Κλιμακώνονται οι επιχειρήσεις κατά των Κούρδων

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επιχείρηση του τουρκικού στρατού τα τελευταία χρόνια κατά των μαχητών του PKK στην νοτιοανατολική Τουρκία, με τη συμμετοχή 10.000 και πλέον μελών των δυνάμεων ασφαλείας. Στις συγκρούσεις των τελευταίων ημερών έχουν χάσει τη ζωή τους περισσότεροι από 100 άνθρωποι. Ποιος είναι όμως ο στόχος του τουρκικού στρατού; Το PKK ή το λεγόμενο Πατριωτικό Επαναστατικό Κίνημα Νέων (YDG-H); Όπως είπε σε συνέντευξή του προς τη Deutsche Welle ο επικεφαλής του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ (Heinrich Böll) στην Κων/πολη, Κρίστιαν Μπράκελ:

«Η κύρια ομάδα αποτελείται από νέους -αν και πολλοί είναι άνω των 30…- της YDG-H, μια οργάνωση νέων που πρόσκειται στο PKK, αν και το PKK ισχυρίζεται ότι δεν τους ελέγχει άμεσα. Εντούτοις είναι γεγονός ότι τους έχει εξοπλίσει, τους έχει εκπαιδεύσει και φυσικά υπάρχει και ιδεολογική διασύνδεση. Από τον περασμένο χρόνο το YDG-H κάνει όλο και πιο συχνά την εμφάνισή του. Τους τελευταίους μήνες άρχισε να στήνει οδοφράγματα στις πόλεις της ΝΑ Τουρκίας που βρίσκονται υπό τον έλεγχο των Κούρδων αλλά και να συγκρούεται σποραδικά με τις δυνάμεις ασφαλείας. Οι τουρκικές δυνάμεις ήθελαν να επανακαταλάβουν τώρα τον έλεγχο αυτών των δρόμων, για παράδειγμα στην παλιά πόλη του Ντιγιάρμπακιρ. (…) Από την περασμένη εβδομάδα όμως έχουμε περάσει σε άλλη διάσταση. Έχουμε μάχες από δρόμο σε δρόμο και από σπίτι σε σπίτι. Ενδεχομένως να επιτύχει από στρατιωτική σκοπιά, πολιτικά όμως δεν πρόκειται για λύση».

Οι ψεύτικες ελπίδες των νέων

Όπως εξηγεί ο ειδικός σε ζητήματα που αφορούν την Τουρκία, στην παρούσα φάση είναι εξαιρετικά δύσκολο να αξιολογήσει κανείς πώς ακριβώς δραστηριοποιείται το YDG-H, αν για παράδειγμα δέχεται απευθείας εντολές από το PKK.

«Γενικά όμως, έχουμε μια γενιά που μεγάλωσε με την υπόσχεση, με την προσδοκία να αλλάξει κάτι προς το καλύτερο στα νοτιοανατολικά της χώρας. Όσον αφορά τις πολιτικές απαιτήσεις για την εκχώρηση περισσότερων δικαιωμάτων, το σεβασμό στη δημοκρατική αυτοδιοίκηση, δεν άλλαξε φυσικά τίποτα. (…) Τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά και το δίκαιο του πολέμου δεν λαμβάνονται υπόψη. Μαχητές του PKK και του YDG-H που συλλαμβάνονται, πέφτουν εν μέρει θύματα κακοποίησης. Με τρόπο που καταδεικνύει στους νεαρούς Κούρδους ότι το τουρκικό κράτος δεν είναι δικό τους. Αυτό είναι το συναίσθημα με το οποίο μεγάλωσαν. Με το συναίσθημα ότι η σύγκρουση αυτή δεν μπορεί να επιλυθεί με πολιτικά μέσα και πως το κράτος δεν το θέλει καν».

Το κράτος δεν προστατεύει τους πολίτες

Εδώ και μήνες η νοτιοανατολική Τουρκία θυμίζει εμπόλεμη ζώνη. Ο δημόσιος βίος παραλύει, τα σχολεία είναι κλειστά, οι αρμόδιες αρχές μάλιστα συνέστησαν στους δασκάλους να εγκαταλείψουν τις εμπόλεμες περιοχές. Πολλοί κάτοικοι εγκαταλείπουν τις εστίες τους. Ο πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου έχει εξηγήσει ότι η απαγόρευση κυκλοφορίας ήταν ένα αναγκαίο μέτρο για την προστασία των πολιτών. Εντούτοις πολλοί ειδικοί και νομικοί υποστηρίζουν ότι παραβιάζονται βασικές αρχές του κράτους δικαίου.

«Το PKK δεν είναι άμοιρο ευθυνών», σχολιάζει ο Κρίστιαν Μπράκελ, «εντούτοις το τουρκικό κράτος φέρει την κύρια ευθύνη καθώς έχει την υποχρέωση να προστατεύει τους πολίτες ακόμη κι αν αυτοί στηρίζουν το PKK. Και ακόμη κι όταν μιλάμε για ένοπλους νέους ή ένοπλους μαχητές του PKK, υπάρχουν σαφείς κανόνες. Ειδικά όταν πρόκειται για ανήλικους. Η Τουρκία έχει υπογράψει τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Παιδιών (…). Η απαγόρευση κυκλοφορίας δεν είναι τελείως παράνομη, ωστόσο μπορεί να φτάσει στο σημείο, βάσει διεθνούς δικαίου, να συνιστά συλλογική τιμωρία για το σύνολο του πληθυσμού. Και αυτό φυσικά παραβιάζει το διεθνές δίκαιο».

Ακάλ Ντέγκερ / Κώστας Συμεωνίδης