«Πόκερ» για τον σχηματισμό κυβέρνησης στην Πορτογαλία

Μπορεί η συντηρητική-φιλελεύθερη συμμαχία του πρωθυπουργού Πέντρο Πάσος Κοέλιο να αναδείχθηκε ισχυρότερη πολιτική δύναμη στην Πορτογαλία, έχασε όμως την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Συνεπώς θα πρέπει να αναζητήσει τώρα εταίρο ή να τουλάχιστον να διασφαλίσει την στήριξη της αντιπολίτευσης στο κοινοβούλιο για να εξακολουθήσει να κυβερνά. Ενδιαφέρον έχει ότι η πλειοψηφία του κοινοβουλίου περνά σε τρία αριστερά πολιτικά κόμματα που ζητούν τον τερματισμό της πολιτικής λιτότητας που επέβαλε στη χώρα η κυβέρνηση του Πάσος Κοέλιο.

Για μια ακόμα φορά οι Πορτογάλοι (αν και η προσέλευση στις κάλπες δεν ξεπέρασε το 57%) επέλεξαν την …… μέση οδό. Από τη μια πλευρά προειδοποίησαν την κυβέρνηση Κοέλιο για την αυστηρή πολιτική λιτότητας χωρίς όμως να την τιμωρήσουν. Και από την άλλη στέρησαν από το σοσιαλιστικό κόμμα (PS) την απόλυτη πλειοψηφία κι ας υπόσχονταν προεκλογικά στους Πορτογάλους υψηλότερο εισόδημα. Την ίδια στιγμή πολλοί πορτογάλοι θεωρούν τους σοσιαλιστές υπεύθυνους για την οικονομική κατρακύλα που ανάγκασε τη χώρα να ζητήσει την βοήθεια της τρόικας από Κομισιόν, ΕΚΤ και ΔΝΤ. Ας σημειωθεί ότι το πρόγραμμα εξυγίανσης της πορτογαλικής οικονομίας ξεκίνησε το 2011 και ολοκληρώθηκε πέρυσι.

Αναγκαστικά…διαπραγματεύσεις μεταξύ Κοέλιο και σοσιαλιστών

Θεωρείται δεδομένο ότι ο σχηματισμός κυβέρνησης στην Πορτογαλία δεν θα είναι περίπατος. Ήδη πάντως ο Πέντρο Πάσος Κοέλιο έχει δηλώσει ότι είναι έτοιμος να συνεχίσει το έργο του. Την ίδια στιγμή όμως και τα τρία αντιπολιτευτικά αριστερά κόμματα ξεκαθάρισαν ότι δεν θα παράσχουν κοινοβουλευτική στήριξη στον Κοέλιο. Όπως όλα δείχνουν ο πρωθυπουργός θα επιδιώξει μια συμμαχία με τους σοσιαλιστές. Ήδη η κυβερνητική συμμαχία ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει διάλογο με τους σοσιαλιστές αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα προωθήσει φοροελαφρύνσεις. Όμως ο πρόεδρος των σοσιαλιστών Αντόνιο Κόστα θα θελήσει ανταλλάγματα: ένα καλό δημόσιο σύστημα υγείας, ένα καλύτερο κράτος προνοίας και περισσότερες δαπάνες για την Παιδεία και την Επιστήμη. Μένει συνεπώς να δούμε αν Αντόνιο Κόστα και Πέντρο Πάσος Κοέλιο καταλήξουν τελικά συμφωνία.

Σε διαφορετική περίπτωση ίσως σχηματίσουν κυβέρνηση οι σοσιαλιστές μαζί με τα τρία αριστερά κόμματα της αντιπολίτευσης. Σε αυτή την περίπτωση η συμμαχία του Κοέλιο «Πορτογαλία Μπροστά» θα περιοριστεί στον ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ούτε όμως και η κυβερνητική συνεργασία σοσιαλιστών και αριστερών κομμάτων πρέπει να θεωρείται δεδομένη, μιας και τους χωρίζουν βασικές θέσεις ως προς το ευρώ και την πολιτική λιτότητας.

Το λόγο έχει τώρα ο πρόεδρος της χώρας Ανιμπαλ Καβάκο Σίλβα, ο οποίος, όπως προβλέπει το Σύνταγμα της χώρα θα καλέσει όλα τα κόμματα και θα ακούσει τις εκτιμήσεις τους για τα εκλογικά αποτέλεσμα. Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία αυτή ο πρόεδρος θα δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον νικητή των εκλογών. Πρώτη αποστολή της νέας κυβέρνησης, όποια κι αν είναι, θα είναι η κατάρτιση προϋπολογισμού για το 2016 και η επικύρωσή του από το πορτογαλικό κοινοβούλιο.

Γιόχεν Φαγκέτ / Στέφανος Γεωργακόπουλος