ART BASEL σήμερα τέλος: Χρυσές δουλειές κάνει η παγκόσμια αγορά τέχνης

Ολοκληρώνεται σήμερα στη Βασιλεία η πιο σημαντική έκθεση γκαλερί στον κόσμο. Τα έργα 2.000 καλλιτεχνών παρουσιάστηκαν από τις 300 γκαλερί που συμμετείχαν, ενώ σε ειδικό χώρο παρουσιάστηκαν έργα μεγάλων διαστάσεων τα οποία λόγω του μεγέθους και του κόστους κατασκευής τους δεν είναι δυνατόν να παρουσιαστούν σε κανονικές αίθουσες τέχνης. Όπως για παράδειγμα το τεράστιο κυλινδρικό δωμάτιο του Μάρτιν Κέρσελς, το οποίο γυρίζει γύρω-γύρω για κάποια λεπτά και ο επισκέπτης βρίσκεται με τα πόδια στο ταβάνι. Το έργο κοστίζει 150.000 δολάρια και η έκθεση στη Βασιλεία είναι το κύριο οικονομικό βαρόμετρο στην παγκόσμια αγορά τέχνης. Πώς πήγαν αλήθεια τα πράγματα. Ο Mathias Rastorfer διευθυντής της γκαλερί Gmurzynska, μιας από τις σημαντικότερες στο κόσμο, λέει σχετικά :

«Πιστεύω ότι η αγορά έχει αλλάξει πάρα πολύ σε σχέση με τη δεκαετία του 80. Υπάρχουν πολλοί περισσότεροι συλλέκτες από ποτέ. Η αγορά έχει γίνει πιο διεθνής. Έχουν προστεθεί Ρώσοι συλλέκτες, έχουμε και πάλι Ιάπωνες, Ινδούς αλλά και οι Ευρωπαίοι είναι πιο ενισχυμένοι από ότι στο παρελθόν. Επίσης δυνατή είναι η αμερικανική αγορά. Οι κλασσική μοντέρνοι έχουν μια γερή βάση εκεί που έχω αμφιβολίες είναι οι πολύ νέοι καλλιτέχνες οι οποίοι είναι συχνά υπερτιμημένοι και εκεί θα υπάρξουν διορθώσεις προς τα κάτω.»

Συλλέκτες από όλο τον κόσμο συρρέουν για να αγοράσουν. Δεν είναι μόνο η αγάπη στην τέχνη που τους ωθεί αλλά και μια καλή οικονομική επένδυση αλλά και μια υπόθεση life style. Ο σχεδιαστής μόδας Λάγκερφελντ ανακάλυψε τη ζωγραφική και η Gmurzynska εκθέτει έργα του, ενώ το γνωστό κοσμηματοπωλείο Bulgari είναι συνδιοργανωτής της 37ης Art Basel, οργανώνοντας ένα φόρουμ συζήτησης ανάμεσα στα άλλα και για την τέχνη στη Μέση Ανατολή. Νέες αγορές, μεγαλύτερος τζίρος. 800 γκαλερί υπέβαλαν αιτήσεις για να συμμετάσχουν. Από αυτές οι 300 έγιναν δεκτές και μεταξύ τους και μια ελληνική η Bernier Eliades. Τι συμβαίνει με τις ελληνικές γκαλερί, γιατί δεν γίνονται δεκτές; Ο διευθυντής της έκθεσης της Βασιλείας Σάμουελ Κέλερ λέει σχετικά:

«Η εθνικότητα δεν παίζει κανένα ρόλο. Το κριτήριο είναι η ποιότητα και να ταιριάζει στο γενικότερο πρόγραμμα. Σημαντικό είναι ποιους καλλιτέχνες εκπροσωπεί και πόσο δραστήρια είναι διεθνώς και πώς παρουσιάζεται στις διεθνείς εκθέσεις. Εδώ έχουμε μια γκαλερί από την Ελλάδα και για να είναι εδώ σημαίνει πως θα είναι καλή. Αν μια γκαλερί όμως δεν είναι εδώ δεν σημαίνει πως δεν είναι καλή. Η Ελλάδα είναι μια χώρα με καλούς καλλιτέχνες, σημαντικές συλλογές αλλά η αγορά είναι ακόμα αναπτυσσόμενη. Για πολλές ελληνικές γκαλερί είναι απλά πολύ ακριβή επίσης η συμμετοχή και διστάζουν.»

Για το θέμα μας μίλησε και η Μαρίνα Ηλιάδη, η γκαλερί της οποίας συμμετέχει εδώ και τριάντα χρόνια. Φέτος η γκαλερί συμμετείχε μόνο με ξένους καλλιτέχνες και κανέναν Έλληνα.

Κάποιοι πάντως επιμένουν «εθνικά» όπως η μόλις 5 ετών τουρκική γκαλερί με την επωνυμία Gallerist, η οποία παρουσιάζει μόνο Τούρκους καλλιτέχνες, όπως τον Tanor Ceylan, ο οποίος έχει ζωγραφίσει ένα μοναχικό μισόγυμνο νεαρό σε ένα δωμάτιο φτωχού ξενοδοχείου. Στο λαιμό του φοράει ένα ισλαμικό φυλαχτό ενώ βλέπει CNN. Το ένα μάτι στραμμένο στην παράδοση, το άλλο στη Δύση, όπως μας είπε ο καλλιτέχνης. Κατά τα άλλα ζωγραφική, φωτογραφία αλλά και κατασκευές δηλαδή λίγο πολύ τα πάντα παρουσιάστηκαν και σε αυτή τη λαμπερή αλλά και ποιοτική εμποροπανήγυρη της τέχνης και όπως μας είπε και ένας νεοφώτιστος Ινδός συλλέκτης: Ένας καλός καλλιτέχνης δεν έχει τιμή!

Μαρία Ρηγούτσου