5 χρόνια από την ‘πορτοκαλί’ επανάσταση στην Ουκρανία

Η εμφάνιση της πρωθυπουργού της Ουκρανίας Γιούλια Τιμοσένκο τον περασμένο Οκτώβριο ήταν τέλεια σκηνοθετημένη. Το κόμμα θα την έχριζε επίσημα υποψήφια για τις προεδρικές εκλογές του 2010. Η ανακοίνωση δεν έγινε οπουδήποτε, αλλά στην πλατεία της Ανεξαρτησίας, εκεί όπου πριν από πέντε χρόνια ξεκίνησε η ‘πορτοκαλί’ επανάσταση. «Θα ήθελα να σας πω ότι εγώ αγωνίζομαι σήμερα μαζί σας ενάντια σε ένα τσουνάμι από εμπόδια που βρίσκεται σε κάθε μου βήμα. Οι δυσκολίες όμως είναι προσωρινές. Σημασία έχει ότι εμείς θέλουμε να υπερκεράσουμε αυτές τις δυσκολίες και σας διαβεβαιώνω πως καμία από τις ιδέες μας δεν χάθηκε», δήλωνε τότε η Γιούλια Τιμοσένκο.

Αντίπαλος της είναι ο πρόεδρος Βίκτορ Γιουστσένκο, ένας επίσης από τους κύριους πρωταγωνιστές της ‘πορτοκαλί’ επανάστασης πριν από πέντε χρόνια.

Όλα ξεκίνησαν στις 21 Νοεμβρίου του 2004 μετά το κλείσιμο των εκλογικών τμημάτων. Νικητής φαινόταν ο Βίκτορ Γιουστσένκο και οι οπαδοί του συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Ανεξαρτησίας για να γιορτάσουν. Λίγες ώρες αργότερα όμως το σκηνικό αλλάζει άρδην. Αργά το βράδυ ανακοινώνεται ότι νικητής είναι ο Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ο εκλεκτός του τότε προέδρου Κούτσμα.

Η αρχή του τέλους

Ο Βίκτορ Γιουτσένκο καλεί τους οπαδούς του να μην φύγουν από την πλατεία Ανεξαρτησίας: «Σας καλώ όλους να μην φύγετε. Άνθρωποι από ολόκληρη την Ουκρανία έρχονται με αυτοκίνητα, τρένα, λεωφορεία, κοντά μας. Είναι χιλιάδες. Τώρα αρχίζουν όλα».

Τη νύχτα η κυβέρνηση κατεβάζει στην πλατεία αστυνομία και στρατιωτικές δυνάμεις. Ο κόσμος, όμως, δεν φεύγει. Έχουν κατασκηνώσει και διαδηλώνουν φωνάζοντας πως θέλουν μεγαλύτερη δικαιοσύνη. Θέλουν τη ρήξη με το παλιό καθεστώς. Η Γιούλια Τιμοσένκο καλεί τον κόσμο σε γενική απεργία. Οι διαδηλωτές παραμένουν ειρηνικοί, αλλά αποφασισμένοι. Μετά από πέντε ημέρες παρεμβαίνουν διεθνείς παρατηρητές.

Η Τιμοσένκο και ο Γιουτσένκο μετατρέπονται σε σύμβολα της επανάστασης. Το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας, μετά από 1.000 προσφυγές που είχαν κατατεθεί, κηρύσσει άκυρες τις εκλογές και δίνει εντολή να προκηρυχθούν νέες.

Σήμερα πέντε χρόνια μετά δεν έχει μείνει τίποτα από εκείνες τις εικόνες της ευφορίας. Οι πρωταγωνιστές της επανάστασης δεν μετατράπηκαν παρά σε διψασμένους διεκδικητές της εξουσίας. Και ποιός ξέρει αργά ή γρήγορα ίσως έρθει και η δική τους η σειρά να φύγουν με τον τρόπο που έδιωξαν τους προηγούμενους: με τον κόσμο να διαδηλώνει εναντίον τους στην πλατεία της Ανεξαρτησίας.

Christina Nagel / Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθ. Σύνταξης: Σταμάτης Ασημένιος