Δέκα χρόνια από τον θάνατο του Μιλόσεβιτς

Δέκα χρόνια μετά τον θάνατο του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, που εξέπνευσε στο κελί του στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης εξαιτίας καρδιακής προσβολής, η φιλοκυβερνητική σερβική εφημερίδα Politika κάνει τιμητική αναφορά στον άλλοτε ηγέτη της πρώην Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας και της Σερβίας. Καταλήγει μάλιστα στο παράδοξο συμπέρασμα ότι πολλά πράγματα ήταν καλύτερα την περίοδο διακυβέρνησης του εθνικιστή ηγέτη (1987-2000) συγκριτικά με το παρόν. Σύμφωνα με τη σερβική εφημερίδα ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς δεν είχε πραγματικά άλλη επιλογή και υπήρξε θύμα των παγκόσμιων πολιτικών εξελίξεων.

Ούτε λέξη για τους πολέμους στη Σλοβενία, την Κροατία, τη Βοσνία και το Κόσοβο στο διάστημα 1991-1999. Καμία αναφορά στην εξαθλίωση ευρύτατων στρωμάτων της σερβικής κοινωνίας εξαιτίας των συγκρούσεων. Αντιθέτως, ο «Σλόμπο», όπως είναι το χαϊδευτικό όνομα του Μιλόσεβιτς, παρουσιάζεται σαν θύμα σκοτεινών δυτικών μηχανορραφιών.

Καμία πολιτική βούληση διαλεύκανσης του παρελθόντος

Η επιχείρηση όψιμης αθώωσης ταιριάζει με το σημερινό πολιτικό σκηνικό στη Σερβία. Οι σημαντικότεροι πολιτικοί υπήρξαν στενοί ακόλουθοι του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Αυτό ισχύει τόσο για τον πρόεδρο Τόμισλαβ Νίκολιτς όσο και για τον πρωθυπουργό Αλεξάνταρ Βούτσιτς καθώς και για τον υπουργό Εξωτερικών Ίβιτσα Ντάτσιτς. Ο πρόεδρος Νίκολιτς μάλιστα δεν έχει αποκηρύξει δημοσίως το αλλοτινό του πρότυπο, σε αντίθεση με τους Βούτσιτς και Ντάτσιτς, οι οποίοι παραδέχθηκαν τα λάθη τους και προβάλλουν πλέον εαυτούς σαν εκ πεποιθήσεως δημοκράτες και Ευρωπαίους.

Σύμφωνα μάλιστα με τους σύγχρονους υμνητές του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, ο κομμουνιστής ιδρυτής της πρώην Γιουγκοσλαβίας Τίτο, ο θρυλικός μεσαιωνικός σέρβος ηγεμόνας Λάζαρ, ακόμη και ο δολοφονηθείς από ανθρώπους του Μιλόσεβιτς, πρώτος ελεύθερα εκλεγμένος πρωθυπουργός της Σερβίας Ζόραν Τζίντζιτς, αναγκάστηκαν όλοι τους -όπως και ο Μιλόσεβιτς- να συνθηκολογήσουν ενώπιον σκοτεινών παγκόσμιων δυνάμεων.

Μέχρι σήμερα το παρελθόν της εποχής Μιλόσεβιτς ήταν ταμπού στη Σερβία. Οι ολιγάρχες που πλούτισαν με τις ευλογίες του, παραμένουν στο απυρόβλητο, όπως ακριβώς και υπαίτιοι για εγκλήματα πολέμου. Πέρα από ορισμένα «μεγάλα κεφάλια» που καταδικάστηκαν από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Την ίδια ώρα εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών διαμηνύουν προς πάσα κατεύθυνση ότι χωρίς διαλεύκανση του παρελθόντος δεν μπορεί να υπάρξει μέλλον. Ωστόσο, αυτά τα αιτήματα μοιάζουν με φωνή βοώντος εν τη ερήμω, καθώς είναι προφανές ότι δεν υπάρχει καμία πολιτική βούληση να ανοίξουν και πάλι μελανά κεφάλαιο που σχετίζονται με τον πόλεμο στην πρώην Γιουγκοσλαβία.

Dpa / Άρης Καλτιριμτζής