14 χρόνια από τη σφαγή στη Σρεμπρένιτσα
11 Ιουλίου 2009
Ο πόλεμος στην Γιουγκοσλαβία και το μίσος μεταξύ των διαφορετικών εθνοτήτων, που μιλούσαν την ίδια γλώσσα έφθασε στο απόγειό του τον Ιούλιο του 1995. 14 χρόνια μετά οι Βόσνιοι μοιάζουν να έχουν ξεχάσει ή να θέλουν να ξεχάσουν την μαρτυρική Σρεμπρένιτσα.
Μόνο στις 11 Ιουλίου...
Κάθε χρόνο όταν πλησιάζει η επέτειος της σφαγής πολλοί είναι εκείνοι που έρχονται στο μνημείο των θυμάτων στο Ποτοκάρι. Συγγενείς των θυμάτων, άνθρωποι που θέλουν να αποτίσουν φόρο τιμής στους νεκρούς, βόσνιοι και ξένοι πολιτικοί, καθώς και δημοσιογράφοι που καλύπτουν τις τελετές μνήμης. «Έτσι είναι περίπου κάθε χρόνο», λέει ο Μουχιτζίν Ομέροβιτς που ζει στην Σρεμπρένιτσα: «Όταν είμαι στο Σαράγιεβο ρωτώ τους κατοίκους κάθε πότε σκέπτονται την Σρεμπρένιτσα και οι περισσότεροι μου λένε, μα, στις 11 Ιουλίου όταν η τηλεόραση μεταδίδει την τελετή μνήμης για τα θύματα της σφαγής».
Και οι σερβοβόσνιοι προσπαθούν να "δαμάσουν" το παρελθόν
Στη Σρεμπρένιτσα κοντά στο λευκό τζαμί της πόλης βρίσκεται η ορθόδοξη εκκλησία των Σερβοβόσνιων, στην οποία εργάζεται ο ιερέας Ζέλγκο Τεοφίλοβιτς. Όπως λέει, τα φαντάσματα του παρελθόντος ρίχνουν ακόμα τη σκιά τους στη καθημερινή ζωή της πόλης: «Μιλώ με πιστούς, αλλά και με παιδιά του σχολείου. Συζητάμε κοινωνικά προβλήματα, ζητήματα πίστεως, καθώς και για τις προκαταλήψεις μεταξύ των εθνοτήτων, που οδήγησαν στην αιματοχυσία. Στόχος μου είναι τουλάχιστον τα παιδιά να μην θεωρούν τα άλλα παιδιά με διαφορετική θρησκεία ως κάτι ξένο».
Εκτέλεση 8.000 μουσουλμάνων
11 Ιουλίου του 1995, ημέρα ντροπής για τους λαούς της πρώην Γιουγκοσλαβίας, αλλά και την Ευρώπη και τον ΟΗΕ που δεν κατάφεραν να σταματήσουν τη σφαγή.
Μετά από πολιορκία μηνών οι Σέρβοι καταλαμβάνουν στις αρχές Ιουλίου την Σρεμπρένιτσα. Προχωρούν στην συγκέντρωση περίπου 8.000 ανδρών από την πόλη και τα γύρω χωριά και στη συνέχεια τους εκτελούν. Τα πτώματά ρίχνονται σε ομαδικούς τάφους. Η σφαγή της Σρεμπρένιτσα χαρακτηρίστηκε γενοκτονία από το Δικαστήριο της Χάγης και πέρασε στην ιστορία ως η μεγαλύτερη γενοκτονία μετά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Samir Huseinovic/Στέφανος Γεωργακόπουλος