Στον βιολόγο Μίκαελ Ρετ το Βραβείο Έρλιχ

Στα 100.000 ευρώ ανέρχεται το χρηματικό έπαθλο που συνοδεύει το Βραβείο Ιατρικής Πάουλ Έρλιχ-Λούντβιχ Νταρμστέντερ. Το γερμανικό αυτό βραβείο συγκαταλέγεται στις σημαντικότερες διεθνείς διακρίσεις της ιατρικής επιστήμης. Καθιερώθηκε το 1952 και έκτοτε απονέμεται κάθε χρόνο στις 14 Μαρτίου - ημερομηνία γέννησης του ιατρού και ερευνητή Πάουλ Έρλιχ - για επιστήμονες που διακρίνονται στους τομείς της ανοσολογίας, της αιματολογίας, της μικροβιολογίας, της έρευνας κατά του καρκίνου καθώς και της πειραματικής και κλινικής χημιοθεραπείας. Με όλα τα παραπάνω επιστημονικά αντικείμενα είχε ασχοληθεί και ο ίδιος Πάουλ Έρλιχ (1854-1915). Όσο για τον Λούντβιχ Νταρμστέντερ, ο οποίος έχει δώσει επίσης το όνομά του στο βραβείο αυτό, ήταν χημικός και σημαντικός ιστορικός των επιστημών (1846-1927).

Το φετινό βραβείο απονεμήθηκε στο γερμανό Μίκαελ Ρετ, καθηγητή μοριακής ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο Άλμπερτ Λούντβιχ του Φράιμπουργκ και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ για την Ανοσοβιολογία και την Επιγενετική. Η ομάδα του Ρετ έχει την οικονομική στήριξη της γερμανικής κυβέρνησης μέσω της «Πρωτοβουλίας Αριστείας», λόγω των εξαιρετικών της επιδόσεων στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας.

Κατανόηση βασικών λειτουργιών του ανοσοποιητικού συστήματος

Η έρευνα του Μίκαελ Ρετ επικεντρώνεται στην κατανόηση της λειτουργίας των αντισωμάτων. «Ο Μίκαελ Ρετ κατέδειξε τον τρόπο με τον οποίο τα Β-κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος ενεργοποιούνται και προκαλούν την παραγωγή των αντισωμάτων», αναφέρει το αιτιολογικό της απόφασης του επιστημονικού συμβουλίου για την βράβευση του Ρετ. Τα Β-κύτταρα ανάγονται σε καθοριστικούς παράγοντες για την άμυνα του οργανισμού έναντι παθογόνων εισβολέων, αφού μόλις έρχονται σε επαφή μαζί τους ενεργοποιούν την παραγωγή αντισωμάτων. Τα αντισώματα με τη σειρά τους «στοχοποιούν» τους επιβλαβείς εισβολείς, με τέτοιο τρόπο ώστε και τα υπόλοιπα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος να μπορούν να τους αναγνωρίσουν. Για την ενεργοποίηση των B-κυττάρων θεωρούνται υπεύθυνες κάποιες πρωτεΐνες που βρίσκονται στην επιφάνεια των κυττάρων, και οι οποίες αναγνωρίζουν και δεσμεύουν ξένες «δομές».

Ο Μίκαελ Ρετ εστίασε τις έρευνές του στην διαδικασία ενεργοποίησης των υποδοχέων των Β-κυττάρων. Για να κατανοήσουν καλύτερα τη λειτουργία αυτή, οι ερευνητές του Μαξ Πλανκ μετέφεραν πειραματικά υποδοχείς από B-κύτταρα ποντικού σε κύτταρα μύγας. Η μελέτη απλούστερων βιολογικών δομών, δείχνει συχνά την οδό για την κατανόηση των πιο σύνθετων.

«Πολλές ανθρώπινες ασθένειες προκύπτουν από το ότι οι υποδοχείς των Β-κυττάρων δεν έχουν ρυθμιστεί σωστά στο ανοσοποιητικό μας σύστημα», αναφέρει ο γερμανός βιολόγος, εξηγώντας πως εκεί βρίσκεται και η κατανόηση της εκδήλωσης αυτοάνοσων ασθενειών όπως η λευχαιμία. Στόχος του Ρετ και της ερευνητικής ομάδας του είναι να αξιοποιηθούν αυτές οι θεωρητικές γνώσεις για θεραπευτικούς σκοπούς.

Cornelia Borrman / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. Σύνταξης: Ειρήνη Αναστασοπούλου