έχουν επιδείξει ποτέ».

Christoph Hasselbach/Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Στ. Γεωργακόπουλος