Ανησυχητικό το ξενοφοβικό κλίμα στη Γερμανία

Στις 8 Δεκεμβρίου του 2015 ο αριθμός των προσφύγων που καταγράφηκε στη Γερμανία ξεπέρασε το 1 εκατομμύριο. Όμως οι αντιδράσεις εναντίον της πολιτικής των ανοιχτών συνόρων της καγκελαρίου Μέρκελ ξεκίνησαν πολύ νωρίτερα: στο κόμμα της, στο υπουργικό συμβούλιο, σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και σε διαδηλώσεις. Η διαχείριση της προσφυγικής κρίσης διχάζει την γερμανική κοινωνία.

Η σημερινή γερμανική προσφυγική πολιτική, η οποία αντανακλά τα διδάγματα από την δικτατορία των ναζί και τον β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, απορρίπτεται πλέον από εκείνους που θεωρούν ότι κράτος και κοινωνία έχουν ξεπεράσει πια τα όρια αντοχής τους. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι εντείνεται το κλίμα ξενοφοβίας, το οποίο εκφράζουν κυρίως το κίνημα Pegida και το κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).

Tο ενδιαφέρον είναι ότι οι οπαδοί του ξενοφοβικού Pegida είναι συνήθως άνδρες μέσης ηλικίας, με σταθερή δουλειά, επικαλούνται την χριστιανική παράδοση της δυτικής Ευρώπης και είναι μορφωμένοι. Ο Λαρς Γκάιγκες από το Ινστιτούτο Ερευνών για τη Δημοκρατία εξηγεί: «Τάσσονται υπέρ της δημοκρατίας, θεωρούν όμως προβληματική την αντιπροσωπευτική Δημοκρατία μέσω των κομμάτων. Κατά την άποψη των οπαδών του ξενοφοβικού Pegida υπάρχει διαπλοκή, ένα καρτέλ κομμάτων και τα καθιερωμένα κόμματα δεν έχουν ως προτεραιότητα το συμφέρον του λαού. Πιστεύουν βέβαια ότι εκείνοι, τα μέλη του Pegida είναι o λαός».

Ριζοσπαστικοποίηση του AfD

Από την άλλη πλευρά η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) που ξεκίνησε πριν από μερικά χρόνια ως κόμμα κατά του ευρώ έχει στραφεί τώρα κατά των προσφύγων. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις αν γίνονταν σήμερα εκλογές το AfD θα έμπαινε στην γερμανική βουλή με διψήφιο ποσοστό. Ο ειδικός σε ζητήματα ακροδεξιάς Χάγιο Φούνκε θεωρεί ότι το κόμμα βρίσκεται σε διαδικασία μετάλλαξης από ένα ευρωσκεπτικιστικό κόμμα σε ακροδεξιό: «Αρκετά στελέχη του κόμματος AfD με προεξέχοντα τον Μπγέρν Χέκε, έχουν εθνικιστές και ακροδεξιές απόψεις και λένε ότι στη Γερμανία δεν έχουν θέση “αραβικές ανοίξεις“. Όμως το πρόβλημα δεν είναι μόνο ο αρχηγός της Κ.Ο. του κόμματος. Ολόκληρο το κόμμα βρίσκεται σε διαδικασία ριζοσπαστικοποίησης».

Αν και οι πράξεις βίας κατά των προσφυγικών καταλυμάτων έχουν υπερδιπλασιαστεί στη Γερμανία τα τελευταία χρόνια, προφανώς δεν υπάρχει οργανωμένο παγγερμανικό σχέδιο εναντίον της παρουσίας προσφύγων στη χώρα. Στην πλειοψηφία τους οι δράστες προέρχονται συνήθως από τις γύρω περιοχές, δεν έχουν διαπράξει κάτι αξιόποινο και ανήκουν στην μεσαία τάξη. Πάντως ο γερμανός ειδικός Χάγιο Φούνκε είναι πεπεισμένος ότι το φαινόμενο της ξενοφοβίας θα περιοριστεί στην Γερμανία αν το Βερολίνο καταφέρει να δώσει ξεκάθαρη μορφή στην προσφυγική πολιτική και την ίδια στιγμή ενσωματώσει τους πρόσφυγες όσο το δυνατόν καλύτερα στην γερμανική κοινωνία.

Φόλκερ Βάγκενερ / Στέφανος Γεωργακόπουλος