To Φέργκιουσον στη Γερμανία

Όπως προέκυψε από σχετική έρευνα, οι γερμανοί αστυνομικοί συνδέουν συχνά τους εγκληματίες με ρώσους μετανάστες, αναζητούν διαρρήκτες σε κύκλους «ανδρών από το χώρο της ανατολικής Ευρώπης», ενώ έρευνες που αφορούν την άδεια παραμονής στη Γερμανία εστιάζουν πολύ συχνά σε άτομα με «σκούρο χρώμα δέρματος». Σε δε νυχτερινά μπλόκα της τροχαίας ελέγχονται συνήθως οδηγοί με «νοτιοευρωπαϊκό λουκ». Οι ίδιοι οι αστυνομικοί ισχυρίζονται ότι όλα αυτά είναι συχνά αποτέλεσμα της χρονικής πίεσης που υφίστανται να λαμβάνουν τάχιστα αποφάσεις.

Το γεγονός ότι και στις τάξεις της γερμανικής αστυνομίας υπάρχουν έντονες προκαταλήψεις που συχνά επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό το έργο της, με ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες, καταδεικνύει το παράδειγμα εξάρθρωσης της ακροδεξιάς τρομοκρατικής οργάνωσης NSU. Επί χρόνια οι τρομοκράτες σκότωναν τουρκικής καταγωγής, ως επί το πλείστον, πολίτες, οι περισσότεροι εκ των οποίων ήταν επιχειρηματίες. Για μεγάλο χρονικό διάστημα οι γερμανικές αρχές συνέδεαν τις δολοφονίες με ξεκαθάρισμα λογαριασμών της τουρκικής μαφίας, θεωρώντας υπόπτους ακόμη και συγγενείς των θυμάτων.

Ευθύνες στην πολιτική

«Δεν υπάρχει ρατσισμός στη γερμανική αστυνομία», αντιτείνει ο επικεφαλής του Συνδικάτου της Γερμανικής Αστυνομίας Ράινερ Βεντ. Όπως είπε προς τη Deutsche Welle, τα λάθη που έγιναν στην υπόθεση της εξάρθρωσης της NSU οφείλονται στην ελλιπή επικοινωνία των διαφόρων υπηρεσιών ασφαλείας και, κυρίως, στην πολιτική: «Επί δεκαετίες η πολιτική ελίτ σε όλη τη χώρα ισχυριζόταν ότι δεν υπάρχει ακροδεξιά στη Γερμανία και πως κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί. Πώς λοιπόν να απευθυνθεί μια υπηρεσία και να πει ‘υπουργέ, τελικά έχουμε όντως πρόβλημα; Όλα αυτά δεν σχετίζονται λοιπόν ούτε με κλισέ ούτε με ρατσιστικές τάσεις στις τάξεις της αστυνομίας».

Εντούτοις, η πραγματικότητα είναι διαφορετική και οι προκαταλήψεις είναι γεγονός. Στην Αστυνομική Ακαδημία της Κάτω Σαξονίας πραγματοποιήθηκε το 2013 μια εκτενής έρευνα που είχε στόχο να συγκεντρώσει και να καταγράψει τις εμπειρίες των αστυνομικών στο πεδίο των προκαταλήψεων. Στη βάση των αποτελεσμάτων η επικεφαλής της σχετικής έρευνας Άστριντ Γιάκομπσεν, η οποία διδάσκει στην Ακαδημία, παραδέχθηκε ότι στις τάξεις των αστυνομικών θα συναντήσει κανείς όλα εκείνα τα κλισέ και τις προκαταλήψεις που υπάρχουν γενικότερα στη γερμανική κοινωνία. Σύμφωνα με την ίδια, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των αστυνομικών στη Γερμανία προέρχεται από τη μεσαία κοινωνική τάξη. Σε αυτή τη πληθυσμιακή ομάδα οι προκαταλήψεις ήταν ανέκαθεν ευρέως διαδεδομένες.

Ένα από τα παραδείγματα που καταγράφηκαν στην έρευνα έδειξε πόσο καταστροφικές μπορεί να είναι οι συνέπειες μιας λανθασμένης, λόγω προκαταλήψεων, εκτίμησης μιας κατάστασης. Στη Ρηνανία Παλατινάτο είχε κληθεί η αστυνομία καθώς είχε γίνει διάρρηξη σε μια μονοκατοικία. Λίγο μετά την έλευσή τους οι αστυνομικοί συνέλαβαν τον τουρκικής καταγωγής πατέρα, εκτιμώντας ότι επρόκειτο για περίπτωση «ενδοοικογενειακής βίας». Οι αστυνομικοί συνέδεσαν τον Τούρκο άμεσα με τον θύτη της υπόθεσης, και όχι με το θύμα.

Περισσότεροι μετανάστες στην αστυνομία

Ήδη το 2010 έρευνα της ΕΕ κατέδειξε ότι κατά τους ελέγχους της γερμανικής αστυνομίας στα σύνορα, σε αεροδρόμια και σε σιδηροδρομικούς σταθμούς, ελέγχονται περισσότερο άτομα που «προφανώς είναι ξένοι». Η τακτική αυτή ενισχύει τις προκαταλήψεις των πολιτών έναντι συγκεκριμένων πληθυσμιακών ομάδων, σχολίασε τότε η Διεθνής Αμνηστία.

Τελείως άδικες χαρακτηρίζει τις κατηγορίες αυτές ο Ράινερ Βεντ. Βάσει νόμου η αστυνομία υποχρεούται να αντιμετωπίζει, για παράδειγμα, την παράνομη μετανάστευση, όπως λέει: «Γιατί να ελέγξει ένας αστυνομικός μια 80χρονη γερμανίδα γιαγιά, όταν κάθεται εκεί ένας 20χρονος που προφανώς είναι Αφρικανός»; Σύμφωνα με τον ίδιο, ο αστυνομικός θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να πράττει στη βάση της κοινής λογικής.

Γεγονός είναι πάντως ότι η γερμανική αστυνομία καταβάλλει συστηματικές προσπάθειες να προσελκύσει στο σώμα άτομα με μεταναστευτική βιογραφία. Η ενεργός συμμετοχή τους στο έργο της αστυνομίας είναι μείζονος σημασία, τονίζει και ο Ράινερ Βεντ.

Στην Κάτω Σαξονία οι σχετικές προσπάθειες αποδίδουν ήδη καρπούς: την 1η Οκτωβρίου έγιναν δεκτοί στην Αστυνομική Ακαδημία 670 ενδιαφερόμενοι. Οι 88 εξ΄ αυτών, ήτοι το 13,1 %, έχει μεταναστευτική καταγωγή.

Wolfgang Dick / Κώστας Συμεωνίδης