Απειλεί η «Βιομηχανία 4.0» εκατομμύρια εργαζόμενους;

«Βρισκόμαστε ενώπιον μιας τεχνολογικής επανάστασης που θα αλλάξει ριζικά τον τρόπο που εργαζόμαστε, ζούμε και επικοινωνούμε», δηλώνει ο Κλάους Σβάμπ, οργανωτής του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, που ξεκινά αύριο στο Νταβός της Ελβετίας. Ο λόγος για την λεγόμενη «Βιομηχανία 4.0», την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, όπου η παραγωγή γίνεται πλήρως αυτοματοποιημένα από μηχανήματα που επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω δικτύων.

Όμως ακόμα και νεοφιλελεύθεροι οικονομολόγοι προειδοποιούν για μαζική απώλεια θέσεων εργασίας. Η «Βιομηχανία 4.0» θα έχει επιπτώσεις στην απασχόληση, δείχνει δημοσκόπηση μεταξύ μάνατζερ 15 χωρών, σύμφωνα με την οποία μέσα στα επόμενα 5 χρόνια θα χαθούν έως και 7 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Η δημοσκόπηση που περιγράφει με μελανά χρώματα το μέλλον της απασχόλησης στη νέα βιομηχανική εποχή θα παρουσιαστεί στο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός.

Και στο παρελθόν όμως κάθε τεχνολογική επανάσταση συνοδευόταν από ανησυχίες για μαζική ανεργία. Ο Έντσο Βέμπερ από το Ινστιτούτο Ερευνών για την Απασχόληση και το Επάγγελμα (IAB) δηλώνει σχετικά: «Είναι δικαιολογημένη η ανησυχία. Το παρελθόν δείχνει ότι τεχνολογικά άλματα έχουν ως αποτέλεσμα τόσο μεγάλες προόδους όσο και μεγάλα ρίσκα. Όμως οι προειδοποιήσεις ότι δεν θα έχουμε δουλειά σπέρνουν απλά πανικό».

Η αγορά ζητά κυρίως πτυχιούχους

Οι περισσότεροι ειδικοί πάντως συμφωνούν ότι η «Βιομηχανία 4.0» θα οδηγήσει σε απώλεια θέσεων εργασίας σε άτομα χωρίς ή με περιορισμένη εξειδίκευση. Από την άλλη πλευρά όμως θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι κάθε νέα τεχνολογική περίοδος συνοδεύεται από νέες επενδύσεις, παραγωγή νέων προϊόντων και ίσως και δημιουργία νέων αγορών.

Ο ειδικός Έντσο Βέμπερ εκτιμά πάντως ότι η Γερμανία, παρά τις τεχνολογικές προκλήσεις, δεν θα βρεθεί αντιμέτωπη με μαζικές απώλειες θέσεων εργασίας. Θα υπάρξουν όμως αλλαγές στην απασχόληση. Όπως διευκρίνισε, «σύμφωνα με τις έρευνές μας, η εφαρμογή της "Βιομηχανίας 4.0" στη Γερμανία δεν θα οδηγήσει σε μαζική ανεργία. Θα υπάρξουν όμως μετακινήσεις εντός της αγοράς εργασίας. Για τους μη εξειδικευμένους οι δυσκολίες ήταν και θα είναι μεγάλες. Θα χαθούν θέσεις εργασίας και σε άτομα με χαμηλή εξειδίκευση. Η αγορά θα ζητά κυρίως πτυχιούχους», καταλήγει ο γερμανός ειδικός.

Νίκολας Μάρτιν / Στέφανος Γεωργακόπουλος