Χωρίς απτά έργα για τη διάσωση μεταναστών

Κατώτερο των προσδοκιών κρίνεται το αποτέλεσμα της έκτακτης συνόδου κορυφής της ΕΕ με τις ανθρωπιστικές οργανώσεις να επισημαίνουν ότι η συνάντηση κατέτεινε στο να διαφυλάξει το γόητρο των 28 απέναντι σε μια ανθρωπιστική τραγωδία παρά να σώσει ζωές στα κρύα νερά της Μεσογείου. Η οργάνωση Oxfam έκανε λόγο για μια ακόμη χαμένη ευκαιρία.

«Πρώτα η διάσωση ανθρώπων»

Εκείνο που αποτελεί ένα από τα κύρια σημεία κριτικής είναι ότι ναι μεν οι 28 αποφάσισαν να τριπλασιάσουν τα κονδύλια για την επιχείρηση «Τρίτων», δεν επέκτειναν ωστόσο το επιχειρησιακό της πεδίο πέραν των ακτών της Ιταλίας, όπως αποφάσισαν την περασμένη Δευτέρα οι υπουργοί Εξωτερικών και Εσωτερικών της ΕΕ. Το ποσό αντιστοιχεί με τον προϋπολογισμό της προηγούμενης ιταλικής επιχείρησης "Mare Nostrum", η οποία όμως επεκτείνονταν μέχρι τις ακτές της Λιβύης και είχε σώσει τις ζωές 100.000 ανθρώπων. Αλλά και η φύση των επιχειρήσεων "Τρίτων" στις ακτές της Ιταλίας και "Ποσειδών" στις ακτές της Ελλάδας είναι περισσότερο η προστασία των θαλάσσιων συνόρων της ΕΕ και όχι η διάσωση ανθρώπων στη θάλασσα. «Όλες οι λέξεις και οι πόροι που χρησιμοποιούνται γι αυτό το πρόβλημα αφήνουν την εντύπωση ότι οι 28 επιδιώκουν τη διάσωση ανθρώπινων ζωών" δήλωσε ο Τζον Νταλχούιζεν, επικεφαλής του τμήματος Ευρώπης της Amensty International. «Η πραγματικότητα όμως είναι ότι συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν το πρόβλημα με ημίμετρα, γιατί εάν δεν επεκταθεί το επιχειρησιακό πεδίο των ευρωπαϊκών αποστολών, θα συνεχίσουν να πνίγονται μετανάστες». Είναι προφανές ότι στο σημείο αυτό υπήρξαν αντιδράσεις από χώρες – μέλη της ΕΕ και, όπως είπε στη συνέντευξη τύπου η καγκελάριος Μέρκελ μετά την ολοκλήρωση των εργασιών, το θέμα του επιχειρησιακού πεδίου δράσης χρήζει περεταίρω διεργασιών.

«Να αλλάξει το Δουβλίνο ΙΙ»

Το άλλο μεγάλο θέμα που απασχόλησε τους 28, χωρίς όμως να δοθούν σημαντικές ωθήσεις, ήταν η εναρμόνιση του δικαίου ασύλου. Με βάση ένα πιλοτικό πρόγραμμα και σε εθελοντική βάση καταρχήν, όσοι αιτούνται άσυλο θα μεταφέρονται σε διάφορες χώρες – μέλη της ΕΕ. Δεν καθορίστηκαν όμως τα κριτήρια βάσει των οποίων θα γίνεται η διανομή σε όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες. Προφανώς θα υιοθετηθεί κάποια ποσόστωση με βάση την οικονομική δύναμη και τον αριθμό των κατοίκων. Ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Γιαν Ασελμπορν δεσμεύτηκε να επεξεργαστεί η κυβέρνησή του ένα σύστημα ποσοστώσεων το ερχόμενο εξάμηνο, που αναλαμβάνει τα ηνία της προεδρίας στην ΕΕ. Είναι πάντως χαρακτηριστικό ότι ακόμη και οι συντηρητικές δυνάμεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκατέλειψαν τις αντιρρήσεις τους εναντίον ενός τέτοιου συστήματος.

«Οι μετανάστες δεν αποτελούν αρμοδιότητα ορισμένων μόνο κρατών - μελών, αλλά μια πρόκληση για ολόκληρη την Ευρώπη», δήλωσε ο Μάνφρεντ Βέμπερ, επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. «Ο κανονισμός Δουβλίνο ΙΙ πρέπει να αλλάξει» ζήτησε ο Άγκελα Μέρκελ, μια ομολογία αποτυχίας ουσιαστικά της μέχρι τώρα πολιτικής ασύλου που θα προκαλέσει έντονες συζητήσεις ανάμεσα στους 28, καθώς πολλές χώρες θα αναγκαστούν με βάση ορισμένα κριτήρια να υποδεχθούν περισσότερους αιτούντες άσυλο.Ήταν εμφανές στις Βρυξέλλες, ότι παρά τις δραματικές εικόνες, ορισμένοι εκ των 28 αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό μια πιο γενναιόδωρη πολιτική ασύλου και διάσωσης μεταναστών, γιατί θα προσέλκυε, όπως πιστεύουν, περισσότερους στην Ευρώπη.

Ειρήνη Αναστασοπούλου (Spiegel Online, die Welt, dpa,afp)