Το βραβείο Γκαίτε απονέμεται στον Ισραηλινό συγγραφέα Αμος Οζ.

Ο Αμος Οζ είναι ένας από τους γνωστότερους συγγραφείς του Ισραήλ,. Ο Μίχαελ μου, Το μαύρο κουτί, Η γυναίκα που γνώρισα, η ίδια θάλασσα αλλά και το τελευταίο του μυθιστόρημα Ιστορία αγάπης και σκότους είναι κάποια από τα έργα του που κυκλοφορούν στα ελληνικά. Συγγραφέας, πανεπιστημιακός, δημοσιογράφος θεωρείται μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της εποχής μας. Γεννημένος το 1939 στην Ιερουσαλήμ έζησε και εργάστηκε σε κιμπούτς ενώ πάντα υπερασπίστηκε τη λύση του Μεσανατολικού και την ύπαρξη δυο ξεχωριστών κρατών. Σήμερα του απονέμεται στη Φρανκφούρτη το βραβείο Γκαίτε για το σύνολο του λογοτεχνικού του έργου. Ο Αμος Οζ μίλησε στην DW λίγο πριν από τη βράβευσή του:

«Το βραβείο αυτό σημαίνει για μένα την εντατικοποίηση του διαλόγου με τον ευρωπαϊκό και γερμανικό πολιτισμό. Υπάρχει δε μια ιδιαίτερη σχέση μεταξύ του Γκαίτε, της οικογένειας μου και γενικότερα του γερμανικού και ευρωπαϊκού πολιτισμού.»

Τι εννοείτε ακριβώς λέγοντας πως η οικογένειά σας έχει σχέση με τον Γκαίτε;

«Και οι δυο μου γονείς διάβαζαν και μιλούσαν γερμανικά. Τώρα η μεγαλύτερη κόρη μου μιλάει γερμανικά. Εγώ ανήκω σε αυτή την ενδιάμεση χαμένη γενιά και δεν μιλάω τη γλώσσα. Αλλά για πολλά χρόνια οι γονείς μου και οι παππούδες μου, πριν από τον πόλεμο θεωρούσαν τη Γερμανία σαν ένα είδος πνευματικής πατρίδας. Ήταν όμως μια μονομερής αγάπη και οι γονείς μου, έβλεπα στα παιδικά και εφηβικά μου χρόνια, πόσο πληγωμένοι αισθάνονταν που δεν πήραν πίσω την ίδια αγάπη»

Ποια πιστεύετε πως είναι η αξία του βραβείου για τις γερμανοισραηλινές σχέσεις;

«Είναι μια εμβάθυνση της σχέσης. Η σχέση αυτή κλονίστηκε πολύ στη διάρκεια του ναζισμού και θα χρειαστούν πολλές δεκαετίες για να συνέλθει η σχέση αυτή. Ένας τρόπος είναι ο λογοτεχνικός διάλογος. Πιστεύω πως είναι γεγονός πως η ισραηλινή λογοτεχνία διαβάζεται πολύ στη Γερμανία. Και η μεταπολεμική λογοτεχνία διαβάζεται πολύ στο Ισραήλ. Αυτό αποδεικνύει την ανάγκη και την εμβάθυνση του διαλόγου.»

Δεν είναι εύκολο να διαχωρίσει κανείς το πολιτικό σας από το λογοτεχνικό σας έργο. Πιστεύετε όμως πως τα βιβλία σας έχουν πολιτική επιρροή;

«Αυτή είναι μια πολύ δύσκολη ερώτηση. Δεν μπορεί να μετρηθεί η επιρροή ενός μυθιστορήματος ή μιας ποιητικής συλλογής σε έναν αναγνώστη. Αυτό δεν θα το μάθουμε ποτέ. Μόνο ο αναγνώστης μπορεί να μιλήσει. Ακόμα όμως κι αν ήξερα πως το έργο μου δεν θα είχε καμία επιρροή θα συνέχιζα. Είναι το μόνο πράγμα που μπορώ να κάνω. Βεβαίως ποτέ κανένας αναγνώστης δεν ήρθε να μου πει «Α! κύριε Οζ διάβασα το μυθιστόρημά σας και άνοιξαν τα μάτια μου». Δεν γίνεται έτσι. Πιστεύω όμως πως τόσο η πολιτική δουλειά όσο και η λογοτεχνική μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να απαλλαγούν από στερεότυπα.»