Χ. Ντ. Γκένσερ, ο επιδέξιος υπερασπιστής των ισορροπιών

Ο Χανς Ντίτριχ Γκένσερ ανέλαβε το τιμόνι της γερμανικής διπλωματίας το 1974, τη χρονιά που ο καγκελάριος Βίλι Μπραντ, παραιτούμενος υπό το βάρος σκανδάλου κατασκοπίας στο γραφείο του, έδωσε τη σκυτάλη στον Χέλμουτ Σμιτ. Ο Χ. Ντ. Γκένσερ κληρονόμησε από τον προκάτοχό του την Οστπολιτίκ, και δραστηριοποιήθηκε σχεδόν αμέσως στην υπόθεση της διεθνούς ύφεσης. Από τους πρώτους μήνες της θητείας του χαρακτηρίστηκε «επιδέξιος υπερασπιστής των ισορροπιών». Τις τεράστιες ικανότητές του απέδειξε στο πεδίο του αφοπλισμού. Από την Διάσκεψη για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη μέχρι τις πρωτοβουλίες για τη μείωση των εξοπλισμών στη δεκαετία του 80.

Ο φιλελεύθερος πολιτικός με το κίτρινο πουλόβερ –από τα χρώματα του Κόμματος των Ελευθέρων Δημοκρατών (FDP)- ήταν ο πρώτος δυτικός υπουργός που επισκέφθηκε το 1977 το Πεκίνο, αμέσως μετά το θάνατο του Μάο Τσε Τούνγκ. Μετά την εισβολή των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν το 1979 τήρησε σκληρή γραμμή έναντι της Μόσχας, χωρίς ωστόσο να διακόψει τις επαφές με τη σοβιετική ηγεσία. Ήταν από τους πρώτους που διέγνωσαν τη σημασία της ανόδου στην εξουσία του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Αλησμόνητο θα μείνει στους Ευρωπαίους το καλοκαίρι του 1989, όταν ανακοίνωσε σε χιλιάδες ανατολικογερμανούς που είχαν καταφύγει στη γερμανική πρεσβεία της Πράγας, ζητώντας άσυλο, ότι μπορούν να εγκαταλείψουν τη χώρα και να μεταναστεύσουν στην Ομοσπονδιακή Γερμανία.

«Πρόκειται για την συγκλονιστικότερη στιγμή της πολιτικής μου σταδιοδρομίας. Μπορούσα να καταλάβω τους πόθους αυτών των νέων ανθρώπων, καθώς και εγώ στην ηλικία τους εγκατέλειψα την Ανατολική Γερμανία. Δεν θα ξεχάσω τις κραυγές χαράς όταν τους ανακοίνωσα ότι ο δρόμος είναι πλέον ελεύθερος. Κάτι πρωτόγνωρο για μένα. Μια στιγμή που σήμανε της αρχή του τέλους», θυμάται ο Χανς Ντίτριχ Γκένσερ.

Το 1992, στο απόγειο της πολιτικής του σταδιοδρομίας, και αφότου έχει πραγματοποιηθεί το όνειρο της επανένωσης των Γερμανιών, αλλά στο μεταξύ έχει ανοίξει η γιουγκοσλαβική πληγή στην Ευρώπη, ο Χανς Ντίτριχ Γκένσερ παραιτείται. Δεν έπαψε ωστόσο να ασχολείται με την πολιτική και να προσφέρει στους διαδόχους του χρήσιμες συμβουλές. Ενίοτε τοποθετείται και στα μεγάλα ζητήματα της ευρωπαϊκής και διεθνούς πολιτικής, όπως σήμερα όπου μιλώντας στο πρώτο πρόγραμμα της Γερμανικής Τηλεόρασης, εκλήθη να καταθέσει την άποψή του για την εγκατάσταση της αμερικανικής αντιπυραυλικής ασπίδας στην Τσεχία και την Πολωνία, που έχει διχάσει την Ευρώπη. Πολλοί κάνουν λόγο μάλιστα για επιστροφή στο Ψυχρό Πόλεμο.

«Ας αποφύγουμε τέτοιου είδους χαρακτηρισμούς», συμβουλεύει ο κ. Γκένσερ. Πρόκειται για μια άσκοπη δραματοποίηση ενός όντως πολύπλοκου ζητήματος. Και νομίζω ότι θα πρέπει να υιοθετηθεί η πρόταση της καγκελαρίου Μέρκελ και του υπουργού Εξωτερικών Σταϊνμάγιερ, που τάσσονται υπέρ μια κοινής θέσης στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ για το ζήτημα. Θα πρέπει να αποφευχθεί ένας ευρωπαϊκός διχασμός και θα πρέπει να συνεννοηθούμε με τους εταίρους μας στο ΝΑΤΟ και κυρίως με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως κάναμε πάντα. Πέραν τούτου θα πρέπει στο πλαίσιο της πολιτικής ασφαλείας της Ευρώπης να συνεννοηθούμε με τους ανατολικούς γείτονες μας, εκτός της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, και κυρίως με τη Ρωσία, η οποία επίσης ανησυχεί για το ενδεχόμενο μιας νέας πυρηνικής απειλής. Σε γενικές γραμμές οι γερμανική κυβέρνηση βρίσκεται στον σωστό δρόμο», καταλήγει ο κ. Γκένσερ.

Επιμέλεια: Σταμάτης Ασημένιος