Νέες ματιές στo Tείχος του Βερολίνου

Σκουριασμένα συρματοπλέγματα, ερείπια από την Εκκλησία της Συμφιλίωσης που κάηκε ακριβώς πάνω στην περίφημη «λωρίδα του θανάτου» που χώριζε το Ανατολικό από το Δυτικό Βερολίνο, τμήματα ενός συνοριακού πύργου ελέγχου της πρώην Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Το Ίδρυμα Τείχους του Βερολίνου, που βρίσκεται απέναντι από την διάσημη Μπερνάουερ Στράσε - όπου βρίσκεται το μνημείο για τα θύματα του Τείχους- παρουσιάζει μια μεγάλη έκθεση με περίπου 350 αυθεντικά αντικείμενα που συνδέονται με το Τείχος του Βερολίνου και γενικότερα με την περίοδο που η Γερμανία ήταν χωρισμένη στα δύο.

Ξεχασμένα ίχνη μιας άλλης εποχής

Πολλά από τα αντικείμενα αυτά βρέθηκαν σε ανασκαφές κατά την κατασκευή του νέου σιδηροδρομικού σταθμού του Βερολίνου αλλά και κατά την ανέγερση του μνημείου για τα θύματα του Τείχους. Το ενδιαφέρον είναι ότι τα αντικείμενα αυτά εκτίθενται έξω, σε έναν τεράστιο υπαίθριο χώρο με έκταση όσο δυο ποδοσφαιρικά γήπεδα, όπου φυλάσσονται ακόμη ερείπια του γκρεμισμένου Τείχους από τούβλα, ασβεστόλιθο και μπετόν μαζί με πολλά άλλα αντικείμενα.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση μιας ξύλινης πλάκας που πάνω της έχει ένα πέτρινο ομοίωμα του Ανατολικογερμανού συνοριοφύλακα Έγκον Σουλτς, ο οποίος σκοτώθηκε κατά λάθος από άλλον συνοριοφύλακα κατά τη διάρκεια επιχείρησης αποτροπής συμπολιτών τους να διαφύγουν στο Δυτικό Βερολίνο. Αργότερα ωστόσο, αν και σκοτώθηκε από πυρά Ανατολικογερμανών, θεωρήθηκε θύμα της Δύσης. Η πλάκα αυτή για πολλά χρόνια φυλασσόταν στο υπόγειο της αστυνομίας του Ρόστοκ και τώρα παρουσιάζεται στο ευρύ κοινό στο πλαίσιο της νέας έκθεσης. Άλλο αντικείμενο που βρίσκεται στον ίδιο χώρο είναι για παράδειγμα μια μεγάλη κόκκινη πύλη που βρισκόταν για χρόνια παρατημένη σε ένα χαντάκι στην περιοχή Tρέπτοφ. Η πύλη αυτή είχε χρησιμοποιηθεί για να σφραγίσει το κλείσιμο μιας σιδηροδρομικής γραμμής που οδηγούσε στο Δυτικό Βερολίνο και την οποία τυχαία ανακάλυψε ο επιμελητής της έκθεσης Μάνφρεντ Βίχμαν καθώς έκανε τζόγκινγκ.

Η ζωντανή ιστορία του Βερολίνου

Τα σύνορα που χώριζαν το Ανατολικό με το Δυτικό Βερολίνο ήταν μήκους σχεδόν 160 χλμ. Τουλάχιστον 140 άνθρωποι σκοτώθηκαν κατά την προσπάθειά τους να φτάσουν στο Δυτικό Βερολίνο. «Όσο περνά ο καιρός, τόσο μεγαλύτερη σημασία αποκτούν τα αυθεντικά ευρήματα από το Τείχος και τον χωρισμό της Γερμανίας στα δύο» αναφέρει ο Μάνφρεντ Βίχμαν. Κάθε νέο εύρημα κρύβει από πίσω του και μια νέα ιστορία. Για τους ανθρώπους που δεν έζησαν οι ίδιοι την εποχή του Τείχους, τα ιστορικά γεγονότα γίνονται πιο εύκολα κατανοητά όταν συνοδεύονται από προσωπικές μαρτυρίες, φωτογραφίες και ευρήματα της εποχής, όπως αυτά που παρουσιάζονται στη νέα έκθεση.

Ο Μάνφρεντ Βίχμαν ασχολείται μάλιστα με την προετοιμασία της συγκεκριμένης έκθεσης εδώ και δύο χρόνια, ενώ στο πίσω μέρος του μυαλού του έχει τη μεγάλη επέτειο για τα 30 χρόνια της πτώσης του Τείχους του Βερολίνου που αναμένεται στις 9 Νοεμβρίου του 1919. Στόχος του είναι μέχρι τότε να έχει ψηφιοποιηθεί και ένα μεγάλο τμήμα της φετινής έκθεσης ώστε να είναι προσβάσιμο, έστω και διαδικτυακά, στο ευρύ κοινό. Μέχρι σήμερα ο φυλασσόμενος υπαίθριος χώρος απέναντι από την Μπερνάουερ Στράσε δεν είναι δημόσιος και ανοίγει στους επισκέπτες μόνο για ειδικές ξεναγήσεις.

Γιούλια Σουτς, dpa / Δήμητρα Κυρανούδη