Τα ρεύματα προσφύγων από την βόρεια Αφρική και η αμηχανία της Ευρώπης

Η συζήτηση με την επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ κατέδειξε για άλλη μια φορά πόσο δύσκολη υπόθεση είναι ο συντονισμός της ευρωπαϊκής πολιτικής έναντι των προσφύγων.

Περισσότεροι από 400 χιλιάδες ήταν κατά διαστήματα οι άνθρωποι που εγκατέλειψαν χώρες της βόρειας Αφρικής εξαιτίας των εξεγέρσεων που σημειώθηκαν εκεί, είπε η επίτροπος. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν επιστρέψει στις χώρες τους. Ασαφής είναι όμως ακόμα η εικόνα όσον αφορά την κατάσταση στη Λιβύη.

Η ΕΕ ετοιμάζεται για μεγάλες μετακινήσεις ανθρώπων και όχι μόνο από τις περιοχές που μαίνονται οι συγκρούσεις. «Ένας μεγάλος αριθμός προσφύγων από τη Λιβύη έρχεται από τρίτες χώρες. Διέμεναν στη Λιβύη ως πρόσφυγες. Πρόκειται για μερικές χιλιάδες ανθρώπους που δεν μπορούν να επιστρέψουν στις χώρες καταγωγής τους. Θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο μετοίκησής τους στην ΕΕ», τόνισε η κα Μάλστρομ.

Δεν διαφαίνεται πάντως η παραμικρή διάθεση από πολλές χώρες της ΕΕ για κάτι τέτοιο. Και αυτό οφείλεται εν πολλοίς στο γεγονός ότι μολονότι δεν είναι ομοιογενής η ομάδα των προσφύγων, αντιμετωπίζεται ως τέτοια. Η Σεσίλια Μάλστρομ προσπαθεί να βάλει τα πράγματα στη θέση τους, κάνοντας τη διάκριση μεταξύ προσφύγων που διώκονται χρειάζονται προστασία και της μεγαλύτερης ομάδας, εκείνης των οικονομικών μεταναστών, οι οποίοι έρχονται κυρίως από την Τυνησία με πρώτο σταθμό την Λαμπεντούσα της Ιταλίας. Αυτοί θα πρέπει να επιστρέψουν στη χώρα τους, τονίζει η σουηδή επίτροπος.

Σε κάθε περίπτωση, εάν ο αριθμός των προσφύγων αυξηθεί η ΕΕ θα εφαρμόσει μια ειδική οδηγία από το 2001 που τότε υιοθετήθηκε για τους πρόσφυγες από τα Βαλκάνια. Και όπως υπογράμμισε η επίτροπος: «Σε περίπτωση μαζικού ρεύματος προσφύγων και εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις της ευρωπαϊκής οδηγίας, η Κομισιόν θα ήταν διατεθειμένη να κάνει χρήση των προβλεπομένων μηχανισμών. Η οδηγία προβλέπει υποδοχή και προστασία των προσφύγων στην επικράτεια της ΕΕ και μέτρα αλληλεγγύης σε εθελοντική βάση μεταξύ των κρατών μελών».

Και στην περίπτωση αυτή η στάση των χωρών μελών θα στηρίζεται στην προαιρετικότητα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν μπορεί να υποχρεώσει καμία χώρα να δεχθεί πρόσφυγες.

Η Ιταλία και Η Μάλτα είναι οι χώρες που σηκώνουν προς το παρόν το βάρος της έλευσης χιλιάδων προσφύγων και κατηγορούν τις άλλες χώρες της ΕΕ ότι αδιαφορούν για το πρόβλημά τους.

Όπως υπογραμμίζει ο Φιορέλο Προβέρα, ιταλός ευρωβουλευτής της Λέγκα του Βορρά και ειδικός εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για θέματα προσφύγων, θα πρέπει να αντιμετωπισθούν τα αίτια της μετανάστευσης και όχι μόνο οι συνέπειες. «Σε ένα παγκόσμιο φαινόμενο θα πρέπει να δώσουμε μια παγκόσμια απάντηση. Θα πρέπει να συνοδεύσουμε τις χώρες προέλευσης των προσφύγων στην κατεύθυνση της δημοκρατίας και της χρηστής διακυβέρνησης και να τους προσφέρουμε τις αξίες και τις εμπειρίες μας», είπε ο ιταλός βουλευτής.