Tαξίδι στην Ανατολή με τους Baba Zula

Ήχοι μαγευτικοί που ταξιδεύουν το κοινό στα χρώματα του ηλιοβασιλέματος στο Βόσπορο ή στις μυρωδιές των υπαίθριων αγορών της Κωνσταντινούπολης. Παραδοσιακοί ρυθμοί και όργανα από την οθωμανική παράδοση όπως σάζι και ούτι συναντούν την τζαζ και την ηλεκτρονική μουσική. Ο Λεβέντ Ακμάν, ο Μουράτ Ερτέλ και ο Κοσάρ Καμσί, μέλη του τουρκικού εναλλακτικού συγκροτήματος Baba Zula «παίζουν» με το παλιό και το νέο, σε έναν συγκερασμό αντίθετων φαινομενικά μουσικών στοιχείων που ξαφνιάζουν.

Πρόσφατα οι Baba Zula ήρθαν στη Βόννη για μία συναυλία στο πλαίσιο του φεστιβάλ κλασικής μουσικής Beethovenfest, που πραγματοποιείται αυτόν τον καιρό στην γενέτειρα του μεγάλου συνθέτη. Και μπορεί το τουρκικό τρίο να μην έχει καμία σχέση με την κεντροευρωπαϊκη κλασική μουσική, παρόλ' αυτά κατάφερε να συναρπάσει το απαιτητικό γερμανικό κοινό με το ανατολίτικο κέφι στην πιο avant-garde εκδοχή του.

Όταν η σαμανική παράδοση συναντά την ψυχεδέλεια

Τα μέλη του ιδιαίτερου αυτού συγκροτήματος συναντήθηκαν μουσικά για πρώτη φορά εν έτει 1996. Έγιναν γνωστοί μόλις το 2005 από ένα τραγούδι τους στο soundtrack της ταινίας του Φατίχ Ακίμ «Περνώντας τη γέφυρα. Ο ήχος της Κωνσταντινούπολης». Aμέσως έγινε επιτυχία εντός και εκτός των τουρκικών συνόρων, καθιερώνοντας μάλιστα ένα νέο στιλ ηλεκτρονικής μουσικής που δανείζεται στοιχεία από το πλούσιο μουσικό παρελθόν της Ανατολής. To όνομα αυτής, oriental dub.

Ευφάνταστοι αυτοσχεδιασμοί με ψυχεδελικές επιρροές με μουσικά πατήματα στην οθωμανική και σαμανική παράδοση. Δάνεια από την λατρευτική μουσική του ισλάμ αλλά και από τους αρχέγονους μουσικούς τρόπους της σαμανικής έκστασης. «Oι ρίζες μας είναι πολύ σημαντικές για τη μουσική που κάνουμε. Ρίζες τις οποίες οι υπέρμαχοι της άκρατης παγκοσμιοποίησης θέλουν να κόψουν. Αλλά οι διαφοροποιήσεις είναι γόνιμες και για τη μουσική. Όπως και στην πραγματικότητα. Όλοι οι πολιτισμοί, όλοι οι λαοί δεν είναι και δεν πρέπει να είναι ίδιοι», είχε πει στη DW o Λεβέντ Ακμάν.

Ήχοι της Κωνσταντινούπολης

Έκτοτε οι Baba Zula έχουν τους φανατικούς ακροατές τους, αποδεικνύοντας πως το φολκρόρ μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε αριστούργημα με λίγη μόνο φαντασία και πειραματισμό. Ταξιδεύουν στην Ευρώπη και τον κόσμο με πολύχρωμα κοστούμια ενθουσιάζουν το κοινό σε ένα θέαμα που τα έχει όλα: αμανέδες της Ανατολίας, τσιφτετέλι, αλλόκοτα κρουστά και παραδοσιακά έγχορδα, beat και tempo. Σαν την Κωνσταντινούπολη, η οποία ακόμη και σήμερα εξακολουθεί να αποτελεί σταυροδόμι πολιτισμών και τόπο καλλιτεχνικών ζυμώσεων.

Όπως σημειώνει o Mουράτ Ερτέλ: «Oι Βaba Zula είναι απλώς μια μπάντα φτιαγμένη μέσα από την Κωνσταντινούπολη, ασχολείται με τη μουσική της και εμπνέεται από αυτή. Οι άνθρωποι της Πόλης είναι ιδιαίτεροι, πηγαινοέρχονται καθημερινά, ζουν, μεγαλώνουν μεταξύ Aσίας και Ευρώπης, είναι οι άνθρωποι του Βοσπόρου».

Σε κάθε περίπτωση αυτή η μουσική συνέρευση οριεντάλ μυστικισμού και μοντέρνων δυτικών προσμίξεων φαίνεται να μην αφήνει αδιάφορo το ψαγμένο ευρωπαϊκό κοινό που θέλει να ανακαλύψει το «άλλο» πρόσωπο της Ανατολής.

Matthias Klaus, Grit Friedrich / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης