Σχέδιο 17 σημείων κατά του προσφυγικού χάους

«Τουλάχιστον είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε», είπε φανερά απογοητευμένος ο σέρβος πρωθυπουργός Αλεξάντερ Βούτσιτς μετά το πέρας της τρίωρης έκτακτης συνάντησης στις Βρυξέλλες, που ολοκληρώθηκε χωρίς απτά αποτελέσματα. Απροσδόκητα διαφορετικά εξελίχθηκε όμως το δείπνο εργασίας που ακολούθησε και το οποίο οδήγησε τελικά σε ένα σχέδιο 17 σημείων. Τα σημαντικότερα συνοψίζονται στα εξής:

Τι προβλέπει η συμφωνία

Βοήθεια για τους πρόσφυγες: κατά μήκος της λεγόμενης «διαδρομής των Βαλκανίων» θα δημιουργηθούν 100.000 θέσεις υποδοχής προσφύγων, οι 50.000 εξ΄ αυτών στην Ελλάδα, ενώ οι 30.000 από αυτές θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του χρόνου.

Προστασία συνόρων: στη Σλοβενία αναμένονται μέσα στις επόμενες μέρες 400 συνοριοφύλακες από άλλες χώρες της ΕΕ. Επιπλέον συμφωνήθηκε οι χώρες να ενισχύσουν την προστασία των συνόρων και να προχωρήσουν σε έναν καλύτερο συντονισμό μεταξύ τους.

Διαχείριση προσφυγικού ρεύματος: η καταγραφή και ταυτοποίηση των νεοαφιχθέντων μεταναστών και προσφύγων με «μέγιστη χρήση βιομετρικών δεδομένων» θα πρέπει να γίνεται στις πρώτες χώρες υποδοχής. «Οι πρόσφυγες πρέπει να καταγράφονται», είπε ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. «Χωρίς καταγραφή δεν υπάρχουν δικαιώματα». Όποιος δεν χρήζει διεθνούς προστασίας θα επαναπροωθείται άμεσα στην πατρίδα του. Επιπλέον οι χώρες δεσμεύονται να μην προωθούν τους πρόσφυγες στα σύνορα άλλης χώρας εάν η τελευταία δεν έχει συναινέσει ως προς αυτό.

Ανταλλαγή πληροφοριών: οι ηγέτες συμφώνησαν να δημιουργήσουν εντός 24ώρου κέντρα επικοινωνίας στα γραφεία τους για τον καλύτερο δυνατό συντονισμό δράσεων και την καθημερινή ανταλλαγή πληροφοριών για τον αριθμό των προσφύγων και μεταναστών.

Αρχή μιας κοινής πολιτικής για τους πρόσφυγες;

Το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel σχολιάζει ότι η συμφωνία των Βρυξελλών θα μπορούσε να αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα προς μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για τους πρόσφυγες.

Τους τελευταίους μήνες προκλήθηκε βαθύ χάσμα μεταξύ των χωρών της δυτικής και της ανατολικής Ευρώπης ενώ το τελευταίο διάστημα υπήρξαν έντονες αψιμαχίες μεταξύ των χωρών της ανατολικής Ευρώπης που βρίσκονται κατά μήκος της «διαδρομής των Βαλκανίων». Αναλυτές είχαν χαρακτηρίσει την έκτακτη Σύνοδο Κορυφής -την οποία συγκάλεσε ο Ζ. Κλ. Γιούνκερ έπειτα από παράκληση της γερμανίδας καγκελαρίου Αγκ. Μέρκελ- «πράξη απόγνωσης». Εκπρόσωποι της ΕΕ και πολλών κυβερνήσεων αξιολόγησαν καταρχήν ως επιτυχία και μόνον το γεγονός ότι οι βαλκανικές χώρες συνομιλούν μεταξύ τους.

Η σύνοδος άλλωστε δεν ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς. «Γιατί η Ελλάδα δεν ελέγχει τα θαλάσσια σύνορά της προς την Τουρκία; Δεν το γνωρίζω», αναρωτήθηκε, για παράδειγμα, ο κροάτης πρωθυπουργός Μιλάνοβιτς. Ο έλληνας πρωθυπουργός από την πλευρά του επέκρινε το γεγονός ότι δεν είχε προσκληθεί η Τουρκία, την οποία χαρακτήρισε «αποφασιστικής σημασίας σύμμαχο» στην επίλυση της προσφυγικής κρίσης. Ο ούγγρος πρωθυπουργός Όρμπαν από την πλευρά του, που μόλις προ ολίγων εβδομάδων είχε χαρακτηρίσει το προσφυγικό «γερμανικό πρόβλημα», επανέλαβε ότι το ζήτημα δεν τον αφορά και πως ο ίδιος προσήλθε στη Σύνοδο ως «παρατηρητής».

Μέρκελ: ένα ενδιάμεσο βήμα

Σε αυτά τα συμφραζόμενα προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη ότι οι 13 ευρωπαίοι ηγέτες κατάφεραν να βρουν κοινό παρονομαστή και να καταλήξουν σε ένα σχέδιο 17 σημείων, το οποίο μάλιστα είναι πιο εκτενές από το προσχέδιο Γιούνκερ. Πρόκειται βέβαια απλώς για ένα βήμα και όχι για συνολική λύση του προσφυγικού, εκτίμησε η γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ, η οποία έκανε λόγο για ένα ενδιάμεσο βήμα. «Θα πρέπει να ακολουθήσουν και άλλα βήματα τα οποία θα οδηγήσουν πραγματικά σε μια λύση».

Καταρχήν θα πρέπει «να δημιουργηθούν πρώτα 50.000 θέσεις υποδοχής», όπως είπε. Θα ακολουθήσει η ενασχόληση με τα μεγάλα πολιτικά προβλήματα, όπως η σύναψη συμφωνιών με χώρες όπως το Πακιστάν, το Αφγανιστάν ή το Μπαγκλαντές για την επαναπροώθηση αιτούντων άσυλο που έχουν απορριφθεί και φυσικά μια συνολική συμφωνία με τη χώρα-κλειδί, που είναι η Τουρκία. Όλα αυτά θα απαιτήσουν χρόνο, εκτίμησε η Αγκ. Μέρκελ.

Στη χθεσινοβραδινή μίνι Σύνοδο Κορυφής συμμετείχαν οι Γερμανία, Ελλάδα, Αυστρία, Σλοβενία, Κροατία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία καθώς και οι ΠΓΔΜ, Σερβία και Αλβανία.

Κώστας Συμεωνίδης (Spiegel, dpa)