200 χρόνια από το Βατερλό

Πως θα σας φαίνονταν μια selfie με τον Ναπολέοντα και τον πρώσο στρατάρχη Μπίχλερ σε ανάμνηση της ιστορικής μάχης στο Γουότερλο; Δεν πρόκειται για παιγνίδια πολέμου, αλλά για ιστορική αναπαράσταση της θρυλικής μάχης, ακριβώς 200 χρόνια μετά.

Μάχες όπως και τότε, περίπου…

Τους κύριους ρόλους παίζουν απλοί άνθρωποι όπως ο Κλάους Μπέκερ, από τη Λειψία, 78 χρονών, που μοιάζει μέσα στην στολή του και με το γκρίζο μουστάκι του ολόιδιος με τον πρώσο στρατάρχη Μπίχλερ. Μαζί με 65.000 συμμετέχοντες από ολόκληρη την Ευρώπη αναπαριστούν τις μάχες γύρω από το βελγικό χωριό Βατερλό, λίγα χιλιόμετρα από τις Βρυξέλλες. Το σενάριο δεν συμπίπτει ακριβώς με την χρονική αλληλουχία των συγκρούσεων. Η επικοινωνία είναι όπως και πριν από 200 χρόνια δύσκολη. Δεν υπάρχουν κινητά, ούτε συστήματα πλοήγησης, αλλά αγγελιοφόροι και απεσταλμένοι. «Δεν μπορούμε να αναπαραστήσουμε τις ακριβείς συνθήκες των μαχών, ούτε και τις απώλειες αλλά ούτε και τις συνθήκες διαβίωσης του άμαχου πληθυσμού, αλλά μπορούμε να αφυπνίσουμε το ενδιαφέρον για στην ιστορία» μας λέει ο Κλάους Μπέκερ ή στρατάρχης Μπίχλερ. «Είναι οπωσδήποτε διαφορετικό από το να βλέπεις τη μάχη καθισμένος μπροστά από τον υπολογιστή. Μένουμε σε σκηνές και κάνει κρύο, καμιά φορά δεν έχουμε φαγητό και σήμερα στάζουμε στον ιδρώτα».

Τον Ναπολέοντα υποδύεται ο γάλλος Φρανκ Σιμόν από την Ορλεάνη, είναι ο ρόλος ηττημένου. Στο τέλος νικούν οι Άγγλοι και οι Πρώσοι ακριβώς όπως και πριν 200 χρόνια. «Δυστυχώς εμείς στη Γερμανία έχουμε απωθήσει στη μνήμη μας το ιστορικό γίγνεσθαι, αλλά μας συμφέρει αυτήν την φορά να την αφυπνίσουμε», φιλοσοφεί ο στρατάρχης Μπλίχερ, κατά κόσμο Κλάους Μπέκερτ. «Ο πόλεμος δεν είναι κάτι το ωραίο, αλλά ένας απελευθερωτικός πόλεμος κατά του Ναπολέοντα ίσως να ήταν ο πιο δίκαιος που έχει ποτέ κάνει η Γερμανία».

«Μια νέα εποχή για την Ευρώπη»

Η ιστορική διάσταση μιας μάχης, που τελείωσε με την ήττα των Γάλλων, δεν μπορεί να τύχει μιας ολοκληρωμένης ιστορικής ανάλυσης, υποστηρίζει ο βέλγος ιστορικός Φιλίπ Ραξόν, που είναι ειδήμων ειδικά σε ότι αφορά αυτή τη μάχη. «Η οριστική νίκη επί του Ναπολέοντα επιβεβαιώνει τα αποτελέσματα του Συνεδρίου της Βιέννης, που είχε τελειώσει λίγο πριν. Ο γεωγραφικός χάρτης της Ευρώπης ανασχεδιάστηκε. Ήταν μια προσωρινή νίκη για την παλινόρθωση της δυναστείας των Βουρβόνων. Η ισχύς των βασιλικών οίκων και των ηγεμόνων αποκαταστάθηκε», λέει ο βέλγος ιστορικός στη Deutsche Welle. «Δημιουργηθήκαν νέα κράτη και έθνη, ιδιαίτερα μετά την επανάσταση του 1830. Η Γαλλία συνεχίζει να έχει δυσκολίες με την ήττα στο Βατερλό. Έγιναν προσπάθειες να μεταβληθεί σε μια ένδοξη ήττα για την οποία κανείς δεν είχε ευθύνη», πιστεύει ο Φιλίπ Ραξόν. «Το Βατερλό σηματοδοτεί το τέλος της εξέλιξης που ξεκίνησε με την Επανάσταση. Ο Ναπολέων και η παρακαταθήκη του συνεχίζουν να αποτελούν πρόβλημα για τη Γαλλία».

Και για του λόγου το αληθές η γαλλική κυβέρνηση άσκησε βέτο και έτσι εμπόδισε την έκδοση ενός βελγικού ειδικού νομίσματος δύο ευρώ αφιερωμένο στα 200 χρόνια από τη μάχη του Βατερλό. «Η μάχη διήρκησε μόλις μια μέρα, αλλά εξήψε τη φαντασία τα επόμενα 200 χρόνια στη τέχνη, τη λογοτεχνία», λέει ο βέλγος ιστορικός. Το Βατερλό έγινε συνώνυμο της ήττας. Αυτό βέβαια δεν εμπόδισε το σουηδικό συγκρότημα των ABBA να κερδίσουν στο διαγωνισμό της Eurovision με το ομώνυμο τραγούδι, που μέχρι σήμερα είναι το καλύτερο τραγούδι στην ιστορία του θεσμού…

Μπερντ Ρίγκερτ/Ειρήνη Αναστασοπούλου