Το Ρίο μεταμορφώνεται ενόψει των Ολυμπιακών

Έναν ακριβώς χρόνο πριν από την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων στο Ρίο ντε Τζανέιρο, πολλά κινούνται ήδη στους ρυθμούς της σημαντικότερης διεθνούς αθλητικής διοργάνωσης. Οι αγώνες, που θα διεξαχθούν από τις 5 ως τις 21 Αυγούστου 2016, θα είναι η δεύτερη κορυφαία αθλητική διοργάνωση που φιλοξενεί η βραζιλιάνικη μεγαλούπολη τα τελευταία χρόνια. Η πρώτη ήταν το περσινό Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου.

Ένα μεγάλο μέρος των 11 δις ευρώ που θα διατεθούν για τους αγώνες στο Ρίο προορίζεται για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών και ειδικότερα για την επέκταση του τοπικού δικτύου δημόσιων συγκοινωνιών. Το Ρίο ντε Τζανέιρο έχει μετατραπεί τα τελευταία χρόνια σε αχανές εργοτάξιο. Κατασκευάζονται νέοι δρόμοι, διανοίγονται σήραγγες, δημιουργούνται νέες σιδηροδρομικές αρτηρίες, οικοδομούνται κτήρια, εκσυγχρονίζονται αθλητικές εγκαταστάσεις. Παράλληλα το υπό κατασκευή Ολυμπιακό Χωριό αναμένεται να αλλάξει τον υποβαθμισμένο χαρακτήρα της περιοχής του λιμανιού, κοντά στο κέντρο του Ρίο.

Ο Λουντεμάρ Αγκιάρ, επικεφαλής του τομέα Διεθνών Σχέσεων στο δήμο Ρίο ντε Τζανέιρο και πρώην διπλωμάτης παρέθεσε τους λόγους για τους οποίους κατά τη γνώμη του οι αγώνες κατέληξαν στη Βραζιλία. «Οι συνυποψήφιοι στο Σικάγο, το Τόκιο και τη Μαδρίτη είχαν τα πάντα. Ο άσσος του Ρίο ήταν ότι ήθελε να αξιοποιήσει τους αγώνες για να βελτιώσει τις υποδομές του», υπογράμμισε.

Αγώνες σε μολυσμένα νερά

Το χρονοδιάγραμμα για την ολοκήρωση των έργων είναι πιεστικό, ωστόσο η πόλη φαίνεται να τηρεί μέχρι στιγμής τις προθεσμίες. Τα βελτιωτικά έργα επικεντρώνονται κυρίως στο ηπειρωτικό τμήμα γύρω από τον κόλπο του Γκουαναμπάρα, όπου πρόκειται να διεξαχθούν θαλάσσια ολυμπιακά αθλήματα. Εκεί καταλήγουν ημερησίως 80 έως 100 τόνοι επικίνδυνων αποβλήτων και σκουπιδιών. Διεθνείς οργανισμοί, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, προσπαθούν μάταια από το 1993 να συμβάλουν στον καθαρισμό του κόλπου. Ο Εδουάρδο Πάες, δήμαρχος του Ρίο, ομολόγησε προσφάτως ότι ο βαθμός καθαρισμού έως την έναρξη των αγώνων θα φθάσει στην καλύτερη περίπτωση το 50%.

Την κατάσταση αυτή σχολίασε ο Βάλτερ Καλντάνα, διευθυντής του τμήματος Αρχιτεκτονικής και Αστικοποίησης του Πανεπιστημίου Μακένζι στο Σάο Πάολο. Όπως επισήμανε, «ο καθαρισμός του κόλπου ήταν ένας από τους σημαντικότερους στόχους της διεκδίκησης των αγώνων. Η ελάχιστη πρόοδος που έχει επιτευχθεί σε αυτόν τον τομέα χαλάει τον κατά τα άλλα επιτυχημένο απολογισμό. Είναι κρίμα».

Πάντως, οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν έχουν μόνο οφέλη για το Ρίο ντε Τζανέιρο, αλλά συνοδεύονται και από σημαντικό κόστος: Οι τιμές των ακινήτων εκτοξεύονται, φτωχικές συνοικίες κατεδαφίζονται, άνθρωποι αναγκάζονται να μετοικήσουν, ενώ κυριαρχεί ο φόβος ότι οι αθλητικές εγκαταστάσεις ενδέχεται να αποτελέσουν μετά τους αγώνες ανεπιθύμητη «κληρονομιά» για τους πολίτες.

Άστριντ Πράνγκε, Φερνάντο Καουλίτ / Άρης Καλτιριμτζής