Στο διαδίκτυο αντικείμενα θυμάτων των ναζί

Βέρες, ταυτότητες, βιβλιάρια ταμιευτηρίου, ντοκουμέντα κρατουμένων. Αυτά και πολλά άλλα αντικείμενα θυμάτων των Ναζί που βρέθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης φωτογραφήθηκαν, ψηφιοποιήθηκαν και εκτίθενται μέσω του διαδικτυακού τόπου αναζήτηση ITS με έδρα το Μπαντ Αρόλζεν, βόρεια του κρατιδίου του Έσσεν. Οι Ναζί με το που έφταναν στα στρατόπεδα οι κρατούμενοι, τους αφαιρούσαν όλα τα προσωπικά αντικείμενα. Τώρα οι συγγενείς τους έχουν τη δυνατότητα να τα ζητήσουν πίσω.

Μεγάλο το ενδιαφέρον

Τη σχετική έρευνα μπορεί να κάνει κανείς, τόσο με βάση το όνομα ή την ημερομηνία γέννησης, όσο και με τον αριθμό κρατουμένου ή το στρατόπεδο συγκέντρωσης που βρίσκονταν. «Υπάρχει η τεχνική υποδομή γι αυτό», διαβεβαιώνει ο Κρίστιαν Γκρο, επικεφαλής του αρχείου. Όλα αυτά τα αντικείμενα αποτελούν μαρτυρία για την τύχη εκατομμυρίων, γι αυτό και στόχος είναι να επιστρέψουν στους συγγενείς τους. «Είχαμε αρχικά τη μικρή ελπίδα ότι θα υπήρχε ενδιαφέρον από τις οικογένειές τους. Και το πετύχαμε», συνεχίζει ο Γκρο. «Μπορέσαμε να επιστρέψουμε προσωπικά αντικείμενα σε τέσσερεις περιπτώσεις, υπάρχει άλλο ένα ραντεβού και επεξεργαζόμαστε άλλες 5 περιπτώσεις».

Κάτω από κάθε αρχείο υπάρχει και η δυνατότητα σχολιασμού και μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αντισημιτικά σχόλια, αναφέρει με χαρά ο Γκρο. Από τον περασμένο Οκτώβριο που ξεκίνησε το πιλοτικό πρόγραμμα, 36.000 άνθρωποι έψαξαν στο αρχείο, κυρίως από τη Γερμανία, αλλά και από την Ολλανδία. Ενδιαφέρον παρουσιάστηκε επίσης από το Ισραήλ, τις ΗΠΑ και την Πολωνία. «Βέβαια η αναζήτηση μέσω του διαδικτυακού τόπου δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη φυσική παρουσία στο αρχείο», σπεύδει να προσθέσει ο Κρίστιαν Γκρο.

Πηγή διαφώτισης για ιστορικούς και απλούς ανθρώπους

55.000 φωτογραφίες αντικειμένων υπάρχουν στο διαδίκτυο. Έτσι το αρχείο απευθύνεται και σε όσους απλούς ανθρώπους ή επιστήμονες ενδιαφέρονται από ιστορικής πλευράς. «Σε δύο χρόνια θα οπτικοποιήσουμε κι άλλα αντικείμενα και από τις δύο πλευρές, έτσι ώστε να μην ξεχαστεί τίποτα», σημειώνει ο επικεφαλής του αρχείου. «Πρέπει να κρατήσουμε άσβεστη τη μνήμη, καθώς το αρχείο είναι μάρτυς του που μπορεί να οδηγήσει η αδιαφορία», επισημαίνει από την πλευρά της η Φλοριάνε Χόχενμπεργκ, η οποία από αρχές του μήνα ανέλαβε τη διεύθυνση του ITS. «Η εμπειρία ότι αυτοί οι άνθρωποι πράγματι υπήρξαν είναι πολύ σημαντική». Ο διεθνής διαδικτυακός τόπος αναζήτησης ITS είναι μια από τις σημαντικές πηγές διαφώτισης των οικογενειών θυμάτων του Εθνικοσοσιαλισμού.

Ακόμη κι αν οι επιζώντες συνεχώς λιγοστεύουν, κάθε μέρα υπάρχουν 1000 ενδιαφερόμενοι που απευθύνονται στο αρχείο. Συνολικά διαθέτει 30 εκ. αντικείμενα από γκέτο, στρατόπεδα εξόντωσης και φυλακές της Γκεστάπο καθώς και ντοκουμέντα για την καταναγκαστική εργασία και τη μετανάστευση ως απόρροια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, μεταξύ των οποίων για την Άννα Φρανκ, τον Βίλυ Μπραντ ή αντίγραφο της «λίστας του Σίντλερ». Η ψηφιοποίηση ξεκίνησε το 1998 για την καλύτερη φύλαξη των αντικειμένων. Από το 2007 έχουν πρόσβαση ιστορικοί. Τα πρωτότυπα και ο κεντρικός κατάλογος με ονόματα έχουν συμπεριληφθεί στα ντοκουμέντα παγκόσμιας κληρονομιά της UNESCO.

DPA / Ειρήνη Αναστασοπούλου