«Ύμνος» στα παιδιά από την Καρλσρούη

Η απόφαση του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου δεν αφορά σε ζευγάρια που δεν είναι παντρεμένα, αλλά ζουν μαζί. Άλλα ούτε και για εκείνα που είναι παντρεμένα, ζουν χωριστά, αλλά μπορούν να συνεννοηθούν πολιτισμένα για το παιδί τους, διότι από το 1998 μπορούν να ασκούν την κοινή επιμέλεια σαν να ήταν παντρεμένα.

Η απόφαση αφορά σε μιαν άλλη πολύ ιδιαίτερη περίπτωση διένεξης γονέων σε σχέση με το παιδί. Μέχρι χθες ο ανύπαντρος πατέρας δεν είχε κανένα δικαίωμα στην επιμέλεια του παιδιού, αν η μητέρα δεν συναινούσε. Από εδώ και στο εξής ένας ανύπαντρος πατέρας μπορεί πολύ πιο εύκολα να διεκδικήσει δικαστικά την κοινή επιμέλεια του παιδιού.

Για το καλό του παιδιού

Το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της Καρλσρούης έκρινε ως αντισυνταγματικό το νόμο αυτό, και σε μια θεμελιακή απόφαση (Az: 1 BvR 420/09) που εκδόθηκε χθες ενισχύει συνταγματικά το δικαίωμα του πατέρα στην κοινή επιμέλεια του παιδιού. Στο δικαστήριο προσέφυγε ένας άνδρας, ο οποίος εγκατέλειψε τη μητέρα του παιδιού, όταν ήταν έγκυος. Αναγνώρισε όμως το παιδί του αμέσως και ήθελε να έχει επαφή μαζί του, κάτι που η μητέρα αρνιόταν πεισματικά. Όταν δε αποφάσισε να φύγει από την πόλη που έμενε και μετακόμισε μακριά για να μην έχει ο πατέρας τη δυνατότητα να ασχολείται με το παιδί του, ο πατέρας προσέφυγε στη δικαιοσύνη και έχασε σε όλες τις βαθμίδες. Γιατί το οικογενειακό δίκαιο δεν προέβλεπε ούτε καν το δικαίωμα διεκδίκησης της επιμέλειας μαζί με την μητέρα, ακόμη κι αν ήταν για το καλό του παιδιού. Έτσι, ο άνδρας προσέφυγε στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο που τον δικαίωσε. Στην απόφαση αναφέρεται ότι, ναι μεν σε παιδιά που γεννιούνται εκτός γάμου, το πρωταρχικό δικαίωμα στην επιμέλεια το έχει η μητέρα του και με τη γέννηση του παιδιού ο πατέρας δεν αποκτά αυτόματα και την επιμέλεια. Αλλά τουλάχιστον τώρα έχει τη δυνατότητα να διεκδικήσει την επιμέλεια και να την πάρει. Αν οι δικαστές πειστούν ότι αυτό θα είναι για το καλό του παιδιού. Ήδη, από το 2009 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα αποφάσισε ότι το γερμανικό δίκαιο επιμέλειας παραβιάζει την απαγόρευση διακρίσεων και το δικαίωμα στο σεβασμό στην οικογενειακή ζωή που προστατεύεται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Θετικές αντιδράσεις

Οι αντιδράσεις από την απόφαση ήταν θετικές ως επί το πλείστον. Η ομοσπονδιακή υπουργός Δικαιοσύνης Ζαμπίνε Λοϊτχόιζερ – Σναρενμπέργκερ εξήγγειλε ότι το υπουργείο της ετοιμάζει για την τροποποίηση του νόμου και ότι επίσης θα βρεθεί κι ένας τρόπος για να ταχτοποιηθούν παλαιότερες υποθέσεις πατέρων που ζήτησαν την επιμέλεια και δεν την πήραν. Το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα και οι Πράσινοι χαιρέτισαν την απόφαση, αλλά και τα χριστιανικά κόμματα. Η εκπρόσωπός τους για θέματα οικογενειακής πολιτικής Ντοροτέ Μπερ, επεσήμανε ότι η νομολογία των τελευταίων χρόνων διαβρώνει το θεσμό του γάμου. Η πρόεδρος της Ένωσης Γυναικών Νομικών Γιούτα Βάγκνερ υπογράμμισε ότι η χθεσινή απόφαση δύσκολα εφαρμόζεται στην πράξη και ότι τώρα θα ξεκινήσει κύμα αγωγών σε σχέση με υποθέσεις επιμέλειας. Θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι το δίκαιο επιμέλειας στη Γερμανία έχει μείνει πίσω σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης. Το οικογενειακό δίκαιο της Βουλγαρίας, της Τσεχίας, της Πολωνίας ή της Ρωσίας αναγνωρίζει το δικαίωμα κοινής επιμέλειας σε ανύπαντρα ζευγάρια. Ο Γερμανός νομοθέτης δεν είχε τα αντανακλαστικά να αντιδράσει στην πραγματικότητα που λέει ότι ο γάμος υπό την κλασική του μορφή φθίνει, ότι στην ανατολική Γερμανία οι γυναίκες με παιδιά σε 58% είναι ανύπαντρες και ότι το αντίστοιχο ποσοστό στη δυτική Γερμανία είναι 26%.

dpa/sdz/faz/Ειρήνη Αναστασοπούλου

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου