«Φθίνει» ο μύθος του Φεστιβάλ Μπαϊρόιτ;

Και όμως φέτος το φεστιβάλ είναι διαφορετικό από τις προηγούμενες φορές. Το εναρκτήριο πάρτι έγινε χωρίς την καγκελάριο, που ήρθε βέβαια αργότερα σε παράσταση Ο λόγος; Ιδιωτικός. Ίσως όμως να μην ήθελε να δει την επανάληψη της ίδιας παραγωγής του «Τανχόιζερ» με την περσινή, όπως συνηθίζεται, και που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων.

Άστοχες προσπάθειες

Αλλά και στο θέμα των εισιτηρίων η κατάσταση είναι διαφορετική από πέρυσι. Ακόμη και μια εβδομάδα πριν την έναρξη του φημισμένου σε όλον τον κόσμο φεστιβάλ υπήρχαν εισιτήρια στην κανονική αγορά και όχι στη μαύρη. Το 50% των διαθέσιμων εισιτηρίων μέσω του διαδικτύου είτε δεν παραγγέλθηκαν, είτε δεν παρελήφθησαν στις εισόδους. Κάτι το αδιανόητο για το Μπάιροϊτ, που τα προηγούμενα χρόνια οι κρατήσεις ήταν πενταπλάσιες. Ένα χρόνο μετά τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Ρίχαρντ Βάγκνερ η μυθική διάσταση του φεστιβάλ φαίνεται να ξεθωριάζει. Το κοινό δεν κατακλύζει τις αίθουσες πάση θυσία.

Γι αυτή τη νέα εποχή μηνύματα υπήρχαν από καιρό και κανείς από το συμβούλιο του ιδρύματος Βάγκνερ δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι κατελήφθη εξαπίνης. Όταν πριν από 6 χρόνια οι ετεροθαλείς αδελφές και δισέγγονες του Βάγκνερ έγιναν διευθύντριες του φεστιβάλ είχαν αυτό ακριβώς για στόχο: να βάλουν τέλος στο ελιτίστικο και το πρωτότυπο. Ξεκίνησε τότε μια δημοσιογραφική καμπάνια για να δοθεί στο φεστιβάλ ένα πιο λαϊκό πρόσωπο, πιο διαφανές και χαρούμενο, πιο προσεγγίσιμο και αστείο. Από τα σχέδια, τις πρωτοβουλίες για public viewing και άλλες δαπανηρές ιδέες δεν απέμειναν σχεδόν τίποτα, οι χορηγοί αποσύρθηκαν, οι υπολογισμοί τινάχτηκαν στον αέρα και οι σκηνοθεσίες αποδείχθηκαν «φλοπ».

Δύο «πρεμιέρες»

Αλλά και η πρεμιέρα του «Τανχόιζερ» έκρυβε μιαν άλλη «πρεμιέρα». Για πρώτη φορά στην ιστορία 138 χρόνων του θεσμού η παράσταση ξεκίνησε δύο φορές, επειδή δεν λειτούργησε καλά ο τεχνικός μηχανισμός του σκηνικού της πρώτης σκηνής. Για λίγα λεπτά η παράσταση συνεχίστηκε με τους πρωταγωνιστές στους ρόλους της Αφροδίτης και του Τανχόιζερ να κάνουν γενναίες προσπάθειες να κρατήσουν τη ψυχραιμία τους. Αλλά στη συνέχεια πρυτάνευσε η λογική και για λόγους ασφαλείας κλήθηκαν οι θεατές να εγκαταλείψουν την αίθουσα. Ανάμεσά τους ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας Χορστ Ζεεχόφερ, ο υπουργός Αγροτικής Οικονομίας Κρίστιαν Σμιτ και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Χανς-Ντίτριχ Γκένσερ.

Το θετικό μέχρι στιγμής, μετά από μια εβδομάδα παραστάσεων, είναι ότι στο τέλος της τετραλογίας «Δαχτυλίδι των Νιμπελούγκεν» σε σκηνοθεσία Φρανκ Κάστορφ, ενός ανατρεπτικού βερολινέζου σκηνοθέτη, και ειδικότερα στο «Λυκόφως των Θεών», εκτός από εκδηλώσεις διαμαρτυρίας ακούστηκαν «μπράβο» και πολύ χειροκρότημα. Το τρίτο μέρος «Ζίγκφριντ» παρακολούθησε η καγκελάριος Μέρκελ μετά του συζύγου της, πιστοί «προσκυνητές» του Φεστιβάλ εδώ και 20 χρόνια, που δεν μπόρεσαν να παρακολουθήσουν πέρυσι. Τελικά ο αμφιλεγόμενος Κάστροφ κατάφερε να αποκτήσει θαυμαστές στο Μπαϊρόιτ…

Ειρήνη Αναστασοπούλου (spiegel, faz, dpa)