To νέο Μουσείο της Ακρόπολης

Στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης που εγκαινιάζεται στις 20 Ιουνίου είναι αφιερωμένο εκτενές άρθρο της γερμανικής εφημερίδας Süddeutsche Zeitung. Στον τίτλο και υπότιτλο διαβάζουμε: «Ο δίκαιος και ο κατάλληλος τόπος – Το νέο Μουσείο της Ακρόπολης ανοίγει την ερχόμενη εβδομάδα τις πύλες του χωρίς τα γλυπτά που βρίσκονται στο Λονδίνο».

Μετά από σημαντικές καθυστερήσεις – αφού η ολοκλήρωση του έργου είχε προγραμματιστεί για τους Ολυμπιακούς του 2004 - το νέο Μουσείο της Ακρόπολης ανοίγει τις πύλες του τις επόμενες ημέρες. Σε καινούργιο τόπο και υπό διαφορετικό φως θα εκτεθούν η Κόρη με το πέπλο, το Παιδί του Κριτία, ο Ξανθός έφηβος και άλλοι σημαντικοί αρχαιολογικοί θησαυροί.

Τα εγκαίνια του μουσείου αναζωπυρώνουν τη συζήτηση για την επιστροφή των μαρμάρων που είχε αφαιρέσει ο Βρετανός λόρδος Έλγιν από τις μετώπες του Παρθενώνα στις αρχές του 19ου αιώνα. Ο συντάκτης του άρθρου Γιόχαν Σλέμαν θέτει το ερώτημα: Θα πρέπει τα μουσεία χωρών που εκθέτουν κομμάτια από τον Παρθενώνα να τα επιστρέψουν στην Ελλάδα;

Το νέο Μουσείο της Ακρόπολης συνιστά πλέον ένα «φυσικό», ένα «απτό», επιχείρημα υπέρ της επιστροφής των μαρμάρων που βρίσκονται διασκορπισμένα σε διάφορα σημεία της γης. Πρωτίστως βέβαια έναντι του Βρετανικού Μουσείου, το οποίο αρχικά επικαλούνταν την απουσία κατάλληλου μουσείου στην Αθήνα. Σήμερα υποστηρίζει πια ότι είναι ένα μουσείο του κόσμου με δυτική πολιτιστική σφραγίδα που εγγυάται μια συνολική ματιά σε έναν παγκόσμιο πολιτισμό αποφεύγοντας κάθε εθνική σκοπιά. Είναι σωστό ότι οι μεγάλοι πολιτισμοί της αρχαιότητας ανήκουν στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά και δεν θα πρέπει να είναι μοναχά υπόθεση σχετικά νέων εθνικών κρατών όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Τουρκία ή το Ιράκ. Από την άλλη πλευρά δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η συλλογή πολιτιστικού πλούτου είναι απόρροια του Διαφωτισμού, η οποία όμως εξελίχθηκε λίγο αργότερα σε κούρσα μεταξύ εθνικών κρατών και μνημείο αποικιοκρατικής τακτικής. Σχεδόν όλα τα αρχαία εκθέματα στα μουσεία της Δύσης έφθασαν εκεί με αμφιλεγόμενες διαδικασίες: κατάκτηση, αγορά και άλλα τινά. Θα πρέπει όμως να καταστεί σαφές ότι όχι μόνο τα δείγματα αρχαίου πολιτισμού, αλλά και ο τρόπος που εκείνα έφθασαν στα μουσεία αποτελούν πια μέρος της ιστορίας.

Αν θέλουμε να προσεγγίσουμε πραγματιστικά την όλη υπόθεση είμαστε υποχρεωμένοι να αποδεχθούμε ότι δεν μπορούμε να γυρίσουμε πίσω τον τροχό της παγκόσμιας ιστορίας. Διότι αυτό θα σήμαινε ότι θα έπρεπε να αδειάσει το Λούβρο ή οι Ιταλοί να επιστρέψουν στην Αίγυπτο τους οβελίσκους που κοσμούν τους δρόμους της Ρώμης εδώ και 2.000 χρόνια. Σε περίπτωση που επιλέξουμε αυτή τη…«λύση» τότε θα προκαλέσουμε πολύ περισσότερη δυσαρέσκεια απ' αυτή που νιώθουν σήμερα οι Έλληνες απέναντι στους Βρετανούς για τα μάρμαρα του Παρθενώνα.

Ιστορική καταδίκη της Τουρκίας για την ενδοοικογενειακή βία

Την καταδίκη της Τουρκίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα με αφορμή την υπόθεση ολιγωρίας του τουρκικού κράτους απέναντι σε εγκλήματα τιμής και ενδοοικογενειακής βίας σχολιάζει η γερμανική εφημερίδα Tagesspiegel: Η νίκη της Τουρκάλας Νιχαντέ Οπούς που προσέφυγε στο Στρασβούργο θα μπορούσε δίχως άλλο να χαρακτηριστεί ιστορική. Η Τουρκία καταδικάστηκε στην καταβολή χρηματικής αποζημίωσης €36.500 στην 37χρονη γυναίκα από το Ντιγιαρμπακίρ, επειδή δεν κατάφερε να την προστατέψει όπως θα όφειλε από τις επιθέσεις του συζύγου της, ο οποίος σκότωσε την μητέρα της και επιτέθηκε στην ίδια απειλώντας τη ζωή της.

Στη δικαστική απόφαση αναφέρεται ότι παρά τις εκκλήσεις της Νιχαντέ Οπούς οι τουρκικές αρχές όχι μόνο δεν την προστάτεψαν από την ενδοοικογενειακή βία, αλλά επέδειξαν ακόμα και ανεκτικότητα έναντι του συζύγου της. Τονίζεται μάλιστα ότι η τουρκική δικαιοσύνη αντιδρά συχνά παθητικά και σε αρκετές περιπτώσεις δεν επιβάλλει ποινές στους δράστες ενδοοικογενειακής βίας. Η εφημερίδα καταλήγει επισημαίνοντας ότι περίπου το 40% των γυναικών στην Τουρκία κακοποιούνται από τον σύζυγό τους.

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος

Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου