Το φετινό λογοτεχνικό βραβείο της εφημερίδας Die Welt στον Ισραηλινό συγγραφέα Αμος Οζ.
19 Νοεμβρίου 2004
Το βραβείο λογοτεχνίας που απονέμει κάθε χρόνο η εφημερίδα Die Welt απονεμήθηκε πριν από μερικές μέρες στο μεγάλο Ισραηλινό συγγραφέα Αμος Οζ για το σύνολο του συγγραφικού του έργου. Ο Αμος Οζ είναι γνωστός στην Ελλάδα και πολλά βιβλία του έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά: Η αρχή της Ιστορίας, Νύχτα στο Τελ Κεντάρ, η Γυναίκα που γνώρισα, το Μαύρο Κουτί και το αυτοβιoγραφικό μυθιστόρημα Ιστορία Αγάπης και Σκότους, που στάθηκε και η αφορμή για τη βράβευσή του τώρα στη Γερμανία.
Το laudatio της βραβευσής του είχε κανονιστεί να το διαβάσει ο Γερμανός υπουργός εξωτερικών Γιόσκα Φίσερ. Την ημέρα εκείνη όμως έπρεπε να βρίσκεται στο Κάιρο για την κηδεία του Γιασέρ Αραφάτ. Τελικά εξαιτίας του χάους που επεκράτησε εκείνη την ημέρα στο αεροδρόμιο του Καϊρου, ο κ.Φίσερ δεν προσγειώθηκε έγκαιρα και δεν μπόρεσε να παραστεί στη νεκρώσιμη ακολουθία. Ετσι επέστρεψε εσπευσμένα για να μπορέσει να πάρει μέρος στην τελετή βράβευσης του Αμος Οζ.
«Από το πρώτο του μυθιστόρημα, το 1968, O Μιχαέλ μου, είπε ο κ. Φίσερ, ακολουθεί λογοτεχνικά την εξέλιξη της ιστορίας μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Τα έργα του είναι ζωντανοί μάρτυρες ενός ασυνήθιστου έθνους, μέρος της αντιπαράθεσής του με την ιστορία του Ισραήλ. Από την αρχή μέχρι σήμερα η πολιτική στο Ισραήλ είναι για τον Οζ, όπως ο ίδιος το διατύπωσε, μια υπόθεση ζωής και θανάτου.»
Για τους αναγνώστες που δεν γνωρίζουν αυτή τη σύνθετη χώρα, ο Αμος Οζ καταφέρνει όχι μόνο να την κάνει κατανοητή αλλά και συμπαθή και κυρίως στο μυσθιστόρημά του Ιστορία Αγάπης και Σκότους. Μια ζωντανή περιγραφή της ιστορίας των Εβραίων που κατέληξαν να φτιάξουν το κράτος τους στη γη των προγόνων τους, που είναι όμως και γη των Παλαιστινίων:
«Ούτε οι Ισραηλινοί ούτε οι Παλαιστίνιοι έχουν άλλο τόπο να πάνε, διαπιστώνει με ευστοχία ο Αμος Οζ. Και επειδή δεν μπορεί κανείς να τους εξαναγκάσει να είναι μαζί μια ευτυχισμένη οικογένεια, είναι δύο ξεχωριστές δυστυχισμένες οικογένειες και είναι ανάγκη να χωρίσουν στα δύο το μικρό σπίτι και να ξεκινήσουν να ζουν σαν γείτονες.»
Η ιστορία είναι πάντοτε πηγή αναφοράς για τον Ισραηλινό συγγραφέα ο οποίος επεσήμανε πως για να δημιουργηθεί η ΕΕ τα τελευταία 1000 χρόνια χύθηκε πολύ αίμα. Οι Εβραίοι και οι Αραβες θα χρειαστούν όπως αισιόδοξα προέβλεψε λιγότερο από χίλια χρόνια και έως τότε θα έχει χυθεί λιγότερο αίμα από αυτό που χύθηκε στην Ευρώπη:
«Ισως θα ήταν καλύτερα η Ευρώπη να μην τους κουνάει δασκαλίστικα το δάκτυλο, αλλά να βοηθήσει τις δύο πλευρές. Και τις δύο πλευρές, τόνισε, και τους Ισραηλινούς και τους Παλαιστίνιους. Οι Ευρωπαϊοι δεν θα πρέπει να αποφασίσουν εάν είναι φιλοισραηλινοί ή φιλοάραβες αλλά ότι τάσσονται υπέρ της ειρήνης.»
Ο Γερμανός υπουργός εξωτερικών Γιόσκα Φίσερ λίγο νωρίτερα είχε τονίσει πως η Γερμανία μαζί με την ΕΕ είναι πρόθυμες να αναλάβουν έναν πιο ενεργό ρόλο στη Μέση Ανατολή. Προϋπόθεση όμως είναι το Ισραήλ να κάνει μια κίνηση καλής θέλησης προς τους Παλαιστίνιους και τη Διεθνή Κοινότητα. Η απομάκρυνση των εβραϊκών οικισμών από τη Λωρίδα της Γάζας θα μπορούσε να είναι μια καινούργια αρχή.